KAMU EKONOMİSİ I

Piyasalar rekabet derecesine göre de sınıflandırılmaktadır. Bu ölçüte göre piyasalar:
• Tam rekabet piyasası
• Tekel (monopol) piyasası
• Tekelci (monopolcü) rekabet piyasası
• Oligopol piyasası olarak listelenebilir.

Bir piyasanın tam rekabetçi olmasının koşulları arasında şunlar yer almaktadır:

1. Tüketiciler ile üreticilerin sayılarının çok fazla olması

2.Tam rekabet piyasasının bir diğer özelliği, piyasadaki mal ya da hizmetlerin homojen olmasıdır

3.Tam rekabet piyasasının üçüncü özelliği gerek tüketici ve gerekse üreticilerin piyasaya giriş ve piyasadan çıkışlarının serbest olmasıdır

4.Tam rekabet piyasasının dördüncü özelliği, piyasanın tarafları olan tüketici ve üreticilerin piyasa hakkında gerekli olan tüm
bilgilere sahip olmasıdır

5.Tam rekabet piyasasının beşinci özelliği mal ve üretim faktörlerinin kesimler arasında serbestçe dolaşıma sahip olmasıdır.

Tekel piyasası, sadece bir firmanın bütün piyasaya hakim olduğu, ürettiği ya da satışa sunduğu mal ya da hizmetin tam ikamesinin bulunmadığı bir piyasa türüdür.

Oligopol piyasası, piyasaya girişin engelli olduğu ve az sayıda firmanın mal ve hizmet sunduğu bir piyasa türüdür.

Aşağıda yer alan durumların varlığı halinde statik piyasa başarısızlıkları ortaya çıkar:
1. Eksik rekabet piyasaları
2. Kamusal mallar
3. Dışsallıklar
4. Ortak mallar
5. Doğal tekeller
6. Piyasaların yetersizliği
7. Asimetrik bilgi
8. Gelir ve servet dağılımı eşitsizliği
9. Yoksulluk

Aşağıda yer alan durumların varlığı halinde dinamik piyasa başarısızlıkları ortaya çıkar:
1. Ekonomik büyüme sorunu
2. Ekonomik istikrarsızlık sorunu
3. Faktör donanımı sorunu
4. Zamanı değerlendirme sorunu
5. Malî piyasaların yetersizliği sorunu

Dışsallık: Bir ekonomik birimin faaliyetinin fiyat mekanizması dışında başka ekonomik birimlere fayda sağlaması ya da maliyet yüklemesidir

Piyasanın tarafları olan alıcı ve satıcıların farklı bilgi setine sahip olmaları durumunda asimetrik bilgi sorunu ortaya çıkar