KAMU MALİ YÖNETİMİ

Bu doğrultuda mali öngörüleraracılığıyla hükûmetlerin şu faydaları sağladıklarısöylenebilir:
• Mali sürdürülebilirliğin arttırılması,
• Mevcut politikaların mali sürdürülebilirliğinin tartışılması için bir çerçeve sağlanması,
• Reformların olası mali etkilerinin izlenebilirliğinin arttırılması,
• Uzun vadeli politika analizi için sorumluluğun merkezîleştirilmesi.

En uzun vadeli mali projeksiyon yapan ülkeler Hollanda’dan sonra Danimarka ve ABD olmaktadır.

Bakınız Tablo 2.2

Bütçelemenin sadece bir yıllık temelde ele alınması ve uygulanması yapısında birtakım sakıncaları barındırmaktadır. Aaron Wildavsky’e göre bu sakıncalardan birkaçı şu şekilde sıralanabilir:
• Uzağı İyi Görememe (Miyopluk) Sorunu: Sadece gelecek yılın harcamaları yeniden gözden geçirilebilecek ve uzun vadeli bir bakış açısıyla harcamalar hem görülemeyecek hem de uzun vadeli programlar yeterince kontrol edilemeyecektir.

SAyılan faydalar arasında "uluslararası rekabette üstünlüğe katkı sağlaması" yer almamaktadır.

Bakınız Tablo: 2-3

Orta Vadeli Program (OVP), Yeni Ekonomi Programı ismiyle hazırlandı. Yeni program
3 yıllık olacak ve 2019-2021 yıllarını kapsayacak

Orta vadeli program ile uyumlu olmaküzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gidertahminleri ile birlikte hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan orta vadeli malî plan, en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanır.

Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan orta vadeli malî plan, en geç Eylül ayının onbeşine kadar Resmî Gazete’de yayımlanmaktadır.

Ülkemizde çok yıllı bütçelemeye geçiş süreci, Hollanda Maliye Bakanlığı ile birlikte yürütülen MATRA Projesi’nin bileşenlerinden biri olmuştur.

Uzun Vadeli Mali Öngörüler

Mevcut bütçe politika ve programlarının uzun dönemde sürdürülebilir olup olmadığının tahminlenmesi ve tespiti yoluyla istenmeyen harcama eğilimlerinin önce- den belirlenmesini sağlayan bir tür erken uyarı sistemleridir.

Aşırı Harcama Sorunu: Uzun vadeli prog- ramlarla ilgili gelecek yıllarda yapılması ge- rekecek büyük miktarlardaki tahsisler giz- leneceği için ödeyebileceğinden daha fazla miktarın harcanmasına ve mali disiplin so- runlarına yol açabilecektir.

Muhafazakarlık Sorunu: Bütçe rakamlarında yıldan yıla ortaya çıkan artış yönündeki değişmeler daha geniş bir gelecek görünümüne bakılabilmesini engelleyecektir.

Dar Görüşlülük Sorunu: Programların gelecek yıllardaki maliyetlerinin, beklenen bütçe gelirleri ile karşılaştırılması ve yeniden gözden geçirilmesi pek mümkün olamayacaktır.

Tavandan Tabana Bütçeleme Anlayışı

Hükûmetlerin öncelikleri ve yapısal reformları da esas alınarak mali hedefleri be- lirten ve gelir ve gider tahminlerini ortaya koyan bir çerçevedir.

Mali Disiplin

Kamu gelir ve giderlerinin birbirine denk olmasını ifade etmektedir.

Orta Vadeli Mali Çerçeve

Sadece genel büyüklükler düzeyindeki tahminleri gösteren plana “orta vadeli mali çerçeve” adı verilmektedir.

İstikrar ve Büyüme Paktı

İstikrar ve Büyüme Paktı Maastrich kurallarının belirdiği mali disiplin ilkeleri üzerine kurulmuştur. Üye ülkelerin bütçe pozisyonlarının denetimi ve ekonomi politikalarının koordinasyonu ile yüksek düzeyde bütçe açığının engellenmesi prosedürünün uygulanmasına yöneliktir.

Ülkemizde çok yıllı bütçelemeye geçiş süreci, Hollanda Maliye Bakanlığı ile birlikte yürütülen MATRA Projesi’nin bileşenlerinden biri olmuştur. Bu kapsamda, çok yıllı bütçeleme, performans esaslı bütçeleme, Maliye Bakanlığı ile harcamacı kuruluşlar arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ve kamu hizmetlerinin fiyatlandırılması konularında eğitim, teknik ve uzman desteği alınmıştır.

İngiltere çok yıllı bütçeleme uygulamasına 1961 yılında geçmiştir. İngiltere’de çok yıllı bütçe yıllık bütçeye tamamıyla entegre edilmiştir ve hükûmetin bütçe önerisi olan Mali Bildirim ve Bütçe Raporu’nun bir bölümü olarak Parlamento’ya sunulmaktadır.

Çeşitli alanlarda birbirleriyle tutarlı bir amaç, politika ve öncelikler seti sunan Orta Vadeli Prog- ram, makro politikaların yanı sıra, temel gelişme eksenlerini ve ana sektörleri kapsamaktadır. Bakanlık ve kurum bütçelerinin hazırlanmasında, idari ve yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde, kurumların karar alma ve uygulama süreçlerinde Programın amaç ve öncelikleri esas alınmaktadır.

Dinamik bir yapı arz eden ve üç yıllık perspektife sahip olan Program, yıllık uygulamaların sonuçları ve genel şartlardaki değişmeler dikkate alınarak her yıl yenilenmektedir. Bu kapsamda, Program uygulamaları ile Programı etkileyebilecek dışsal gelişmeler etkili bir şekilde izlenmekte ve de- ğerlendirilmektedir.

Kamu mali yönetiminde köklü değişikler ge- tiren 5018 sayılı KMYKK, ülkemizde çok yıllı bütçelemenin de temel altyapısını oluşturmuştur. Orta vadeli bir harcama sisteminin uygulanabi- lirliği ve etkinliği açısından önemli bileşenlerden olanstratejikplanlarınoluşturulması,OrtaVadeli Mali Program, Orta Vadeli Mali Plan, Harcama Tavanları oluşturulması, tahakkuk bazlı muhasebe sistemine geçiş, 5018 sayılı kanunla yasal altyapıya kavuşturulmuştur.