KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ

Kalite, müşterinin bugünkü beklenti ve ihtiyaçlarını tam ve zamanında karşılayıp onlara gelecekteki beklentilerini aşan ürün ve hizmetler sunmayı hedefler ifadesi doğrudur. Sürekli artan rekabet koşulları, ürün ve hizmetlerin kalitesinin arttırmakta olduğu ifadesi de doğrudur. Ancak, sürekli artan rekabet koşulları karşısında ürün ve hizmet maliyetlerinin yükseltilerek kalitenin sağlanması  değil maliyetlerinin düşürülerek kalitenin sağlanması önemlidir. Bu nedenle I ve II. ifadeler doğrudur. Doğru Cevap E'dir.

Kalite yönetim teknikleri kapsamına giren temel uygulamalar arasında; problemlerin doğru tanımlanması, hedeflerin belirlenmesi, problemlerin analiz edilerek çözülmesi, ekiplerin oluşturulması, çalışanların katılımının sağlanması ve sürekli iyileştirme yer almaktadır. Dolayısıyla  IV. ve V . ifadeler yanlıştır. Bu nedenle Doğru Cevap A'dır.

Kalite uygulamalarının amacı; müşteri memnuniyetini sağlamak, kalite düzeyini iyileştirmek ve rekabet üstünlüğü sağlamaktır. Rekabeti azaltmak değildir. Bu nedenle Doğru Cevap D'dir.

Bu olumsuz etkiler çoğunlukla kalitenin düşmesi, maliyetlerin artması, zamanın etkin kullanılamaması, çalışanlarda motivasyon ve performans kayıpları vb. şekillerde kendini gösterebilir. İş gücü devir oranını azaltmaz aksine çalışan motivasyonunun düşmesi işten ayrılmalara ve çalışanların işi bırakma eğilimine neden olabileceği için iş gücü devir oranı artabilir. Bu nedenle Doğru Cevap E'dir.

Problem çözme metodolojisinin temelde üç aşaması vardır. Bunlar, problemin tanımlaması, problemin analizi ve iyileştirme aşamalarıdır. Bu nedenle Doğru Cevap C'dir.

Problemin tanımlanması aşamasında kullanılan temel kalite teknikleri şu şekildedir.

Akış diyagramı
Beyin fırtınası
Sebep-sonuç diyagramı

AHP tekniği bu tekniklerden değildir. Bu nedenle Doğru Cevap D'dir.

Akış diyagramı bir sürecin tüm temel adımlarının şematik olarak ifade edilmiş halidir ve sürecin içindeki değişik adımların birbirleriyle olan ilişkilerinin incelenmesinde önemli faydalar sağlayan bir araçtırDoğru Cevap A'dır.

Doğru sıralama aşağıdaki gibidir.

1. Konunun seçilmesi: Beyin fırtınasında üzerinde fikir üretilecek problemin veya konunun açık
ve net bir biçimde tarif edilmesi ve konunun dışına çıkılmasına izin vermeyecek şekilde
sınırlarının tanımlanması gereklidir.
2. Sorgulama: Sorgulama adımında “Kim?”, “Ne?”, “Neden?”, “Ne zaman?”, “Nerede?”,
“Nasıl?’’ sorularından oluşan ve “5N1K” olarak adlandırılan sorgulama yönteminden
yararlanılır. Tüm bu soruların ayrıntılı bir biçimde cevaplandırılması problemin kaynağına
inilmesini kolaylaştırır. Bu sorgulama sırasında süreci oluşturan değişkenlik kaynakları olan
işgücü, makine, yöntem ve malzeme de sorgulanmalıdır.
3. Kişisel yaratıcılık: Katılımcıların her biri sıra kendilerine geldiğinde akıllarına gelen fikirlerden
bir tanesini söyler. Bütün katılımcılar fikirlerinin tamamını söyleyene kadar bu işlem devam eder
ve dile getirilen bütün fikirler, herkes tarafından açıkça görülebilecek bir yere yazılır. Bu
faaliyet, bazen aynı kavramların da tekrarlandığı, oldukça karmaşık bir fikirler listesi ortaya
çıkarır.
4. Fikirlerin düzenlenmesi: Tüm fikirler önce gruplar halinde sınıflandırılır ve tekrarlar ortadan
kaldırılır. Değişik gruplar altında toplanan fikirler sınıflandırılıp öncelik sırasına koyulur. Doğru Cevap bu nedenle B'dir.

Pareto diyagramındaki yaklaşım, hataların %20’sinin sonucun %80’ini etkileyeceği üzerine dayalıdır. Bu yöntem, 19. yüzyılda yaşamış olan İtalyan iktisatçı vesosyolog Vilfredo Pareto tarafından geliştirilmiş ve bu nedenle onun ismiyle anılmaya başlanmıştır.  Doğru Cevap E'dir.

Deming Döngüsü olarak da adlandırılan PUKÖ döngüsü, “Planla”, “Uygula”, “Kontrol Et” ve “Önlem Al” aşamalarından meydana gelen bir problem çözme yöntemidir. Kalite öncülerinden Deming’in geliştirdiği etkileşim çemberinin uyarlanmış şeklidir. Bu yaklaşımın ilk aşamasında (Planla) mevcut
durum analizi gerçekleştirilir ve probleme neden olan faktörler araştırılır. İkinci aşamada (Uygula) öngörülen planlara ulaşmak için gerekli faaliyetler yerine getirilir. Üçüncü aşama (Kontrol Et), yapılan faaliyetler sonucu elde edilen sonuçlar ile planlama aşamasında ortaya konan hedeflerin karşılaştırıldığı aşamadır. Son aşamada (Önlem Al) ise iyileştirmelerin planlanması ve standartların geliştirilmesi söz konusudur. PUKÖ döngüsündeki her bir adım birbiriyle ilişkilidir ve bir zincirin halkaları gibi birbirlerine bağlıdır. Halkanın birindeki olumsuzluk zincirin tamamını etkiler.

Problem, en temel tanımıyla, istenmeyen durumdur. Problem, hedeflenen sonuçlara ulaşılmasına engel olan ve ürün veya hizmet kalitesini olumsuz yönde etkileyen olaydır. Problemler maliyet, kalite ve zaman açısından olumsuz etkilerin oluşmasına neden olabilir.

Akış Diyagramı: Akış diyagramı bir sürecin tüm temel adımlarının şematik olarak ifade edilmiş halidir ve sürecin içindeki değişik adımların birbirleriyle olan ilişkilerinin incelenmesinde önemli faydalar sağlayan bir araçtır.

Akış şeması

.... Bir süreci etkileyen sebepleri sınıflandırarak ve ilişkilendirerek açık bir şekilde resimlemek için geliştirilmiş bir problem tanımlama ve analiz yöntemidir

Pareto analizi problem çözmenin başlangıç noktasını seçmek, başarıyı izlemek ya da bir problemin temel nedenini belirlemek için problem ya da koşulların tümünün göreli önemini göstermek istediğimizde kullanılır. Pareto analizi, problemlerin hangi sıra ile çözüleceğinin belirlenmesinde yardımcı olan dikey çubuk grafiğinin özel bir biçimidir. Pareto diyagramındaki yaklaşım, hataların %20’sinin sonucun %80’ini etkileyeceği üzerine dayalıdır.

Açıklık değeri veri gurubu içindeki en düşük ve en yüksek veri arasındaki farkın bulunmasıyla hesaplanır. Yapılan ölçümlerde en düşük ağırlık 16 kg, en yüksek ağırlık ise 31 kg olarak bulunmuştur. Bu durumda açıklık değeri bu ikisinin farkı olan 15 kg.’dır.

Açıklık değeri: 31kg. – 16kg. = 15 kg

Açıklık değeri veri gurubu içindeki en düşük ve en yüksek veri arasındaki farkın bulunmasıyla hesaplanır. Yapılan ölçümlerde en düşük ağırlık 16 kg, en yüksek ağırlık ise 31 kg olarak bulunmuştur. Bu durumda açıklık değeri bu ikisinin farkı olan 15 kg’.dır.

Veri grubunun genişliği: 15 kg. / 3 = 5 kg.

Üretilen keklerin ortalaması hedef değer olmalıdır. Hedef degree gore en fazla %5 değişkenlik

80gr. x 0.05 = 4gr. olacağından

ÜKS = 80 + 4 = 84gr.

AKS = 80 - 4 = 76gr.

olmalıdır.

Çalışma alanlarında sürekli iyileştirme faaliyetlerini yürütmek amacıyla her düzeyden çalışanlar tarafından gönüllü olarak oluşturulan ve düzenli aralıklarla biraraya gelen gruplar kalite çemberi olarak tanımlanır. Kalite çemberleri ekip çalışmasının en iyi örneklerinden biridir.

Yalın üretimin çekme ilkesi, değerin müşteri tarafından kaynağından çekilmesini öngörür. Çekme ilkesi, nihai müşterinin belli bir ürün için yaptığı taleple başlar; ürün müşteriye ulaşana kadar geçen tüm aşamaları geriye doğru izleyip her aşamanın bir öncekinden talep etmesiyle üretimi başlatmak şeklinde uygulanır.

Kaizen yaklaşımı, Japon yönetim anlayışında en önemli kavramlardan bir tanesidir ve Japonya’nın rekabet etmede konusunda sağladığı üstün başarının anahtarıdır. 1970’lerde yaşanan petrol krizi sonrasında yaşanan girdi ve işçilik maliyetlerindeki hızlı artış, üretim ve kapasite fazlası, doymuş ve küçülen pazarda artan rekabet yeni ürünlerin pazara hızlı şekilde sunulması gereğini ortaya çıkmıştır. Bu rekabet ortamında önceleri pek de ciddiye alınmayan Japon firmaları daha sonra batılı firmalar karşısında ürkütücü bir rakip olarak ortaya çıkmışlardır.

Kaizen, son 30 yıldır Japonya’da felsefeleri, sistemleri ve problem çözmeye yönelik araçları birbirine bağlayan yaklaşım olmuştur. Kaizen, sürekli iyileştirme ve daha iyisini yapmak demektir. Kaizen üst yönetim, müdürler ve çalışanlar dahil olmak üzere herkesin katılımıyla gerçekleştirilen sürekli iyileştirmeleri ifade etmektedir. Japonya’da çalışanların ve yöneticilerin Kaizen yaklaşımını benimsemelerini sağlamak için pek çok sistem geliştirilmiştir.