KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 16

Türkiye’nin standardizasyon geçmişinin oldukça eskidir. 1502 tarihli ve zamanın padişahı Sultan II. Bayezid Han tarafından çıkartılan "Kanunname-i İhtisab-ı Bursa", bu gerçeği doğrulayan en eski yazılı belgedir. Doğru yanıt B'dir.

Türkiye’de standartların hazırlanması konusunda görevli ve yetkili olan kurum; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Türk Standardları Enstitüsü (TSE)’dür. Doğru yanıt D'dir.

B ve C seçeneklerinde verilen bilgiler standardizasyonun ekonomiye yönelik, D ve E seçenekleri ise tüketiciye yönelik faydalardır. Doğru yanıt A'dır.

ISO 1947 yılında kurulmuş ve kuruluşundan günümüze yaklaşık 19000 standardın geliştirilmesini ve yayınlanmasını sağlamıştır. Tarihsel gelişimine kısa bir şekilde değinmek gerekirse, ISO’nun temellerinin 1946 yılında 25 ülkenin katılımıyla gerçekleştirilen bir toplantıda atıldığı, bu toplantıdaki delegelerin sektörel standartlarda uyum ve koordinasyonu sağlayacak yeni bir uluslararası örgütün kurulması konusundaki talepleri neticesinde ISO’nun doğduğu belirtilebilir. Günümüzde ISO, 164 ülkenin katılımıyla, 269 teknik komitenin standartların geliştirilmesi için çalıştığı uluslarüstü bir örgüt haline gelmiştir. ISO, faaliyetlerini
İsviçre’nin Genova kentinde bulunan genel merkezinde sürdürmektedir. Doğru yanıt C'dir.

Kaliteli üretim yapmanın gerekliliği, örgüt ayrımı yapılmaksızın kabul edilen bir gerçektir. Kalitenin örgütler için önemi aşağıda ifade edilen üç faktörle ilişkilendirilmektedir.

ISO 9000:2000 serisi temel olarak dört farklı standarttan meydana gelmektedir. Bunlar;
• ISO 9000:2005–Kalite Yönetim Sistemi–Temel Kavramlar,
• ISO 9001:2008–Kalite Yönetim Sistemi–Gereklilikler,
• ISO 9004:2009–Kalite Yönetim Sistemi–Performans Gelişimine İlişkin Rehber ve
• ISO 19011:2011–Kalite ve Çevre Yönetim Sistemleri–Tetkik Kılavuzu şeklinde sıralanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

A seçeneğinde verilen bilgi bu sertifikasyon sürecinin ilk aşamasıdır ve aşağıdaki şekilde olmalıdır;

Örgütün mal ve hizmetlerine ilişkin kaliteyi nasıl sağlayacağını öngören bir kalite kitapçığının hazırlanması veya varsa bu kitapçığın güncellenip geliştirilmesi gerekmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Deming Ödülleri kapsamında verilen Deming Ödülü (The Deming Prize), toplam kalite yönetimi alanında verilen en değerli ve üst düzey ödüllerden birisidir. Deming Ödülü 1951’den itibaren verilmekte ve ödül adını II. Dünya Savaşı sonrasında Japonya’da kalite kontrol alanının gelişmesine önemli katkılar sağlayan ABD’li Dr. William Edwards Deming’den almaktadır. Dr. Deming’in katkıları ile Japonya’da yaratılan kalite devrimi, Japon ürünlerinin dünya çapında kaliteleriyle öne çıkmalarını sağlamıştır. Doğru yanıt E'dir.

ISO 14000 beş farklı alanda standartlar içermektedir. D Seçeneği bu standartlardan biri değildir.

EFQM Mükemmellik Modeli de örgütler arasındaki bilgi paylaşımını kolaylaştıran ve hızlandıran ortak bir çerçeve niteliğindedir. Değişen koşullar, EFQM Mükemmellik Modeli’nin gözden geçirilmesini ve güncellenmesini zorunlu kılmaktadır. Bu nedenle, EFQM Mükemmellik Modeli her üç yılda bir gözden geçirilmekte ve gerek görülen noktaların geliştirilmesi sağlanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Kalite güvencesi, müşteri beklentilerini tam olarak karşılayacak kalitedeki ürün veya hizmetlerin üretilmesini sağlamaya yönelik olarak bir sistem dahilinde kalite planlaması, organizasyonu ve kontrolünü içeren planlı faaliyetler bütünüdür. Kalite güvencesinin ISO 8402 Kalite Sözlüğündeki tanımı “ürün ya da hizmetin kalite için belirlenmiş gereklilikleri karşılamasında yeterli güveni sağlayacak planlı ve sistematik çalışmaların toplamı” şeklinde yapılmaktadır.

Kalite kavramının temel özelliği bir malın veya hizmetin müşteri tatminine yönelik bazı önemli özellikleri kendisinde toplamasıdır. Söz konusu özellikler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Tasarımda kusursuzluk,
• Kullanımda kusursuzluk,
• Fiyatta kusursuzluk,
• Teslim süresinde kusursuzluk,
• Satış süresinde kusursuzluk.

Standardizasyonun temel amacı teknik normlar oluşturarak malların, hizmetlerin, deneyimlerin ve mekânların kalite ve güvenilirlik düzeyini daha üst seviyelere çıkartmaktır.

Standardizasyonun örgütler için sağladığı faydalar şöyle sıralanabilir:
• Örgüt içindeki tüm süreçlerin optimizasyonunu sağlayarak maliyetlerin düşmesine yardımcı olur.
• Girdiler, süreçler ve çıktılar arasındaki uyumun sağlanmasına yardımcı olur.
• Üretilen ürünlerin daha geniş kitleler tarafından, daha kolay bir şekilde tercih edilmesini sağlar.
• Çevresel ve sosyal konularda sorumluluk sahibi davranışlar geliştirilmesine yardımcı olur.
• Uluslararası ticaret hacminin gelişimine katkı sağlar.
• Örgütler arası profesyonel ağlar kurulmasına öncülük eder.
• Piyasa beklentilerinin algılanmasını ve teknolojik gelişmelerin yayılımını hızlandırır.
• Yenilikçilik çabalarının uygulamaya dönüştürülmesini kolaylaştırır

Türkiye’nin standardizasyon geçmişinin oldukça eski olduğunu belirtmek yerinde olacaktır. 1502 tarihli ve zamanın padişahı Sultan II. Bayezid Han tarafından çıkartılan "Kanunname-i İhtisab-ı Bursa", bu gerçeği doğrulayan en eski yazılı belgedir.

Türkiye’de standartların hazırlanması konusunda görevli ve yetkili olan kurum; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı olarak faaliyet gösteren Türk Standardları Enstitüsü (TSE)’dür. Ancak Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın adı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak değiştirilmiştir.

Yalnız TSE tarafından kabul edilen standartlar “Türk Standardı” adını alabilmektedir. TSE’nin hazırladığı standartlara uyulması isteğe bağlı olmakla birlikte, ilgili bakanlık söz konusu standartlara uyumu zorunlu kılabilir. Bir standardın uygulanmasının zorunlu kılınabilmesi için bu standardın Türk Standardı olması şarttır.

Standardizasyonun üreticiye yönelik yararları şunlardır:

Standardizasyonun ekonomiye yönelik yararları şunlardır: