KAMU EKONOMİSİ I

Ortak mallar ekonomi literatüründe birçok adla ifade edilmektedir. Örneğin, müşterekler, ortak havuz kaynakları, serbest mallar, ortak kaynaklar gibi. cevap şıklarında D şıkkında yer verilen "üretim kaynakları" ortak mallarla aynı anlama gelmez. Dolayısıyla sorunun cevabı "üretim kaynakları" şıkkıdır.

Öğrencilerin sorumlu olduğu ders kitabında Ortak Mallar başlıklı bölümde, John Komlos’un (Komlos, 2015) piyasaların Aşil topuklarından biri olarak nitelendirdiği ortak mallar ifadesi kullanılarak aşil topuğu kavramı da açıklanmıştır. Doğru cevap Komlos cevabıdır.

Daha çok yerel ve ulusal düzeyde fayda sağlayan, aynı zamanda çoğunlukla doğal nitelikteki mallar, ortak mallar sınıflandırılmasında "Geleneksel Ortak Mallar" başlığı altında açıklanmıştır.

Kamusal malların yaygın kabul gören iki temel özelliği, rakip olmama ve dışlanamama özelliğidir. Örneğin. küresel ortak mallardan atmosferin kamusal malların iki temel özelliği olarak yaygın kabul gören rakip olmama ve dışlanamama özelliklerini taşımakta olduğu ilgili bölümde anlatılmıştır.

Mark Cooper'ın tanımladığı işbirlikçi mallar kavramı açıklanırken, genel olarak kamusal malların ve özelde de ortak malların neoklasik karakteristiklerinden farklı olarak katılımın esas olduğu büyük ölçekli yazılım projeleri konunun anlatıldığı bölümde "işbirlikçi mallara" örnek olarak verilmiştir.

Ortak malların sınıflandırma türlerinde biri olan altyapısal ortak mallar kavramının açıklanmasında verilen örneklerden biri "mahkemeler gibi yönetişim sistemleri" dir. Dolayısıyla sorunun cevabı "altyapısal ortak mallar" dır.

Ortak malların özellikleri olarak ilgili bölümde belirtilen özellikler; özel veya kamusal sahipliğin yokluğu,  özel veya kamusal sahipliğin  uygun olmayışı, vazgeçilemeyecek hizmetler olmaları ile kendi kendine üretim yapabilmeleridir. Alt yapılarının uygun olmayışı bu özellikler arasında yoktur.

Ortak malların ekonomik analizi ilk kez biyolog Garrett Hardin tarafından 1968 yılında “ortak malların trajedisi” başlıklı çalışmayla yapılmıştır. Bu çalışmada, herkese açık olan ve kısıtlamanın da olmadığı ortak mallar, bireylerin bu malları aşırı kullanması sonucunda zarar görmektedirler yaklaşımı "ortak malların trajedisi" olarak anlatılmıştır.

Kurumsal yaklaşım ortak malların yönetiminde kurallara önem vermektedir.

Bu yaklaşıma göre, kurallar topluluklarda zaten var olan adalet, erdem, bedavacıların cezalandırılması gibi sosyal normlara dayanmaktadır.

Covid-19 aşısının, ortak mal sınıflandırmalarından "Küresel Mal sınıflandırmasına girdiği, sınıflandırma çeşitlerinin anlatıldığı bölümde yer alan   "Bilgi, halk sağlığı, gıda güvenliği, altyapı, piyasalar, sosyal ve kültürel ortak mallar gibi insan yapımı mallar, hizmetler ve politikalar
da küresel ortak mallardandır."    ifadesinden çıkarılabileceği gibi ayrıca "yaşamla ilişkilendir" bölümünde, "Covid-19 aşısını hemen küresel ortak mal ilan edin" diyen Nobel ödülü kazananlar, sivil toplum liderleri ve kanaat önderlerinin çağrısından da bu aşının küresel ortak mal olduğu hatırlanabilir.

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır.

John Komlos’un (Komlos, 2015) piyasaların Aşil topuklarından biri olarak nitelendirdiği ortak mallar ekonomi literatüründe birçok adla ifade edilmektedir

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır. 

Sekera (2016)’ya göre devletin korumakla yükümlü olduğu doğal mallar ve kamusal varlıklar ortak mallardır

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır. 

Holzinger (2008)  ortak malları tamamen özel olmayan tüm mallar olarak geniş bir biçimde tanımlamıştır.

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır.

Staveren (2015)’in tanımına göre ortak mallar, topluluklar tarafından kullanılan, sahip olunan veya korunan ortaklaşa mallardır.

Doğru cevap a seçeneğinde yer almaktadır.

Turizm kültürel ortak mallar arasında yer almaktadır, diğerleri bilgi ile ilgili ortak mallardır.

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır. 

Alt yapı kültürel ortak mallar arasında yer almaktadır, bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır.

2009’da Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan Elinor Ostrom’un çalışmalarının merkezinde ortak mallar açısından kamu ve özel mülkiyet dışında bir alternatifin yer alması, kamu maliyesi açısından önemli bir dönüm noktasıdır.

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır. 

Elinor Ostrom 2009’da Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanmıştır

Doğru cevap A seçeneğinde yer almaktadır 

Merrill Flood ve Melvin Dresher Tutuklu ikilemini 1950’lerde geliştirmiştir.

Doğru cevap A seçeneğidir. 

Mancur Olson Kolektif Eylem Mantığı modelini 1965 yılında ortaya atmıştır.