Kamu Diplomasisi Modelleri

Eytan Gilboa,kamu diplomasisi modellerini ayırmak için beş farklı değişken kullanmıştır. Bunlar:

• Baş aktörler,
• öncüler,
• hedefler,
• medya türü,
• araçlar ve teknikler

Eytan Gilboa, modelleri ayırmak için beş farklı değişken kullanmıştır. Bunlar; baş aktörler, öncüler, hedefler, medya türü, araçlar ve tekniklerdir. Bu formülden yola çıkarak üç kamu diplomasisi modeli oluşturmaktadır:
1. Temel Soğuk Savaş Modeli
2. Devlet Dışı Uluslararası Model
3. İç Halkla İlişkiler Modeli

Modeldeki amaç, hedef toplumdaki kamuya kendi hükümetlerinin ulusal propagandalarına karşı çıkması için daha dengeli bilgi sağlamaktır. Soğuk Savaş sırasında, hem Amerika Birleşik Devletleri hem de Sovyetler Birliği, kendi rakip ideolojilerine yönelik olumlu bir kamu tutumu şekillendirmek için öncelikli olarak uluslararası yayıncılığı kullanmıştır.

Terry Deibel ve Walter Roberts (1976), James (1955)’in çalışmalarından yola çıkarak kamu diplomasisinde katı ve esnek olmak üzere iki yaklaşım geliştirmişlerdir.

Katı yaklaşımda kamu diplomasisinin amacı, iknâ ve propaganda kullanarak yabancı hedef kitlenin tutumlarını etkilemeye çalışmaktır.

Esnek yaklaşımda amaç, ortak bir anlayış ortamı yaratmaktır. Kamu diplomasisi, esnek yaklaşımda somut siyasi enformasyona karşıt olarak kültürel bir işlev olarak görülmektedir. Esnek yaklaşımda, filmlerden, sergilerden, dil kurslarından, akademik ve sanatsal değişim programlarından oluşan; yaşam tarzı, siyasi ve ekonomik sistemler ve sanatsal kazanımlarla ilgili mesajlar içeren yavaş medya kulanılır.

Kelley, kamu diplomasisini bilgilendirme, etkileme ve katılım olmak üzere üç kategoriye ayırmıştır:
1. Enformasyon: Kısa dönemli etkinlikler veya krizler için enformasyon yönetimi ve dağıtımı
2. Etkileme: Hedef kitlenin tutumsal değişimini etkilemeyi amaçlayan uzun dönemli iknâ kampanyaları
3.  Katılım: İlişki inşa etme, uzun dönemde bireyler, gruplar, örgütler ya da uluslar arasında güven ve karşılık anlayış zemini oluşturma

Kamu diplomasisi faaliyetlerinin üç boyutu aşağıdaki gibi karakterize edilebilir:
• Reaktif - Ortaya çıktığı anda haber olaylarına/etkinliklerine stratejik hedeflere uygun bir biçimde tepki vermek
• Proaktif – Algıları etkilemek ve temel mesajları pekiştirmek amacıyla tasarlanan faaliyetler ve etkinlikler aracılığıyla proaktif bir şekilde haber gündemi yaratmak
• İlişki inşa etme – Sahip olunan değerlerin tanınmasını sağlamak ve onlardan bir şeyler öğrenmek için denizaşırı toplumlarla uzun dönemli ilişkiler inşa etmek

Enformasyonel modelin en baskın özelliği, bilginin tasarımı ve dağıtımının kamu diplomasisi girişimlerinde merkezi bir rol oynamasıdır.

• Enformasyonel modelin en baskın özelliği, bilginin tasarımı ve dağıtımının kamu diplomasisi girişimlerinde merkezi bir rol oynamasıdır.
• Enformasyonel modelin ikinci özelliği kontroldür.
• Bu modelin üçüncü özelliği ise, politik sponsor ile toplum arasında sınırlı ve kısıtlı bir etkileşimin olmasıdır.
• Bu modele ilişkin dördüncü özellik, bilgiyi yaymak için broşür, gazete, dergi, film, video, televizyon, radyo, web siteleri, e-postalar, RSS akışı, internet yayınları gibi iletişim kanallarının kullanılmasıdır.
• Enformasyonel iletişim modelinin bir başka ve son özelliği de, hedef odaklı olması ve politikaların savunulması ya da imaj geliştirme gibi belli amaçlara ulaşmak için tasarlanmasıdır.

İlişkisel modelin öne çıkan özelliği ilişkilerdir.

Kültürel iletişim modeli; değişim ve iş birliği, kültürün yurt dışına tek yönlü aktarımı, enformasyon ve kendini tanımlama olmak üzere dört modelden oluşmaktadır.

İlk model olan değişim ve iş birliğinde, her iki taraf da eşit haklara sahiptir ve bilimsel, sosyal ve kültürel sorunların çözümü için birlikte çaba sarf etmektedir. Buradaki esas amaç, ulusalın uluslararası bağlılıkların yerini tutmasını sağlamaya çalışmaktır. Model, uluslararası burs ve ziyaret programları, araştırma projeleri gibi değişim ve iş birliği etkinliklerini içermektedir.

Kamu diplomasisini çok yönlü olarak ele alan Nicholas J. Cull’ın kamu diplomasisi sınıflandırması; model, kaynak, araç, yöntem ve uygulama alanı olarak nitelendirilebilecek kavramları içermektedir.

Nicholas J. Cull, kamu diplomasisi uygulamalarını sınıflandırarak beş
temel başlık altında ele almaktadır. Bunlar aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir:

• Dinleme,
• Savunma,
• Kültürel Diplomasi,
• Değişim
• Diplomasisi ve Uluslararası Yayıncılık

Nicholas J. Cull; zaman, bilgi akışı ve altyapının yanı sıra güvenilirlik açısından da kamu diplomasisini sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırmada kamu diplomasisi türlerine göre güvenilirlik kaynakları şöyledir:
• Dinleme - Kullanılan yöntemlerin geçerliliği
• Savunma – Hükümete yakınlık
• Kültürel diplomasi – Kültürel otoritelere yakınlık
• Değişim diplomasisi – Karşılıklılık algısı
• Uluslararası yayıncılık – İyi gazetecilik pratiklerinin kanıtı

Dinleme, kamuoyu ve kamuoyunun yabancı ülkeye yönelik düşünceleri hakkındaki verileri toplayıp harmanlayarak, bu veriyi kendi politikasına ya da kamu diplomasisi yaklaşımına yönlendirmektir. Dinleme, sınıflandırmadaki kamu diplomasi uygulamalarının hepsi için temel bir öğedir.

Kamu diplomasisinde savunma, uluslararası iletişim faaliyeti girişimiyle etkin bir şekilde belirli bir politika, fikir tanıtmak ya da yabancı kamuoyunun zihninde oluşan genel çıkarlarını düzenlemektir. Savunma bugün, elçiliklerin basınla ilişkilerini ve bilgilendirme görevlerini de içermektedir.

Kültürel diplomasi aracılığıyla ise, kültürel kaynaklar ve kazanımları yurt dışında bilinir hale getirerek veya yabancı ülkelere kültürel iletim (yayılma) olanağı sağlayarak bu amaca ulaşmak hedeflenir. Tarihsel olarak kültürel diplomasi, bir ülkenin kültür örneklerinin ihracını sağlayacak politikaları anlamına gelmektedir.

Değişim diplomasisi, bir ülkenin belirli bir süre için eğitim ya da kültürel etkileşim amacıyla kendi vatandaşlarını yabancı ülkelere gönderme ve karşılıklı olarak yabancı ülkelerin vatandaşlarını kabul etme olarak tanımlanmaktadır. Bu tek yönlü bir süreç olarak nitelendirilebilirse de değişim, kamu diplomasisinin bu alanını uluslararası öğrenme deneyimi sağlayan “karşılıklılık” kavramının kalesi yapmaya eğilimlidir.

Uluslararası yayıncılık ise radyo, televizyon ve İnternet teknolojileri ile yabancı kamuoyuna ulaşmayı sağlamaktadır. Uluslararası yayıncılık diğer dört öğenin de işlevlerini kapsayarak ülkelerin kamu diplomasisi yürütmesinde etkilidir. Özellikle objektif olduğunda uluslararası yayıncılığın en önemli unsuru haberin kullanımı olmuştur.