KAMU DİPLOMASİSİ VE ULUSLARARASI HALKLA İLİŞKİLER

Medya pek çok açıdan kitle üzerinde belirleyici bir rol oynayabilmektedir. Medya haberi çerçeveleme (framing), gündem belirleme (agenda-setting) ve önceleme (priming) gibi
fonksiyonlar vesilesiyle toplumu yönlendirme gücünü elinde bulundurmaktadır

CNN etkisi olgusu başta savaşlar olmak üzere uluslararası politikada cereyan eden önemli gelişmeleri kesintisiz ve sürekli aktarma olanağına sahip ana akım Batı medyasını anlatmak için kullanılırken hegemon medyayı temsil eden CNN karşısında uluslararası politikaya yönelik alternatif Batı dışı bir vizyon sunan Katar merkezli El Cezire kanalına
yönelik olarak ise El Cezire etkisi kavramı kullanılmaktadır.

Tıpkı ticari markalar gibi devletler de sahip olduğu kimi özellikler ile marka değerleri kazanabilmektedir (Anholt, 2003, 2007, 2010) Bu kapsamda devletler (i) ihracat, (ii) yönetişim, (iii) kültürel miras, (iv) toplum, (v) turizm, (vi) yatırım ve göç olarak sıralanan farklı boyutlarına göre değerlendirilmekte ve devletlerin marka değerleri belirlenmektedir . Ekşi’ye göre kamu diplomasisi, halkla ilişkiler ilişkisi imaj-prestij yönetimi ve algı yönetiminin yanı sıra ulus markalama yöntemi ile de sağlanabilmektedir. 
Çizilen bu çerçevede ülkeler yukarıda bahsedilen özelliklerine göre puanlandırılmakta ve sıralanabilmektedir. Anholt-GfK Roper Ülke Markaları Endeksi’ne göre söz konusu
sıralamada 2008 yılı dikkate alındığında Almanya birinci, Türkiye otuz altıncı sırada yer almaktadır (bkz. Tablo.1). Kuşkusuz söz konusu imaj oluşturma faaliyetinde en önemli rolü medya üstlenmekte, bu doğrultuda kamu kurumları veya kamu dışı kurumlar geleneksel medyayı veya sosyal medyayı kullanarak pozitif imaj oluşturma faaliyetleri üstlenebilmektedirler.

Türkiye’de kamu diplomasisine gerek teorik gerekse de pratik katkılar sunan Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü 27478 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2010/3 sayılı Başbakanlık Genelgesi ile 30 Ocak 2010 tarihinde oluşturulmuştur (http://kdk.gov.tr/faaliyetler/kurulus/7). Bugün ise Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı teşkilatı içinde bir alt birim olarak ve Kamu Diplomasisi Başkanlığı adı altında faaliyetlerini sürdürmektedir. Kamu diplomasisi koordinatörlüğü pek çok farklı alanda muhtelif faaliyetlere imza atmaktadır, Kamu diplomasisi Başkanlığı geniş bir yelpazede sürdürdüğü faaaliyetleri arasında Medya ve Tanıtım da önemli bir yer işgal etmektedir. Türkiye’de Kamu diplomasisini dizayn etmek üzere faaliyet gösteren Kamu Diplomasisi Başkanlığı’nın medyaya yönelik faaliyetlerini üç başlık altında ele almak mümkündür. (a) Gazeteci heyetleri programı (b) Uluslararası Basını Bilgilendirme (c) Kültür ve Tanıtım Faaliyetleri.

İngilizce yayınlar ile tüm dünya kamuoyunu hedefleyen ve 2015 yılında test yayınlarına başlayan TRT World Türkiye’nin uluslararası yüzü olmaya namzet bir girişim olmuştur(http://www.trthaber.com/haber/medya/trt-world-testyayinina-gecti-185371.html.). TRT radyo yayınları ile de kamu diplomasisi faaliyetlerini sürdürmektedir. Türkiye’nin Sesi Radyosu (TSR), TRT Radyo 6, TRT-Vot World, TRT-Vot East, TRT-Vot West, bu anlamda TRT bünyesinde faaliyet gösteren Türkiye’nin radyo kanallarıdır.

Lingua Franca, bütün dünyada geçerliliği olan ve uluslararası iletişimi sağlayan ortak lisan anlamına gelmektedir. Bugün İngilizce lingua franca olarak kabul görmektedir.

Devlet kuruluşlarının dışında devlet dışı pek çok kuruluşta kamu diplomasinin icrasında önemli roller üstlenebilmektedir. Gilboa’nın altını çizdiği gibi kamu diplomasisinin yalnızca devlet eliyle değil devlet dışı aktörlerce de gerçekleştirilebilir (Gilboa, 2001, ss. 5-6). Devlet dışı organizasyonlar kamu diplomasisinin medya boyutunu büyük ölçüde şekillendirmektedirler. Düşünce kuruluşları, basın- yayın kuruluşları ve özel televizyonlar bu kapsamda kritik bir öneme sahiptir. Özellikle yazılı ve görsel araçları kullanan devlet dışı kuruluşlar kamu diplomasisi üzerinde belirleyici bir rol oynamaktadır.

Toffler’in üçüncü dalga olarak adlandırdığı bilgiyi temel alan yeni bir medeniyetin ortaya çıkmakta olduğu öngürüsü (Toffler, 1980), sonrasında Castells’in bilgi çağı üzerine bina
ettiği ağ toplumu fikri ile kristalize olmuştur.

Bağlantılı olarak iletişimin bu ölçüde kolaylaşması ve yoğunlaşması aynı zamanda “diplomasinin de demokratikleşmesini” beraberinde getirmiştir. İletişim ve diplomasinin demokratikleşmesi arasındaki illiyet bağını Grant (2005), şu şekilde kurmaktadır: İletişim ve teknolojide olanakların artışı (a) hızın doğrudan doğruya politikaya yansıması, (b) bilgiye açık erişim sağlanması ve erişimin kolaylaşması, (c) teknolojiye erişimin ucuzlaması ve yaygınlaşması, (d) yurttaşların politika oluşturma sürecine katılım talebinin artması ve (e) devlet dışı örgütlerin daha fazla rol oynamaya başlaması sonucunu doğurmuştur