KAMU MALİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 6

Kamu mallarının özelliklerinden biri de bu malların ayrıcalıklı korumaya tabi olmasıdır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Devletin özel malları esas itibariyle özel hukuk hükümlerine tabi olup, bu mallar haczedilebilir, tapu kütüğüne kaydedilebilir ve karşılıksız devredilemezler. Ayrıca bu mallara ilişkin uyuşmazlıklarda adli mahkemeler yetkilidir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Kamu İktisadi Teşebbüslerinin yıllık genel yatırım ve finansman programı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanmaktadır. Hazırlanan yıllık genel yatırım ve finansman programı takvim yılı başından en az 75 gün önce Cumhurbaşkanınca karara bağlanır. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 1 numaralı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile devletin taşınmaz mallarının yönetimi konusunda yetkili kılınmıştır. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

İstimval devletin olağanüstü durumlarda mal edinme yollarındandır. Taşınır malların mülkiyeti veya kullanma hakkını, taşınmaz malların ise yalnızca kullanma hakkını iktisap edebilir. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Satış, kiraya verme, irtifak hakkı tesisi ve ecrimisil doğrudan mali amaç taşıyan değerlendirme yöntemlerdir. Tahsis, bedelsiz terk ve bedelsiz devir ise dolaylı olarak mali destek sağlayan değerlendirme yöntemleridir. Bu nedenle doğru cevap E şıkkıdır.

Kuru mülkiyeti devlete ait olan ve ekip dikmeleri amacıyla çiftçilere bırakılmış topraklara miri toprak denilmektedir. Çiftçiler toprak üzerinde çalıştıkları sürece bunlara sahip olabilirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kamu hizmetlerine, hizmetin parçasını oluşturacak şekilde özgülenmiş olan mallar ise “hizmet malları”dır. Pazar yerleri, halkın doğrudan kullanımına sunulan orta malıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Kamusal mallar maddi içeriklerine göre; “kara kamu malları”, “deniz kamu malları”, “su kamu malları” ve “hava kamu malları” olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kamu malları ile ilgili uyuşmazlıklarda idari yargı yetkilidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kamu hizmetlerinin yürütülmesinde doğrudan doğruya bir rolü olmayan ve halkın yararlanmasına tahsis edilmemiş olan, ancak sağladıkları gelir nedeniyle dolaylı olarak kamu yararı sağlayan mallara devletin özel malları denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kamu İktisadi Teşebbüslerin işletme bütçeleri, her hesap dönemi için, yıllık genel yatırım ve finansman programındaki hedefler esas alınarak hazırlanır ve yönetim kurulunca onaylanmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Devletin taşınmaz mallarının yönetimi ile ilgili kurum genel yetkili kurum Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'dır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Trampa, belli bir malın mülkiyetinin başkasına ait bir malın mülkiyetiyle değiştirilmesidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Devletin mal edinme yöntemleri: Satın alma, İnşaat, Yapım, Kamulaştırma, Devletleştirme, Trampa, Teferruğ, Tefevvüz, İzale-i Şuyu, Bağış, İstimval, Kanun gereği mal intikali şeklindedir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İrtifak hakkı tesisi doğrudan mali amaç taşıyan kamu mallarını değerlendirme yöntemidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Öncelikle bir malın kamu malı sayılabilmesi için devletin, mahalli idarelerin veya kamu kurumlarının mülkiyetinde bulunması gereklidir. Bir özel kişinin mülkiyetinde bulunan mallar hiçbir şekilde kamu malı olamazlar.

İkinci olarak bir kamu tüzel kişisinin mülkiyetinde bulunan bir malın kamu malı olabilmesi için bu malın kamu yararına tahsis edilmiş olması gerekir. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Kamu malları rejimi Osmanlı İmparatorluğunun son döneminde 1858 tarihli Arazi-i Kanunname-i Hümayunu ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye
göre kamu malları altı gruba ayrılmıştır. Bunlardan ilki miri topraktır. Kuru mülkiyeti devlete ait olan ve ekip dikmeleri amacıyla çiftçilere bırakılmış topraklara miri toprak denilmektedir. Çiftçiler toprak üzerinde çalıştıkları sürece bunlara sahip olabilirler. Çiftçiler kullanım karşılığında tımar veya zeamet sahibine bir para ödemektedirler. Miri toprakların mülkiyet hakkı devlete, intifa hakkı çiftçilere aittir. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Kamu Malları Özel Mülkiyete Konu Olamaz
Kamu malları kamu hizmetlerine veya kamunun kullanımına ayrılmış mallar olmaları nedeniyle, bu statülerini korudukları sürece alınıp satılamazlar, kazandırıcı zamanaşımı ile elde edilemezler. Bu bağlamda, kamu malları trampa edilemezler, bağışlanamazlar, haczedilemezler, ipotek edilemezler ve işgal yoluyla iktisap edilemezler. Kamu mallarının haczedilemez ve devredilemezlik özelliği, hukuken güvence altına alınmıştır. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Kamu hizmetlerinin yürütülmesinde doğrudan doğruya bir rolü olmayan ve halkın yararlanmasına tahsis edilmemiş olan, ancak sağladıkları gelir nedeniyle dolaylı olarak kamu yararı sağlayan mallara devletin özel malları denir. Devletin özel mallarının ancak kapital değeri ve verimi ile dolaylı olarak kamu hizmetine etkisi ve kamusal amaçların gerçekleşmesinde faydası söz konusudur. Bunlar kural olarak özel hukuk hükümlerine tabidir. Devlet bu mallar üzerinde mülkiyet hakkından doğan tüm yetkilere sahiptir. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)