KAMU EKONOMİSİ II

Kamu bürokrasisi; kamu sektöründeki organizasyonları ifade eden, kamu sektörünün kültürel, toplumsal, ekonomik ve siyasal yönlerini ve kamu  çalışanlarının davranış biçimlerini açıklayan bir terimdir.

Büro; ödeneklerle veya devlet tarafından yapılan yardımlarla finanse edilen kâr amacı gütmeyen kamu birimleridir

Büroların başlıca özellikleri,

Henri Fayol’un organizasyon modelinin adı “resmî organizasyon ve yönetim” dir.

Henri Fayol’un, organizasyon modelinin özellikleri;

Henri Fayol’un, organizasyon modelinin özellikleri;

İdari fonksiyonlar; planlama, organize etme, yönetme, koordine etme ve denetleme faaliyetlerini içermektedir

Max Weber; hiyerarşi, liyakat, tarafsızlık, kuralcılık vb. ilkelerin egemen olduğu bir kurum tipini “bürokrasi” olarak tanımlamıştır.

Max Weber’in  “ideal tip bürokrasisi” nin özellikleri;

Weber’in rasyonel-hukuki otoritenin en saf (ideal) şekli olarak nitelendirdiği bürokrasinin temel özelliklerini şu şekilde özetlemek mümkündür

İktisatçıların bürokrasinin ekonomik teorisi içerisinde ele aldığı konular şu şekilde sınıflandırılabilir; Bürokratik üretim sürecinin yapısı, bütçe maksimizasyonu ilkesi, bürokratlar ile siyasal iktidar arasındaki pazarlık süreci, gündemin kontrolü, asimetrik enformasyon sorunu, bürolararası rekabet ve bürokratik etkinsizliğe yönelik çözüm önerileri

Bürokrasinin Ekonomik Teorisi; kamu bürokrasi içerisindeki davranış motivasyonlarını ve bürokratik işleyişin ekonomik etkilerini analiz eden bürokrasi teorisidir.

Bürokrasi sözcüğünün ilk olarak 1745 yılında Fransız iktisatçı Vincent de Gournay tarafından kullanıldığı kabul edilmektedir

Bürokratlar, kamu politikalarının oluşturulması ve uygulanması konularında uzman niteliğini taşıyan kişilerdir.

Organizasyon ve yönetim teorileri alanında bürokrasi tipi organizasyon yapısını ilk ortaya atan kişiler Fransız yönetim bilimci Henri Fayol ve Alman sosyolog Max Weber’dir.

Weber’in rasyonel-hukuki otoritenin en saf (ideal) şekli olarak nitelendirdiği bürokrasinin temel özelliklerini şu şekilde özetlemek mümkündür.

Özellikle Niskanen’in bürokrasiye yönelik yaklaşımı literatürde büyük önem taşımakta ve “bürokrasinin ekonomik teorisi” olarak adlandırılmaktadır.

Niskanen 1994 yılında yayınladığı “Bürokrasi ve Kamu Ekonomisi” başlıklı kitabında ise bürokrasiye ilişkin analizini refah iktisadı kapsamında ele almıştır.

Bu süreçte bürokratın pazarlık yeteneğini artıran ve siyasal iktidar karşısında onu daha avantajlı hâle getiren temel faktör, siyasal iktidara nazaran sahip olduğu yüksek enformasyon düzeyidir. Bu durum bürokratlar ile siyasal iktidar arasında enformasyon düzeyinin farklılığını ortaya koymakta ve “asimetrik enformasyon” sorununu gündeme getirmektedir.

Niskanen 1994 yılında yayınladığı “Bürokrasi ve Kamu Ekonomisi” başlıklı kitabında ise bürokrasiye ilişkin analizini refah iktisadı kapsamında ele almıştır.