KALİTE YÖNETİM SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 13

Deming Döngüsü olarak da adlandırılan PUKÖ döngüsü, “Planla”, “Uygula”, “Kontrol Et” ve “Önlem Al” aşamalarından meydana gelen bir problem çözme yöntemidir. Kalite öncülerinden Deming’in geliştirdiği etkileşim çemberinin uyarlanmış şeklidir.

Deming Döngüsü olarak da adlandırılan PUKÖ döngüsü, “Planla”, “Uygula”, “Kontrol Et” ve “Önlem Al” aşamalarından meydana gelen bir problem çözme yöntemidir.

Çalışma alanlarında sürekli iyileştirme faaliyetlerini yürütmek amacıyla her düzeyden çalışanlar tarafından gönüllü olarak oluşturulan ve düzenli aralıklarla biraraya gelen gruplar kalite çemberi olarak tanımlanır.

Altı Sigma bir işletme ve yönetim stratejisidir; daha “çok” değil, daha “akıllı” çalışmaya dayalı bir felsefedir. Bu felsefe etkililiği ve verimliliği arttırmayı hedefler. Bu anlayışın, yapılan her işte gittikçe daha az hata yapılması şeklinde açıklanması mümkündür.

Muda; kullanılmayan, hurda malzeme parçaları, boş kalan makine süreleri, gereğinden fazla personel, tamir ve malzeme temini için kullanılan gereksiz süre, fazla stoklar için kullanılan fazla depolama alanları ve her türlü gereksiz işlemi ifade eder.

Yalın üretim temel olarak doğru yerde, doğru zamanda, doğru işler yapmayı sağlayan, hataları en aza indirmeyi hedefleyen esnek ve gelişmelere açık bir üretim sistemidir.

Disiplin) adımlarından meydana gelmektedir. Bu 5 adımı aşağıdaki gibi özetlemek mümkündür:

1. Toparlama (Seiri): Çalışma alanında anlık ihtiyacı duyulmayan malzeme, ekipman ve aletlerin sınıflandırılarak ilgili bölgeden uzaklaştırılmasıdır. İlk aşamanın iyi yapılması diğer aşamalar için çok önemlidir. Çalışanların şikâyetleri azalacak ve çalışanlar arasında iletişim hızla artacaktır. Verimlilik ve ürün kalitesi olumlu yönde etkilenecektir.

2. Düzen (Seiton): Sürekli ihtiyaç duyulan ekipman, demirbaş vb. malzemelerin bulunmasını ve kullanılmasını kolaylaştırmak amacıyla yapılan dizme, düzenleme ve tertip işidir. İyileştirme projesi, her türlü alet, ekipman ve makineyi kapsar.

3. Temizlik (Seiso): Çalışma alanlarında ve makinelerde çevre, üretim ve makine kaynaklı her türlü kirliliğin yok edilmesi ve korunmasıdır. Temizlik aynı zamanda duyu organlarımızla yapacağımız bir kontroldür. Oluşabilecek hataları önceden tespit etmemizi sağlar.

4. Standartlaşma (Seiketsu): Toparlama, düzen ve temizliğin korunması ve sürekliliğin sağlanması için oluşturulması gerekli standartlar, kontroller ve iyileştirmelerdir.

5. Disiplin (Shitsuke): Disiplin, ilk dört adımda gerçekleştirilen uygulamaların ve düzenlemelerin sürekliliğinin sağlanmasıdır.

İşletmecilikte kalite, en iyi, en üstün özelliklere sahip bir mal ya da hizmet demek değildir. Çünkü en iyiyi ve en üstün özellikleri tanımlamak çok zordur. Bir başka deyişle, “en iyi” her zaman değişen bir kavramdır. Birisi için en iyi veya kalite olan bir mal ya da hizmet, bir başkası için en iyi ya da kaliteli olmayabili

Geçmişe bakıldığı zaman, dünya üzerinde ortalama her on yılda bir rekabet unsurunun ortaya çıktığı görülmektedir. Kavrakoğlu’na göre, 1960’lı yıllardan başlayarak 1990’lı yıllara kadar 4 tane rekabet unsuru ortaya çıkmıştır.

Bunlar sırasıyla aşağıdaki gibidir:

Kalite; anlaşılması zor olan, kolaylıkla birbirinden ayırt edilemeyen boyutları olan, oldukça karmaşık bir kavramdır. Bu yüzden, kalite, müşteriler tarafından açık bir biçimde ifade edilememekte, kalite sorunları birtakım şikâyetlerle ifade edilmektedir (Takeuchi ve Quelch, 1983, s. 141)

Doğrudan “Kaliteyi müşteri belirler” yaklaşımını benimseyen Juran, kalite kavramını kullanıma uygunluk olarak tanımlamaktadır. Kullanıma uygunluk ise, bir malın, kullanıldığı sürece, kullanıcının amaçlarına hizmet etme derecesidir. Juran, kullanıma uygunluğu ya da kaliteyi işletme yönünden değil, bizzat o ürün veya hizmetten yararlanan kullanıcı (iç ve dış müşteri) yönünden değerlendirmektedir.

..... kalite kavramı, müşteri isteklerinin tatmini, müşteri beklentilerinin karşılanması, iş süreci performansının iyileştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi ve benzeri amaçlar için kullanılan stratejik bir yönetim aracı olarak tanımlanmaktadır

Kalite felsefesinin ana öğeleri ve ilkeleri aynı zamanda işletmenin kültürünü oluşturan ilke ve değerlerdir. Kalite felsefesinin öğeleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Müşteri odaklılık, • Süreçlerin yönetimi ve sürekli süreç denetimi,       • Tam katılım anlayışı.

TKY, makine ve teknolojik yenilikler ile sağlanan performans geliştirme yöntemlerine ek olarak işletmede bulunan herkesin süreç geliştirme faaliyetlerine etkin olarak katılımını öngörmektedir. TKY’nin temel felsefesi olan Kaizen, diğer bir deyişle sürekli geliştirme yaklaşımı, bu anlayışın özünü oluşturmaktadır.

TKY’de örgütlerde bir sonraki süreç, müşteri olarak kabul edilir. Ürünün ilk anda ve doğru olarak yapılmasını sağlamak için üretim zinciri içinde yer alan her bölümün ve her kişinin satıcı-müşteri ilişkileri içinde çalışmaları gerekir. Bu yaklaşıma göre, örneğin, üretim bölümü satın almanın müşterisi, pazarlama ise üretimin müşterisidir. Üretim sistemi içinde her bölüm ve her çalışan bir hizmet veya ürünü almakta, kendine düşen işlevi yerine getirdikten sonra bir başkasına satmaktadır

TKY’de tam katılımının hedefi, üstün düşünüp, astın bu düşüncelere katkıda bulunarak uygulaması biçiminde anlaşılmaz. Hedef, işletmedeki her birey için hem düşünmenin hem de uygulamanın birleştirilmesidir. TKY’de tam katılım olarak açıkladığımız anlayışta iki önemli unsur söz konusudur. Bu unsurlardan biri tüm TKY çalışmalarında üst yönetimin liderliği, diğeri de takım çalışması ve ruhunun oluşturulmasıdır. TKY sisteminin ayrılmaz bir parçası olan kalite çemberleri, çalışanların yaratıcı gücünden yararlanarak ve başta kalite olmak üzere işletme ile ilgili her türlü fonksiyonun geliştirilmesi ve sorunların çözülmesi fonksiyonunu en alt kademelere indirerek, insana verilen önemi ortaya koymakta ve katılımcı yönetimi sağlayan bir mekanizma oluşturmaktadır.

Frederick W. Taylor, endüstriyel organizasyonlardaki kalifiye olmayan işçilerin çalışmalarını iyileştirmede yeni yaklaşımlar kullanılması teşebbüsünü ortaya atan ilk uygulayıcılardan biri olarak tanınmıştır. Bazı temel kavramları sistematik bir yaklaşımla işgücüne uygulamakla “bilimsel yönetimin babası “ ünvanını haketmiştir. “Bilimsel Yönetimin Prensipleri” adlı kitabında Taylor yönetim teorisinin birkaç özelliğini şöyle açıklamıştır.

Kalite Sistemi: Kalite yönetiminin uygulanması için gerekli olan organizasyonel yapı, sorumluluklar, prosedürler, süreçler ve kaynaklardır. Doğru yanıt A'dır.

Tasarım kalitesi, müşteri araştırmaları ve satış ziyaretleri ile başlayıp, müşteriyi tatmin edecek ürün veya hizmet kavramının belirlenmesi ile devam eden bir süreci kapsamaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Kalitenin tarihsel gelişimini genel olarak muayene, kalite kontrol, kalite güvence ve toplam kalite olarak dört aşamada toplamak mümkündür. Aşağıdaki bölümlerde bu dönemlere ait bilgiler verilmektedir. Doğru yanıt E'dir.