KAMU MALİ YÖNETİMİ

Nakit yönetimi şu süreçlerden oluşmaktadır:
• Maliye politikası çerçevesinde oluşturulan
bütçeler doğrultusunda kamu gelir ve giderlerine ilişkin nakit akımları oluşmak,
• Hazinelerce bu akımların gerçekleşme zamanlarına ilişkin tahminler yapmak ve hedeflenen nakit rezervi seviyesine göre nakit
programları hazırlanmak,
• Orta ve uzun vadeli borçlanma stratejilerinin ışığında nakit programına dayanılarak
finansman programları yapmak. Doğru cevap B'dir.

Borçlanmanın ve borçlanma maliyetinin azaltılması iyi bir kamu nakit yönetimininde yapılması gerekendir. Arttırma bu süreçte kullanılmamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Bu çerçevede, 2002 yılında yürürlüğe giren 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunla oluşturulan yasal altyapı temel alınarak nakit yönetiminin modernizasyonu çalışmaları başlatılmıştır. Doğru cevap C'dir.

Nakit akımlarının zaman bakımından uyumlaştırılması: Nakit akımları arasındaki zaman farklılıklarının giderilmesi ve gelirlerin giderlerle uyumlaştırılmasını içerir. Doğru cevap D'dir.

Nakit yönetimde kamu kurumlarının tüm tahsilatları Hazineye ait tek bir hesapta toplanarak ve ödemeler buradan gerçekleştirilmektedir. Tek Hazine Hesabı (THH) klasik ve modern nakit yönetiminin en önemli unsurlarından birisidir. Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde nakit yönetiminin modernizasyonu projesi kapsamında 2007 tarihinde Hazine,TCMB ve Maliye Bakanlığı arasında “Tek Hazine Cari Hesabına İlişkin Protokol” imzalanmıştır. Doğru cevap E'dir.

Nakit programı hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bir diğer konu bütçe idaresi ve gelir idaresi ile koordinasyon sağlanmasıdır. Doğru cevap A'dır.

TCMB’nin gerekli bilgi sistemleri altyapısını kurmasının ardından taşra ve merkezdeki bütün muhasebe birimlerinin bütün ödeme ve tahsilat işlemlerinin Kamu Elektronik Ödeme Sistemi (KEÖS) kapsamında tek bir yerde toplanması ve elektronik ortamda gerçekleştirilmesi öngörülmüştür. Doğru cevap B'dir.

VEDOP: Vergi Dairesi Otomasyon Projesi(GİB): Nakit yönetiminin vergi geliri tahsilat fonksiyonu Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde hazine nakit rezervi TCMB’de tutulmakta ve 2003 yılından bu yana borç yönetimi çerçevesinde uygulanan stratejik ölçütler kapsamında likidite riskinin (borcu çevirememe riski) asgariye indirilmesini teminen özellikle 2006 yılından başlayarak
Hazine hesaplarında yüksek nakit rezervi bulundurulmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Devlet Hazineleri klasik maliye görüşünün egemen olduğu dönemlerde sadece devletin kasası durumunda iken, çağdaş maliye görüşü ile birlikte devletin hem nakit yönetimi hem de borç yönetimi görevlerini üstlenmektedir.

Modern nakit yönetiminde nakit yönetiminin borç yönetimi; bütçe; likidite yönetimi ile ilişkisinin yanı sıra para politikası ve finansal piyasaların gelişimine yönelik etkilerinin değerlendirilmesi de önemli olmaktadır.

Hazine nakit yönetiminin modernizasyonu kapsamında son dönemlerde atılan adımlar, kamu ödeme ve tahsilat sistemleri, nakit akımlarının tahmini ve planlanması, aktif nakit yönetimi araçları, kamu mevduatı ve nakit yönetimi likidite yönetimi ilişkisi ile nakit yönetimi organizasyonu ve borç yönetimi ile ilişkiler ana başlıkları altında değerlendirilmektedir.

2002 yılında yürürlüğe giren 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanunla oluşturulan yasal altyapı temel alınarak nakit yönetiminin modernizasyonu çalışmaları başlatılmıştır.

Ülkemizde nakit yönetiminin modernizasyonu projesi kapsamında 2007 tarihinde Hazine,TCMB ve Maliye Bakanlığı arasında “Tek Hazine Cari Hesabına İlişkin Protokol” imzalanmıştır.

17 Sayılı Kararla yapılan yeni düzenlemeye göre uygulanan nakit yönetimi sisteminin kapsamına; genel bütçeye dahil idarelerin yanı sıra Türkiye Varlık Fonu Yönetimi A.Ş., Türkiye Varlık Fonu ile bunların finansman temini amacıyla kuracakları fon ve şirketler, mazbut vakıflar, özel kanunla kurulmuş kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları ile kefalet ve yardımlaşma sandıkları hariç olmak üzere genel bütçe kapsamındaki idareler, özel bütçeli idareler, Sosyal Güvenlik Kurumları, özel kanunla veya Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşlar ile döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bu maddede sayılanların bağlı ortaklıkları müessese ve işletmeleriyle birliklerini dahil edilmiştir.

Özelleştirme gelirleri, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’ndan sağlanan gelirler ile devirli ve garantili borç geri dönüşleri gibi fon girişleri uluslararası istatistik ve muhasebe standartlarındaki sınıflandırmalara paralel olarak Hazine nakit açığının finansmanında kullanılan borçlanma dışı kaynaklar olarak değerlendirilmektedir.

Nakit açığının finansmanı net borçlanma, borçlanma dışı finansman kaynakları ve kasa banka değişimi ile sağlanmaktadır. Hazine nakit açığının en önemli finansman kaynağı iç ve dış borçlanmadır.

Tablo 5.1 Nakit Yönetimi Sistemimize Ait Fonksiyonel Süreçler ve Bilişim Sistemleri

KEÖS ile genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin nakit ihtiyaçlarının bildirilmesi, ihtiyacın karşılanması ve ödeme talimatlarının gerçekleştirilmesi işlemlerinin hepsi elektronik ortamda yapılabilmektedir.