KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 9

Geliştirme Çalışmaları: Kalite ile ilgili maliyet, güvenilirlik ve performans standartları geliştirilir; yeni yöntem ve teknolojik olanaklar araştırılır.

Kalite güvence, önceden belirlenmiş ürün kalite standartlarını oluşturan ve bunları koruyan yöntemleri, kuralları ve politikaları kapsayan sistemdir.

Önleme maliyetleri, işletmelerin ürettikleri ürün veya hizmetler için amaçladıkları kalite hedeflerine ulaşmak, belirlenen bu düzeyden sapmaları engellemek, uygunsuzluğu önlemek için yapılan bir takım ön çalışmalar nedeniyle ortaya çıkan maliyetlerdir

Kalite planı; belirli bir ürün, hizmet sözleşme veya proje ile ilgili özel kalite uygulamalarının kaynaklarını ve etkinlik sıralarını veren bir dokümandır ve her bir ürüne, hizmete kalite bağlantılı etkinlikler kurmaktadır.

Toplam Kalite Yönetimi (TKY) anlayışına göre kalite maliyetleri; önleme maliyetleri, ölçme ve değerleme maliyetleri, iç kalitesizlik maliyetleri ve dış kalitesizlik maliyetleri olmak üzere 4 temel kategoride toplanmaktadır. Pazarlama kalite ile ilgili bir faaliyet değildir, kalite pazarlamayı etkiler.

Tablo 3.1’de, artık ve bozuk ürün maliyetleri ile zaman kaybı maliyetleri önleme maliyetleri İç Kalitesizlik Maliyetleri kapsamında yer almaktadır.

Kalite kontrol, en basit anlamıyla kalitenin kontrol altında tutulmasıdır. Kalite kontrolü, basit uygulamalarla başlamış ve günümüze kadar önemli değişimlere uğrayarak gelişmiştir.

Şekil 3.1’de kalite kontrolunun tarihsel gelişimine ilişkin aşamalar Muayene, İstatistiksel Kalite Kontrolu ve Toplam Kalite Kontrolu olarak verilmektedir.

Günümüzde yönetim biliminin kurucusu olarak kabul edilen Frederick W. Taylor adındaki Amerikalı bir mühendisin 1911 yılında yayınladığı Bilimsel Yönetimin İlkeleri (The Principles of Scientific Management) adındaki eser, kalite kontrolünde önemli gelişmeler yaşanmasını sağlamıştır. Bu eserde yer alan teoriler günümüzde, “Bilimsel Yönetim Teorisi” olarak adlandırılmaktadır ve işletmelerde ekonomik kaynakların etkili kullanımı üzerine bir dizi ilkeleri tartışmaya açmıştır.

s.51 verilen Şekil 3. 3 : İstatistiksel kalite kontrolde kullanılan bazı teknikler

Sadece ürünlerin kontrol edilmesi, üretim süreçlerindeki hataların tespit edilmesini olanaksız kılmakta, dolayısıyla farklı üretim süreçleri, farklı kalite standartlarında ürün çıkışına neden olmaktadır. Dolayısıyla nihai ürünün olduğu kadar üretimin de süreçler boyunca kontrol edilmesi ve üretimdeki değişkenliğin giderilmesine yönelik önlemlerin alınması hatalı ürün sayısının azalmasına yardımcı olacaktır.

Shewhart’ın geliştirdiği en önemli yöntem örneklemedir. Örnekleme sayesinde, her bir ürünü ayrı ayrı kontrol etme gerekliliği ortadan kalkmıştır. Bunun yerine, yığın içerisinden o ürün grubunu temsil edecek numuneler 53 alınmakta ve kontrol edilmektedir.

Kalite kontrol ürün ve hizmet kalitesinin belirlenmiş özelliklere uygun olacak şekilde gerçekleştirilmesini ve sürekli kılınmasını sağlamak amacıyla uygulanan operasyonel yöntemlerin ve faaliyetlerin bütünüdür. Juran Üçlemesi kapsamında da değinilen kalite kontrol uygulaması genel hatlarıyla aşağıda belirtilen sıra izlenerek gerçekleştirilir:

“Eğer bir inşaat ustası bir ev yapar ve bu yapılan ev yeterince sağlam olmayıp çöker ve içinde oturanın ölümüne neden olursa, o inşaat ustasının kafası uçurulur.” Hammurabi Kanunları

Kalite, “mutlak anlamda en iyi” demek değildir. Kalite tanımını oluşturan 2 temel faktör vardır: 1) Fonksiyon ve kullanım amacı, 2) Fiyat.

1960’lı yıllarda “üretim”, • 1970’li yıllarda “maliyet”, • 1980’li yıllarda “kalite”, • 1990’lı yıllarda “hız” olmuştur

Kalite kavramı günümüzde nasıl bir anlam ifade “Kalite müşterinin istediğidir.” şeklinde çağdaş bir anlam ifade etmektedir.

Dr. Juran, kalite kontrolün işletmenin yalnızca alt düzeylerinde uygulanacak bir teknik olmayıp, bir yönetim tekniği ve felsefesi olduğu yaklaşımını yaygınlaştırmış, diğer bir deyişle, işletme için önemli bir strateji olduğunu vurgulamıştır.

Kalite kavramı, müşteri isteklerinin tatmini, müşteri beklentilerinin karşılanması, iş süreci performansının iyileştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi ve benzeri amaçlar için kullanılan stratejik bir yönetim aracı olarak tanımlanmaktadır.

TKY’nin temel felsefesi olan Kaizen, diğer bir deyişle sürekli geliştirme yaklaşımı, bu anlayışın özünü oluşturmaktadır.

ISO 9000 kalite güvencesi sistemi ürünün kalitesini güvence altına almak için geliştirilmiştir