KAMU EKONOMİSİ II - Deneme Sınavı - 7

Bazı seçmenlerin eğitim seviyesinin düşük olması

Rasyonel seçmen bilgisizliği; seçmenlerin tercihte bulunacağı seçenekler hakkında enformasyon toplamanın fayda ve maliyetlerini karşılaştırarak enformasyon toplaması maliyetli ise bilgisiz kalmayı tercih etmesi durumudur

1. 2. ve 3.

Seçmen bilgisizliği, demokratik hükûmeti temsili hükûmete dönüştürebilir

Karar bunlar arasında yer almaz.

Depolitizasyon, sözlük anlamı olarak bireyin siyasal çıkar ve eylemlerini terk etmesi ya da bir grup, kurum veya eylemin siyasal kimliğini yitirmesi veya siyasal süreçlerin dışında kalma, siyasallaşma ediminden uzaklaşma, siyasetten soğuma, siyasal gelişmelere karşı ihtiyatlı ve mesafeli bir yaklaşımı benimseme anlamına gelmektedir

Eksik enformasyon nedeniyle seçmenler bazı kamusal mal ve hizmetlerin
kendilerine olan maliyetini tam olarak fark edemezler ve kamusal mal ve hizmetler kendisine bedava sunuluyormuş hissine kapılarak, bu mal ve hizmetler olan taleplerini artırırlar. Bu duruma "mali aldanma" denir.

Demokrasinin işleyişi için bir toplumdaki bireysel tercihlerin tutarlı toplumsal tercihlere dönüşmesi gerekir. Bunun sağlanması, kollektif karar alma sürecinin bir sorunudur. İşte Amerikalı iktisatçı K.J. Arrow, rasyonel bireylerden oluşan demokratik bir toplumun kolektif karar alma sorununu analiz etmiştir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Anthony Downs iyi işleyen bir demokrasinin şartlarını şu şekilde sıralamıştır: 1) Partiler arasında gelişmiş bir rekabetinin olması ve kamusal görevlerin esas itibarıyla genel seçimlerle doldurulması (seçimle işbaşına gelme); 2) Belli aralıklarla yapılan seçimlerin yapılma zamanına sadece hükûmetteki parti karar vermemeli; 3) Ergin nüfusun genel seçme hakkı, eşit seçme hakkı ve özellikle eşit oy hakkına sahip olması; 4) Seçim sonuçlarının kabul edilmesi ve seçimi kazanan ve kaybedenlerin illegal ve güce dayanan araçlar kullanmaktan vazgeçmeleri.

Elitist teorisyenlerden Gaetano Mosca’ya göre toplumu yöneten her zaman için bir siyasal sınıftır. Mosca, elit ve kitle ayırımını (kendisi elit terimini kullanmamakla beraber) ilk defa sistemleştiren siyaset bilimci sayılır. Mosca’nın kullandığı terim “yönetici sınıf ”tır. Ona göre, bütün toplumlar “yönetici sınıf ” ve “yönetilen sınıf ” olmak üzere iki sınıfa ayrılırlar. Birincisi -ki daima azınlıktadır- bütün siyasal fonksiyonları görür, iktidarın tekelini elinde tutar ve onun sağladığı bütün nimetlerden yararlanır. İkincisi -çoğunluktaki sınıf ise- tamamen birincinin kontrolü ve yönetimi altındadır: Onun belirlediği amaçlara ve kurallara göre hareket eder. Bir azınlık nasıl olur da çoğunluğu her zaman kendi yönetimi altında tutabilir? Bunun cevabını, azınlığın örgütlenmiş olmasında, çoğunluğun ise örgütlenmemiş, dağınık bir yığın oluşturmasında aramak gerekir. Doğru cevap C şıkkıdır.

İtalyan sosyolog Vilfredo Pareto, Mosca’nın geliştirdiği “yönetici sınıf ” kavramı yerine siyasal elit kavramını ortaya koymuştur. Siyasal elit kavramını kullanan ilk kişi olması nedeniyle bu teori daha çok Pareto ile anılmaktadır. Pareto elit kavramını şu şekilde açıklamıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yunanca kökenli bir kelime olan oligarşi; “politik gücün, toplumun küçük bir grubunun elinde olduğu yönetim şekli”ni ifade etmektedir. Ünlü düşünür Aristo tarafından yapılan klasik tanım ise “genellikle zenginlerin, kendi çıkarları için, bir azınlık yönetimine sahip olması”dır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Siyasal karar alma sürecinde parti içi demokrasinin etkin bir şekilde işlemediği görülebilmektedir. Bundaki temel etken, parti kadrolarının belirli bir elit kesimin elinde toplanmış olmasıdır. Bu elit kesim parti yönetimine o kadar hakimdir ki parti içinde farklı bir sesin yükselmesine izin verilmez. Michels’in “Oligarşinin Tunç Yasası” olarak nitelendirdiği bu katı hegemonyanın yıkılması çok zordur ve parti içerisindeki bu elit yapı kolaylıkla değiştirilemez. Doğru cevap A şıkkıdır.

Demokrasinin önündeki en önemli engeli sınırsız demokrasi ve bunun sonucu olarak siyasal gücün kötüye kullanımı olarak gören iki önemli düşünür; F. A. Von Hayek ve James M. Buchanan’dır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Karl Marx, 1800’lü yıllardaki demokrasiyi burjuvazinin egemen olduğu bir demokrasi olarak nitelendirmiş ve ideal demokrasiyi proletaryanın egemen olduğu bir demokrasi (Proletaryan Demokrasi) olarak tanımlamıştır.

Etkili katılımın, oy kullanma eşitliğinin olduğu, her vatandaşın oy kullanma konusunda eşit olanaklara sahip olduğu, vatandaşların karar verecekleri konularla ilgili hiçbir sınırlamanın bulunmadığı sistemlere “Poliarşi” denir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Depolitizasyon, toplumda çeşitli nedenlerle kendiliğinden beliren bir eğilimi veya yönelişi değil fakat devlet otoritesince belli bir amaçla bilinçli olarak benimsenen bir tutumu ifade etmek için kullanılır. Bazı rejimler, vatandaşların politika ile fazla ilgilenmesini istemezler; bunun için de politikanın alanını daraltacak, siyasal katılmayı sınırlandıracak birtakım önleyici tedbirler alma ve yasaklar koyma yoluna giderler. Bu durumda, “politikadan uzaklaşma” yerine, politikadan uzaklaştırma” söz konusu olur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Oyuncular, herhangi bir oyunun iştirak eden ve bağımsız karar alan birimleridir. Oyuncular; bireysel kişiler, organizasyonlar ve bazı durumlarda doğanın kendisi olabilmektedir. Bir oyunda genel olarak iki ya da daha fazla oyuncu bulunmaktadır. Sonuç, bir oyundaki bütün oyuncular tarafından oluşturulan stratejik seçimlerin tam setinin neticesini ifade etmekte ve oyuncuların olasılıklar arasında tutarlı tercihlere sahip oldukları varsaymaktadır.

Yetenek oyunları, bütün sonuçlar üzerinde tam kontrole sahip tek bir oyuncunun varlığını tanımlayan özellikteki tek-kişilik oyundur.

Strateji oyunları, doğanın dâhil edilmediği, iki ya da daha fazla oyuncunun dâhil edildiği ve oyuncuların her birinin sonuçlar üzerinde kısmi kontrollerinin bulunduğu oyunlardır.