KAMERA TEKNİĞİNE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 9

Lumiere Kardeşler’in buluşu olan sinematograf, gerek hareketli görüntü üretebilen bir aygıt olması, gerekse kolay taşınabilen ve kullanıcısı ile bir noktadan faklı bir noktaya götü- rülüp, dışarıya çıkartılabilen bir araç olması nedeniyle, günümüz kamera sisteminin karakteristik özelliklerini taşır. Bu özellikleri barındıran ilk aygıt olması açısından da büyük önem arzeder. Kendinden sonra gelecek diğer bütün hareketli görüntü üreten kameraların atası olarak kabul edilebilir. Doğru cevap A'dır.

Kamerayı bir gösterinin merkezine sokan ilk kişi ise Georges Melies (1861-1938) olmuştur. Sihirbazlık numaralarıyla sinemayı birleştiren Melies, kamerayı hileli gösterilerin bir aracı olarak kullanır. Zincirleme, kararma, bindirme, yavaşlatılmış ve hızlandırılmış çekim gibi birçok görsel etki yaratacak yeniliği ilk kullanan kişi olarak Melies, bir filmle öykü anlatmayı hedeşeyen ilk kişi olmuştur. Tiyatroda olduğu gibi dekorun önüne çıkan oyuncuların dramatizaysonu ile gerçekleşen öykülerde ilk kez mizansen kullanımı ve kendine özgü anlatım tarzıyla; daha sonra sinema tarihinde biçimci yaklaşımın ilk örneklerini veren yönetmendir. Melies, sinemanın ve özellikle de kameranın gerçeği değiştirme gücünü fark eden ve düş, kâbus ve gerçeküstü imgeleri kolaylıkla ortaya çıkarabilen dahi yönetmenler arasındadır. Melies’le birlikte kamera artık gerçeği kaydeden bir araç olmaktan çıkar. Kamera bir eğlence aracına dönüşür. Gösterinin bir parçasıdır ve gösteriyi oluşturan öğelerden biridir. Kamerayı durdurup çalıştırarak gerçekleştirdiği filmik hileler için kamera sadece bir oyuncaktır. Doğru cevap E'dir.

Edwin S. Porter (1869-1941), belgesel nitelikli bir anlatımla öykü anlatımını birleştirerek; farklı zaman ve mekân dilimlerini bir araya toplayıp, filme özgü yepyeni bir zaman ve mekân dilimi oluşturmayı başarır. Bu yeni zaman ve mekân dilimi ise filmik zaman ve filmik mekân kavramlarıyla tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

David Wark Griffith (1875-1948) ise film dilinin gramerini oluşturan temel anlatım tekniklerini keşfeder. Farklı çekim ölçekleri kullanarak öyküler anlatmayı başaran Griffith, geriye dönüşler ve paralel kurgu tekniği gibi yeni anlatım tekniklerini sinemaya kazandırır. 1915 yılında gerçekleştirdiği Bir Ulusun Doğuşu adlı filmiyle bir anlamda film kamerasını sanatın ortamına sokan en önemli adımları atar. ABD’de büyük bir gişe başarısı elde eden film aynı zamanda ırkçı söylemi yüzünden büyük eleştirilere hedef olur ve sinemanın toplumsal gücü konusunda da önemli bir tarihi örnek oluşturur. Doğru cevap C'dir.

Kameranın en temel işlevlerinden biri olan belgeleme özelliği, onu gerçeğin temsil eden aygıt konumuna yüceltmiş, insan gözüne ve algısına güvenilmeyecek durumlarda, mekanik bir göz işlevi yerine getirebilecek bir ortam olarak ele alınmıştır. Dziga Vertov ’un (1896-1954) kamera-göz kuramı bu fikir üzerine geliştirilmiştir...Vertov, daha sonra bu görüşüne uygun olan birçok haber filmi gerçekleştirmiştir. Sinema-gerçek (Kino-pravda) adlı haber filmlerinde, eski haberlere ait görüntüleri tekrar kullanarak yeni belgeseller üretmiştir. Vertov’a göre sinema gerçektir ve sadece gerçeği sunması gerekir. Kamera ise bu gerçeği sunabilecek yegâne araçtır. Kameranın bu gerçekçi ve biçimci olarak ayrıma yol açan iki farklı kullanımı, sadece sinema tarihi için var olan bir ayrım değildir. Gerçekçi ve biçimci anlatım, aynı zamanda televizyon yayıncılığının yapısının oluşumunda da yer alan temel ayrımı ifade eder. Doğru cevap B'dir.

"Sayısal Devrim" ; telekomünikasyon, bilgisayar ve kitle iletişim araçlarında yaşanan değişimlere yakından bağlıdır. Bunlar içinde görsel içerik sağlayan kameranın gelişimi ve yaygınlaşması ayrı bir önem taşır. Bu bakış açısı ile 2000’li yıllarda kameranın sosyal yaşam içindeki yerini üç aşamada incelemek mümkündür. Bunlar; kameranın sayısal teknoloji ile buluşması, bilgisayarlar ile kameralar arasındaki etkileşimin sağlanması ve kameranın ağ toplumunda kullanımaya başlanması olarak sınıflandırılabilir. Doru cevap A'dır.

Işık kaynağı ile bir yüzey üzerinde bir aygıt kullanarak hareketli görüntü üretilebilir. Fotoğraf makinesinin atası olarak görülen “karanlık kutu“ (camera obscura) gerçeğe benzeyen görüntüler üretmek için kullanılabilir. Bu aygıt nesnelerin renklerini ve hareketlerini bir yüzey üzerinde üretebilir. Karanlık kutu, fotoğraf tekniği kullanarak hareketli görüntünün bir an’ını resmetmekte ve kaydetmektedir.

Hareket sürecinin daha önceleri el ile resmedilerek gösterilmesi yerini ışığa duyarlı zemine fotoğraf makinesi aracılığı ile kaydedilmeye bırakmıştır. Bu görüntünün şeffaf bir yüzeye aktarılması ve belirli aralıklarla gösterilmesi hareket algısını yaratmaktadır. 1861 yılında kinemaskop adlı bir aygıtın geliştirilmesi ile fotoğrafın resmetme tekniği ile kaydedilmiş görüntülerin gösterimi yapılabilmiştir.

Film üzerine fotoğraf tekniği ile nesne ya da canlıların hareketini kaydetmek için yapılan çalışmaların yanı sıra çekilen hareketli görüntülerin gösterimi için de iki temel alanda çalışmalar yapılmıştır. Kaydetmeye yönelik çalışmaların sonunda hareketli görüntü kamerası ya da film kamerası adı ile anılacak olan aygıt ve gösterimini sağlayacak olan gösterici (projeksiyon) de bu çabaların sonunda ortaya çıkmıştır. Sürekli hareketli görüntü kaydı film kamerasının icadı ile gerçekleşmiştir.

Hem saniyede 16 kare çekim yapabilme hem de gösterebilme özelliğini eklemişleridir. Halka açık ilk başarılı film gösterisi 1895’te Auguste ve Louis Lumiere adlı Fransız kardeşlerin geliştirdikleri sinematograf ile Paris’te perdeye yansıtılarak gerçekleştirilmiştir.

Lumiere kardeşlerin icat ettiği kamera, 35 mm film şeridi kullanıyor ve aynı zamanda gösterici olarak çalışıyordu. 35 mm kameralar ile uzun yıllar çekimler ve gösterimler yapılmıştır. Sinema dünya çapında ilgi çekmiştir. 2. Dünya Savaşı zamanlarına kadar 35 mm ile çekimler devam etmiştir. 35 mm kameralar, sinema sektöründe en çok kullanılan film boyutu olan 35 mm film ile çalışmaktadır. Görüntüsü sinema perdesi boyutlarında büyütülmeye elverişli olduğundan profesyonel çekimlerde kullanılır. Kullandığı film formatı 35 mm dir. Genişliği 35 mm olan filmlerdir. 1892’de geliştirilen film üretiminin en yaygın olan kullanımıdır. Tüm filmlerde olduğu gibi kenarlarında perfore adı verilen delikler bulunmaktadır.

2. Dünya Savaşı döneminde cepheden haber alabilmek için daha kolay taşınabilir kameralara ihtiyaç duyulmuştur. 35 mm kameraların hantal yapısı cepheden görüntülerin alınmasını zorlaştırıyordu. Bu ihtiyacı karşılayan 16 mm kameralar çıktı. Böylelikle cepheden ve dünyanın her yerinden görüntüler sinema perdesinde izlenmeye başlandı. Adından da anlaşılacağı gibi 16 mm film kullanan kameralardır. ilk televizyon yayınlarında kullanılan görüntüler, bu tip kameralar ile çekilmiştir. Kullandıkları filmler sinema perdesi boyutlarında büyütülmeye uygun olsa da profesyonel sinema için tercih edilmemektedir. Belgesel film ve televizyon haberciliğinin gelişimi hafif kameralara ihtiyacı artırmıştır. 16 mm film formatı Kodak tarafından geliştirilmiştir. 16 mm’lik film üzerine eklenen ses kuşağı televizyon haberciliğinde film kameralarının kullanıldığı dönemlerde habercilik ve belgeseller için kabul edilebilir bir format haline gelmiştir. Zaman içinde film malzemesinde de gelişmeler kaydedilmiştir.

2. Dünya Savaşı’ndan sonra televizyon çalışmaları hızlandı. Yayınlar naklen yapılmakta ya da filme çekilen görüntüler telesine edilerek izleyiciye sunuluyordu. Televizyonun gelişi teknik bir değişiklik gerektiriyordu. Artık süreç kimyasal değil, elektriksel olmak zorundaydı. TV cihazlarında film kullanmak mümkün değildi. Aslında, tüm televizyon kameraları aynı temel prensiple çalışmaktadır. Optik bir görüntü kamera ile elektrik sinyaline çevrilmekte ve sinyal televizyon alıcısında görülebilir görüntüye çevrilmektedir.

Türkçeye örneksel ya da benzeşme olarak çevrilen analog kayıt yapabilen kameralar, görüntüyü kaynağındaki biçimi ile alabilen kameralardır. Görüntü elektriksel sinyallere çevrilerek alınır. Bu kameralar ile alınan görüntüler analog bantlara kaydedilir. Ancak gerekli olması durumunda sayısal çevirici (digital convertor) kullanılarak sayısal ortamlara aktarılabilir.

Enerjilerine göre kameralar; mekanik kameralar ve elektrikle çalışan kameralar olarak ikiye ayrılmaktadır. Mekanik kameralar, ilk üretilen kameralardır. Kameramanın kurma kolunu çevirmesi ile filmin kamera içinde akıtılması tekniğine dayanıyordu. 1920’li yıllara kadar kamera elle döndürülen kol yardımı ile çalıştırılırdı. Elektrikle çalışan kameralar, çalışmak için bir güç kaynağına ihtiyaç duymaktadır. Şehir şebekesi ve benzeri bir elektrik kaynağından gelen akım, bir adaptör aracılığı ile kameranın kullandığı uygun akım ve gerilime dönüştürüldükten sonra kamera çalıştırılabilir.

VHS, Video 8mm, Betacam SP VE DV video kayıt formatlarındandır. 70 mm kamera ise, film boyutuna göre kamera çeşitlerinden biridir.  Görüntü kalitesi, filmin boyutları büyüdükçe artmaktadır. 70 mm film kullanabilen kameralarla çekilen görüntü kaliteli olmasının yanı sıra pahalıdır. Film kamerasını içine giren film miktarı da arttığı için kameranın boyutları büyümekte, ağırlığı artmaktadır. Filme pozlanan görüntü 65 mm olsa da ses kaydedilen bölüm ile beraber 70 mm ye ulaşmakta, kamera 70 mm olarak adlandırılmaktadır. Kullandığı film formatı da 70 mm’dir. Dev kameralar, mercekler ve bütçeler gerektiren bir formattır. 65 mm diye de anılmaktadır.

Manyetik bant ortamına kaydedilmiş video sinyali temel olarak resim bilgisi, parlaklık, renk, SYNC (senkron) sinyali, timecode (TC-Zaman Kodu) bilgilerini içerir. Ayrıca 2 veya 4 kanal audio (ses) bilgisi de bantlarda yer almaktadır. Yayın sistemlerinde (broadcast) analog video sinyali farklı şekillerde aktarılabilir. Analog video sinyali farklı şekillerde iletilebilmektedir. Kompozit sinyal ise, video sinyallerin tek kablodan iletilmesi olarak açıklanabilir.

Dikroik ayna, olarak adlandırılan prizma sistemi, görüntüyü oluşturan beyaz ışığı, kırmızı, yeşil ve mavi olarak ayırarak bu renk bilgilerinin elektriksel sinyale dönüşeceği bölüme ulaştırır. Kamerada renk bilgileri önceleri tüpler ile daha sonraları CCD’ler yardımı ile elektriksel sinyale dönüşmektedir.

BNC konnektör kilit sistemine sahiptir. Bağlantının yapıldığı sistemlerde bu kilit sistemi sayesinde kablonun yerinden çıkması ancak kablonun kopması nedeniyle meydana gelebilir. Profesyonel VTR (Video Tape Recorder) cihazları başta olmak üzere pek çok cihazın giriş ve çıkışlarında kullanılır. Uçunda bu konnektörün olduğu bir kabloyla sadece video sinyali aktarılabilmektedir. Bir sistemden diğerine kompozit bir video sinyali aktarılıyorsa sadece bir kablo yeterli olurken RGB bir video sinyali aktarımında bu kablodan üç taneye ihtiyaç olacaktır. Kurgu aşamasında lehim işlemi dikkatli yapılırsa bozulma riski azalır.