KAMU DİPLOMASİSİ VE ULUSLARARASI HALKLA İLİŞKİLER

Halkla ilişkileri tanımlayan ortak eylem ve kavramları özetle şöyle ifade edebiliriz
(Ural, 2006: 3) ;

Önceden tasarlamak: Halkla ilişkiler, isteyerek yapılan bir faaliyettir. Etkilemek, ilgi
ve dikkat çekmek, bilgi sağlamak ve faaliyetten etkilenenlerden geri bildirim almak için
önceden tasarlanır.
Planlamak: Halkla ilişkiler organize bir faaliyettir. Araştırma ve analiz gerektiren sistematik bir çalışmadır. Belirli bir zamanda yapılan faaliyetle ilgili olarak önceden planlanarak problemlere çözümler bulunur.
Performans: Etkili halkla ilişkiler, gerçek politikalara ve performansa dayanmaktadır.
Eğer organizasyon toplumun beklentilerine cevap vermiyorsa, hiçbir halkla ilişkiler çabası toplumda organizasyona karşı iyi niyet ve destek oluşturamaz. Halkla ilişkilerde gerçeklik ve güven unsuru büyük önem taşımaktadır.
Kamu yararı: Bir halkla ilişkiler faaliyeti, sadece organizasyonun çıkarını düşünemez.
Kamu yararı da gözetilmelidir. Kamu yararının göz ardı edildiği durumlarda toplumun
tepki göstereceği de bilinmelidir.
İki yönlü iletişim: Halkla ilişkiler, enformasyona dayalı materyallerin tek yönlü yayılımından daha fazla şey ifade etmektedir. Halkla ilişkiler karşılıklı, iki yönlü iletişime dayanmakta ve verilen mesaj sonrasında geribildirim almak büyük önem taşımaktadır.
Yönetim fonksiyonu: Halkla ilişkiler, üst yönetimin karar alma sürecinin bir parçası
olduğunda çok etkilidir. Halkla ilişkiler, bir karar alındıktan sonra sadece bilginin yayılmasını değil, aynı zamanda danışmanlık yapmayı ve üst düzeylerde problem çözmeyi içermektedir. Halkla ilişkiler stratejik bir değer taşımaktadır.
Halkla ilişkiler kavramıyla ilgili yapılan çok değişik tanıml

Halkla ilişkiler kavramıyla ilgili yapılan çok değişik tanımların hepsinin tek bir ortak
noktası bulunmaktadır: “İletişim.” Halkla ilişkiler olgusunun temelinde iletişim bulunmaktadır. Bu iletişim yerine göre bazen kitle iletişim araçlarıyla bazen de yüz yüze gerçekleştirilmektedir.

Dört halkla ilişkiler modeli içerisinde en ideal olanı şeklinde tanımlanan iki yönlü simetrik modelde, karşılıklı anlayışın sağlanması, iki yönlü iletişimin kurulması ve taraflar arasında bir dengenin oluşturulması esastır. Bu modelde kimi zaman hedef kitle, kimi zaman ise kurum iletişimi yöneten taraf olabilmektedir (Tarhan, 2008: 136). İki yönlü simetrik modelde bir arada yaşayabilmek için gerekli değişiklikleri karşılıklı müzakere ve çatışma çözümü stratejileri ile gerçekleştirmek hedeflenmektedir

Uluslararası halkla ilişkiler kavramını, “çok uluslu bir örgütün, ulusaşırı ya da uluslararası bir kuruluşun veya hükümetin, hedef ülkedeki etkinlikler için olumlu bir çevre oluşturma amacı güden, örgütün o ülkedeki ev sahibi halkın çıkarlarına zarar vermeyerek amaçlarına ulaşmasını kolaylaştıran planlı iletişim çalışmaları” olarak tanımlayabiliriz).

Uluslararası halkla ilişkilerin aktörleri arasında şu unsurları sayabiliriz: “Ulus devletler
ve hükümetler, uluslararası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası sivil toplum kuruluşları, halkla ilişkiler uygulayıcıları” (Tench ve Yeomans, 2006:116; Yıldırım, 2015: 61; Okay-Okay, 2014: 464).

Propaganda: Bir öğreti, düşünce veya inancı başkalarına tanıtmak, benimsetmek ve
yaymak amacıyla söz, yazı vb. yollarla gerçekleştirilen çalışma, yaymacadır.

Küreselleşme sürecinde iletişim teknolojilerindeki hızlı gelişmeler diplomasiyi de derinden etkilemiş, kapsamlı dönüşümlere yol açmıştır (Tiedeman: 8). Soğuk savaş döneminde “devletten - devlete” yürütülen diplomatik ilişkiler, paradigma değişimi ile birlikte “toplumdan - topluma” yürütülen bir ilişki biçimine dönüşmüştür. Yeni uluslararası düzende medya, kamuoyu, sivil toplum örgütleri, uluslararası kuruluşlar gibi pek çok yeni aktör sahneye çıkmış ve bunlar karar alıcıları doğrudan etkilemeye başlamıştır.

Uluslararası sistemde bir şeyi yapabilme kapasitesi ve diğerlerinin davranışlarını etkileme yeteneği “güç” olgusuyla açıklanmaktadır (Nye, 2005: 2). Ancak soğuk savaş dönemindeki sert güç kavramı, yeni uluslararası sistemde yerini ülkelerin “yumuşak güçlerine” bırakmıştır. Ülkeler artık sahip oldukları yumuşak güç potansiyeli ile (bilim, sanat, kültür, spor, eğitim vb.) başka ülkeleri etkilemekte, onlar için cazip bir ülke konumuna gelmekte ve bu süreçte kendi politikalarını başka ülkelere kabul ettirmektedir. Bu sürecin temelini iletişim, etkileşim, ikna ve işbirliği oluşturmaktadır.

Kamu Diplomasisi olgusunun aktörleri sıralandığında farklı yaklaşımlar gündeme gelebilmektedir. Ama tüm bu farklı yaklaşımların ortak noktalarına bakıldığında en başta sivil toplum örgütleri, kamu diplomasisinin aktörleri arasında sayılmalıdır. Daha sonra üniversiteler ve okullar, kanaat önderleri, medya ve haber ajansları, iç hedef kitle, küresel işletmeler ve özel sektör kuruluşları, baskı grupları ile Devlet üstü kuruluşlar kamu diplomasisinin başlıca aktörleri kabul edilmektedir.

1900’lü yılların başından itibaren uygulanmaya başlanan iki yönlü asimetrik model, temel olarak karşılıklı ancak dengesiz bir iletişime dayanmaktadır (Okay-Okay, 2002: 147). İki yönlü asimetrik modelin amacı, bilimsel verilere dayanarak ikna stratejilerini hayata geçirmek, yani hedef kitleyi ikna etmektir.