KAMERA TEKNİĞİNE GİRİŞ

Ses bir titreşimle başlar. Titreşimin oluşabilmesi ve sesin yayılabilmesi için bir titreşim kaynağına, enerji kaynağına ve ortama ihtiyaç vardır. Örneğin piyano bir titreşim kaynağıdır. Fakat titreşim kaynağı olarak bir piyano kendi başına ses üretemez. Piyanonun ses üretebilmesi için bir enerji kaynağına ihtiyaç vardır. Bu enerji kaynağı da piyanistin elleridir. Piyanist elleriyle piyanonun tuşlarına fiziksel bir darbe uygular ve piyanonun telleri titreşmeye başlar. Titreşen teller de kendi etrafını saran hava moleküllerini harekete geçirir.

Ses dalgalarının hava gibi esnek bir ortamda yayılması, durgun suya atılan bir taşın oluşturduğu su dalgalarına benzetilebilir. Ses dalgaları birim zaman içinde periyodik hareketlerle yayılırlar. Ses dalgalarının 1 saniyede tamamladıkları periyodik devir sayısı, sesin 1 saniyedeki titreşim sayısına eşittir. Sesin 1 saniyedeki titreşim sayısı da frekans olarak tanımlanır.

“Analog” kelime anlamıyla; fiziksel sürekliliği birbirine eş olan bir hareket benzeşmesi olarak tanımlanabilir. Örneğin pille çalışmayan, kurmalı bir kol saatinde yay mekanizması ve bu yaya bağlı minik çarklar bulunur. Yaydan güç alan çarklar, sürekli ve kesintisiz olarak hareket eder. Çarklara bağlı olan saniye ibresi de aynı süreklilikte dönme hareketi yapar. Saniye ibresinin, çarkların hareketine eş değerdeki kesintisiz hareketi analog, diğer anlamıyla örneksel bir etkileşimdir.

Örnekleme oranı, 1 saniyede ses sinyalinden alınan örnekleme sayısını belirler ve frekans birimi ile tanımlanır. Bit derinliği ise, her bir örnekleme için tanımlanan “bit” sayısını ifade eder. Örneğin bir müzik marketten satın aldığımız müzik CD’lerin ses kalitesi “16 bit, 44.1 kHz”dir. Bu sayılar; müzik CD’sinin saniyede 16 bit ile 44.100 kere örneklendiğini tanımlar.

Dinamik mikrofonlar; mıknatıs içine yerleştirilmiş bir tel bobin ve bu bobine bağlı bir diyaframdan oluşur. Bir fizik kuralına göre; manyetik bir alan içinde bobin hareket ettirildiğinde, elektrik enerjisi oluşur. Dinamik mikrofonların da çalışma prensibi bu fizik kuralına dayanır. Böylece bir dinamik mikrofon, gerekli duyduğu elektrik enerjisini kendi üretebilir.

Ses bağlantı tipi olarak amatör kameralar “handycam” kameralar olarak da bilinir. Amatör kameralarda ses bağlantı tipi daha çok 3.5 mm jak konnektördür. Bilgisayarların ses kartlarında ya da kulaklıklarda da kullanılan jak tipidir.

Stüdyo pedestalları aracılığıyla kameranın stüdyo içinde esnek olarak hareket edebilmeleri olanağı doğar. Çekim sırasında kamera, yumuşak, titremeden pedestalın havalı kaldırma sistemi aracılığıyla çok az bir güç harcanarak hareket ettirilebilir. Kamera pedestalları çok çeşitlidir. En yaygın olarak kullanılan türleri, kamera ağırlığına göre yapılmış olanlarıdır.

Ses giriş bölümü: ses kaynaklarından gelen ses sinyal bağlantılarının yapıldığı bölümdür. Bu bölüm genelde kameraların arkasında bulunur. Fakat bazı küçük kameralarda, kamera üzerine bir adaptör aracılığı ile yerleştirilir.

Ses dinleme bölümü: Video kameralara gelen ses sinyalleri ve kaydedilmiş sesler iki yolla dinlenebilir: kulaklık ya da hoparlör. Her video kamera üzerinde mutlaka bir kulaklık çıkışı vardır. Bazı video kameralarda da sesi dışarıya veren dahili bir hoparlör bulunur.

Kalibrasyon işlemi için şu adımlar izlenir:
Mikser ile video kamera arasında bağlantı yapılır.
Mikserdeki 1kHz test ton sinyali açılır.
Mikser üzerindeki Vu-Meter gösterge “0 VU” olarak ayarlanır.
Video kameraya yapılan ses girişinin “hat giriş” (line in) olduğu kontrol edilir.
Ses girişi yapılan kanal ya da kanalların ses seviyeleri, dBFS göstergede “-18 dBFS” seviyesi görülünceye kadar ayarlanır (0 VU = -18 dBFS).
Video kamera üzerindeki kulaklık çıkışından da ses işitsel olarak kontrol edilir.
Mikserden 1 kHz kapatılır.

Hava moleküllerinin sıkışıp tekrar seyrekleşmesiyle oluşan ses dalgaları kulağa ulaştığında, ses olarak algılanır. Her ses temelde aynı fiziksel etkilerle oluşur. Fakat ses kaynağından yayılan ses dalgalarının fiziksel yapısı, işitmede sesin algı biçimini de etkiler.

Ses dalgaları birim zaman içinde periyodik hareketlerle yayılırlar. Ses dalgalarının 1 saniyede tamamladıkları periyodik devir sayısı, sesin 1 saniyedeki titreşim sayısına eşittir. Sesin 1 saniyedeki titreşim sayısı da frekans olarak tanımlanır.

İnsan kulağı “işitme eşiği” olarak kabul edilen 0 dB-SPL seviyesinden, kulakta ağrı oluşumuna neden olan 140 dB-SPL seviyesine kadar geniş alanlı bir işitme yeteneğine sahiptir.

Sesler kendi içlerinde diğer frekansları da içerirler ve karmaşık yapıdadırlar. Sesler arasındaki bu farklılık, onların ton niteliklerini ya da ton renklerini oluşturur ve “sesin rengi” ya da “sesin tınısı” olarak tanımlanır.

Ses dalgasının kalış süresi ve yoğunluğu değişken olabilir. Bazı seslerin çıkıştan sonraki kalış suresi uzun olabilir. Bazı seslerin kalış süresi ise anlık olabilir.  Ses yoğunluğunun zaman içinde uğradığı bu değişimler “ses zarfı” olarak tanımlanır.

Basit olarak; örnekleme oranı, 1 saniyede ses sinyalinden alınan örnekleme sayısını belirler ve frekans birimi ile tanımlanır. Bit derinliği ise, her bir örnekleme için tanımlanan “bit” sayısını ifade eder.

Mikrofon, akustik ses enerjisini elektrik enerjisine çeviren bir çeşit dönüştürücü cihazdır. Ses kayıtlarında ya da sesimizi bir yerden başka bir yere iletmek istediğimizde, mikrofonlardan yararlanırız. Sesli video yapımlarının da en temel aracıdır.

Mikrofonların yönel özellikleri üç grupta toplanır: “tek yönlü” (uni directional, cardioid), “çift yönlü” (bi directional) ve “çok yönlü” (omni directional) mikrofonlar.

Yaka mikrofonları: “Lavalier” ya da “clip-on” mikrofon olarak da bilinir Genellikle elektrostatik yapıdadırlar ve farklı yönel özelliğe sahiptir.

Shotgun mikrofonlar “boom” mikrofon olarak da tanımlanır. Diğer elektrostatik mikrofonlara göre, sesleri daha uzaktan alabilir.