KAMU MALİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Yasama organının önemli fonksiyonlarından biri denetimidir. Siyasal iktidarın
kararlarının uygulama aracı olan idareyi, denetleme görevi halk temsilcilerinden oluşan TBMM'ye verilmiştir

Mecli soruşturması Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında 106 ıncı maddenin beşinci, altıncı, yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadır.

Genel görüşme, toplumu ve Devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir.

Kurumlar hedeflerini gerçekleştirmek için iç kontrol sistemini kullanmaktadırlar. Kamu kurumların başlıca dört hedefi olduğu söylenebilir. Bunlar; faaliyetlerin etkin ve verimli olması mali raporların güvenilirliği, yürürlükteki mevzuata uyum ve varlıkların korunmasıdır.

İç kontrol sadece mali alanla sınırlı olmayıp, mali ve mali olmayan kontroller bütünüdür. Ayrıca iç kontrol idarenin bütün görevlilerini kapsamaktadır.

İç Denetim Birimi: İç kontrol sisteminin tasarım ve işleyişini sürekli olarak incelemek, güçlü ve zayıf yönlerinin belirlenmesini sağlamak ve geliştirilmesi için değerlendirme ve tavsiyeler sunmak yoluyla iç kontrol sisteminin geliştirilmesine katkıda bulunurlar.

Denetim: Kişi ve kuruluşların gelişmesine, mali yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı hale gelmesine rehberlik etmek ve elde edilen sonuç ve bulguları ilgililere duyurmak için uygulanan sistemli bir süreçtir.

Denetimin üç ana öğesi bulunmaktadır. Bunlardan birinci kurumun ana amaçlarının önceden
belirlenmiş olmasıdır. Denetimin ikinci öğesi verimliliktir. Belirli bir amaca ulaşmak yanında bu amaçlara verimli bir biçimde, fazladan para, emek, malzeme ve zaman harcamadan ulaşmak önemlidir. Üçüncü öğe ise zamandır. Amaç ve sonuçlara, belirlenen zaman içinde ulaşmak gerekmektedir.

Denetim konusunun özelliklerine göre bir takım denetim ilkeleri belirlenebilir. Ancak denetim yapılan her yerde genel olarak uyulması gereken ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler; bağımsızlık, yasallık, nesnellik ve dürüstlüktür.

Mali yönetim ve kontrol süreci; Stratejik Plan, Performans Programı,İdare bütçesi,Uygulama, Faaliyet raporu, Denetim ve Değerlendirme, TBMM/Yerel Meclis şeklinde bir sıralamayla yapılmaktadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanmaktadır.

Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında 106'ncı maddenin beşinci, altıncı, yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmaya meclis soruşturması adı verilmektedir.

Kamu yönetimi sistemi içinde yer alan herhangi bir kurum veya kuruluşun hiyerarşik olarak veya oluşturduğu denetim organları aracılığıyla kendi birimleri üzerinde denetimde bulunması, iç denetimdir.

Kontrol; Yönetimin en temel faaliyetidir ve idarenin her türlü faaliyetinin sonuçlarını belirlemek ve değerlendirmek, elde edilen sonuçların önceden belirlenmiş olan yönetsel amaç ve hedeflere uygun olup olmadığını ölçmek ve bu yönde gerekli düzeltici önlemleri almak şeklinde tanımlanabilir.

Ülkemizde de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Beşinci Kısmında iç kontrol sisteminin esasları düzenlenmiştir. Bu kısımda iç kontrol sistemine ilişkin olarak; iç kontrolün tanımı ve amacı, kontrolün yapısı ve işleyişi, ön mali kontrol, mali hizmetler birimi, muhasebe hizmeti ve muhasebe yetkilisinin yetki ve sorumlulukları, iç denetim, iç denetçinin görevleri, iç denetim koordinasyon kurulu, iç denetim koordinasyon kurulunun görevleri konularına yer verilmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 26/12/2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İç Kontrol Standartları Tebliği ile kamu idarelerinde iç kontrol sisteminin oluşturulması, uygulanması, izlenmesi ve geliştirilmesi amacıyla 18 standart ve bu standartlar için gerekli 79 genel şart belirlenmiş bulunmaktadır.

Önceden belirlenmiş amaç - verimlilik -zaman denetimin üç ana öğesidir.

Denetim yapılan her yerde genel olarak uyulması gereken ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler; bağımsızlık, yasallık, nesnellik ve dürüstlüktür.

Meclis gözetimi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin bilgi edinme ve denetleme araçlarından biri değildir.

İdarenin her türlü faaliyetinin sonuçlarını belirlemek ve değerlendirmek, elde edilen sonuçların önceden belirlenmiş olan yönetsel amaç ve hedeflere uygun olup olmadığını ölçmek ve bu yönde gerekli düzeltici önlemleri almak için kullanılan kavram iç kontroldür.