KALEM MEVZUATI

Dava şartları şunlardır;
a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması.
b) Yargı yolunun caiz olması.
c) Mahkemenin görevli olması.
ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması.
d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması.
e) Dava takip yetkisine sahip olunması.
f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması.
g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması.
ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi.
h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması.
ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması.
i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Dava dilekçesinde eksiklik olması durumunda, bu eksiliğin sonuçları ve yapılacak işlemler aynı maddede belirtilmiştir. Buna göre dava dilekçesinde bulunması zorunlu olan
ve eksikliğin giderilmesi için bir haftalık kesin süre verilebilecek haller şunlardır;
1. Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri
2. Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası
3. Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri
4. Açık bir şekilde talep sonucu
5. Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmeliğin 197. maddesine göre, “Dava dilekçesi, tevzi bürosu, ön büro veya tevzi işiyle görevlendirilen yazı işleri personeline teslim edilir.” Ön büro, davanın açılmasından başlamak üzere yargılama ile ilgili bütün işlemler ile mahkemelere sunulan veya mahkemelerden talep edilen her türlü evraka ilişkin işlemlerin yapıldığı, genellikle adliyelerin giriş kısımlarında bulunan ve tüm hukuk mahkemelerine hizmet veren yazı işleri birimidir (m.4). Davanın açılması ve hüküm verilmesine kadar yapılan tüm işlemler, ara kararlar, beyanlar, itiraz veya temyiz işlemleri UYAP bilişim sistemi üzerinden yürütülmektedir. Bu nedenle fiziksel ortamda ibraz edilen dava dilekçesi, ekindeki tüm belgeler ve dava aşaması süresince sunulan tüm dilekçeler tevzi memuru ve bu belgelerin taranarak UYAP ortamına aktarılması ile görevli personelce UYAP sistemine aktarılarak kaydı yapılır. Tarama işlemi yapıldıktan sonra evrakın tarandığına dair ibare yazılır. Büyük şehir merkezlerinde bulunan adliyelerde bu işlemleri gerçekleştirecek tarama merkezleri bulunmaktadır. Tevzi memuru, dava dilekçesini ayrıntılı biçimde okuyarak davacı, davalı, dava türü, dava esas değeri, mahkeme türü ve tanık, keşif ve bilirkişi deliline dayanıp dayanmaması üzerine harç miktarını hesaplayarak tevzi kayıt işlemini tamamlar. Sistem kayıt işlemine tevzi numarası verir. Bu işlemden sonra “Harçlandırma Formu” hazırlanır. Tevzi memuru, harçlandırma formunun bir suretini, başvuru sahibine (davacı) verir. Başvuru sahibi, dava harca tabi ise harç ve gider avansını, harca tabi değilse gider avansını vezneye yatırır. Gider avansı, her yıl Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılan tarifeye göre belirlenir. Vezne görevlisi tevzi formunda gösterilen harç ve avans tutarını alarak tahsilat bilgilerini UYAP vezne ekranına kaydederek UYAP sisteminden aldığı “Sayman Mutemet Alındı” makbuzundan iki suret halinde parayı yatıran başvuru sahibine (davacıya) verir. Başvuru sahibinin, söz konusu “sayman mutemet alındı belgesini” örneklerinden bir tanesini tevzi memuruna ibraz etmesi gereklidir. Diğer makbuzu kendi saklamak üzere tutabilir. Yargılama harçları ile gider avansı internet bankacılığı aracılığıyla da mahkeme hesabına aktarılabileceği gibi kredi kartı ile de ödeme yapılabilir. Tevzi memuru makbuzu alarak UYAP sisteminden “Tevzi Formu” düzenler. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Tensip tutanağında yer alacak hususlar hâkimin takdirinde olmak kaydıyla; tensip tutanağının başına mahkemenin adı, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hangi sıfatla
görev yaptığı, hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, tarafların kimlikleri ile T.C. kimlik numaraları, varsa kanunî temsilcileri ve vekillerinin ad ve soyadları ile adresleri yazıldıktan sonra aşağıdaki hususlara yer verilebilir:

a) Dava dilekçesinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 119 uncu maddesinde düzenlenen unsurları taşıyıp taşımadığının tespiti ile eksiklik bulunması hâlinde ne gibi işlemin yapıldığı.
b) Davanın türü.
c) Davanın tabi olduğu yargılama usulü.
ç) Karşılıklı dilekçelerin ve eklerinin tebliği ile gerekli işlemlerin yapılması.
d) Tarafların, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 121 inci maddesi ve 129uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince delil olarak gösterdikleri belgeleri dilekçelerine ekleyerek vermeleri ile başka yerden getirilecek belgelere ilişkin gerekli bilgileri vermeleri, davacının delilleri için gider avansının kullanılacağı, davalının gerekiyorsa tespit edilecek delil avansını da yatırması, tarafların bu hususları yerine getirmedikleri takdirde, basit yargılama usulüne ilişkin hükümler saklı olmak üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 140 ıncı maddesinin beşinci
fıkrası gereğince ancak ön inceleme aşamasında bu eksiklikleri tamamlayabilecekleri, aksi hâlde bu delillerinden vazgeçmiş sayılacakları.
e) Dilekçelerin tamamlanmasından sonra ön incelemenin duruşmalı yapılıp yapılmayacağına karar verileceği, ön incelemenin duruşmalı yapılmasına karar verilmesi
hâlinde duruşma tarihinin dilekçelerin tamamlanmasından sonra belirleneceği ve avanstan karşılanarak bildirileceği.
f) Ön incelemede yargılamaya devam edilmesine karar verilmesi hâlinde, ön incelemenin sonunda ya da daha sonra tahkikat duruşması için gün verileceği.
g) Dosyanın durumuna göre gerek görülen diğer hususlar. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Ön inceleme aşamasında tahkikata ilişkin olarak tanık dinleme, belge inceleme, bilirkişi görüşü alma, keşif yapma ve yemin teklif etmek gibi işlemler yapılmaz. Ön inceleme
aşaması yazılı yargılama usulünde zorunludur. Bu aşamanın yapıldığına ilişkin tutanağın muhakkak tutulması gerekir. Ön inceleme aşamasında bir duruşma yapılır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Tutanakta Olması Gereken Hususlar
• Hâkim, tahkikat ve yargılama işlemlerinin icrasıyla, iki tarafın ve diğer ilgililerin sözlü açıklamalarını, gerekirse özet olarak zabıt kâtibi aracılığıyla tutanağa kaydettirir.
• Taraflar veya diğer ilgililer sözlü açıklamalarını hâkimin izniyle doğrudan da tutanağa yazdırabilir.
• Ön inceleme, tahkikat ve yargılama işlemleri ancak tutanakla ispat olunabilir.
Aşağıdaki hususlar mutlak olarak tutanağa yazılır:
• Mahkemenin adı, duruşmanın açıldığı yer, gün ve saat
• Hâkim, zabıt kâtibi, hazır bulunan taraflar ve varsa vekilleri, kanuni temsilcileri, fer’î müdahil ve tercümanın ad ve soyadları
• Yargılamanın aleni ya da gizli yapıldığı
• Beyanda bulunana okunmak ve imzası alınmak kaydıyla ikrar, yeminin edası, davanın geri alınmasına muvafakat, davadan feragat, davayı kabule ilişkin beyanlar ve sulh müzakereleri ile sonucu
• Beyanda bulunana okunmak kaydıyla taraf, tanık, bilirkişi veya uzman kişi beyanı
• Duruşma dışında yapılan işlemlerin özeti
• Tarafların sundukları belgelerin neler olduğu
• Tarafların soruşturmaya ilişkin istekleri ile diğer kanunların tutanağa yazılmasını emrettiği konular
• Ara kararları ve hükmün sonucu
• Karar veya hükmün açıklanma biçimi
• Tutanakta sözü edilen veya dosyaya konduğu belirtilen belgeler de tutanağın eki sayılır
• Tahkikat ve yargılama sırasında yapılan işlemler teknik araçlarla kayda alınırsa, bu durum bir tutanakla tespit olunur.
Tutanağın imzalanması ve imza atamayanların durumu
• Tutanak, hâkim ve zabıt kâtibi tarafından derhâl imzalanır.
• Tutanağa imza atamayacak durumda olan kimsenin parmak izi alınır, bunun hangi parmağa ait olduğu belirtilir. Ancak elinde parmak bulunmayanlar, imza yerine mühür veya özel işaret kullanabilirler.
Tutanak örneğinin verilmesi;
• Tutanakların tamamı veya bir kısmının örnekleri, talep hâlinde taraflara veya fer’î müdahile verilir. Bu örneklere mahkemenin mührü basılır ve aslına uygun olduğu yazı işleri müdürü tarafından imza olunarak onaylanır.
• Tutanağın eki niteliğinde bulunan ve gizlilik kararı kapsamında kalan belgelerin örneği ancak hâkimin izni ile verilebilir.
Dosyaya belge konulması ve dosyanın başka yere gönderilmesi
• Dava ile ilgili mahkemeye sunulan her türlü dilekçe ve belge hâkim veya yazı işleri müdürüne havale ettirildikten sonra, zabıt kâtibi tarafından dosyasına konulur.
• Dosyanın başka bir resmî mercie gönderilmesi gerektiğinde, hâkim resen veya talep üzerine dosyada yer alan bir belgenin aslı yerine onaylı bir örneğinin gönderilmesine karar verebilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Muhabere Kaydı: Kayıtlara işlenmesi gerekenler dışında gelen ve giden evrak ile başka yer mahkemeleri veya diğer kurumlara gönderilmek üzere verilen dilekçelere ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır.

Hakem Kararları Saklama Kaydı: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 436. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca mahkemece saklanacak hakem kararlarına ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Başvurma Harcı
Dilekçe veya tutanakla dava açma veya davaya müdahale veya tevdi mahallinin tayini,
ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tespiti delil ile ilgili taleplerde,
1. Sulh mahkemelerinde, icra tetkik mercilerinde, 20,40 TL
2. Asliye mahkemelerinde, idare mahkemelerinde, 44,40 TL
3. Bölge Adliye Mahkemeleri, Bölge İdare Mahkemeleri, Yargıtay, Danıştay’ da, 68,20 TL

4. Anayasa Mahkemesinde, 364,60 TL

Celse Harcı
Taraflar veya vekilleri tarafından ertelenmelerine sebebiyet verilen celselerden.
1. Sulh mahkemelerinde,
a. Konusu belli bir değerle ilgili davalarda dava konusu miktardan (25,10 TL’ den
aşağı olmamak üzere) (Binde 2,27)
b. Belli bir değer bulunmayan davalarda 25,10 TL
2. Asliye mahkemelerinde, idari yargı mercilerinde (44,40 TL’den az olmamak üzere) (Binde 2,27)

Temyiz, İstinaf ve İtiraz Harçları
a. Yargıtay hukuk dairelerine yapılacak temyiz başvurularında 218,50 TL
b. Danıştay’a yapılacak temyiz başvurularında 218,50 TL
c. Yürütmenin durdurulmasına ilişkin itirazlar dâhil olmak üzere bölge idare mahkemelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında 121,30 TL
d. Bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerine yapılacak istinaf yolu başvurularında
121,30 TL

Keşif Harcı
2019 yılı için mahkemelerce re’sen veya istem üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını
yerine getirmek için 314,00 TL harç alınmaktadır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Aşağıda yazılı durumlarda harç alınmamaktadır:
a. Değeri 50 Yeni Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler hariç),
b. Vasi tayini ve azli, hâkimin reddi talebinin kabulü ve hâkimin istinkafına ait kararlar, c) Ayda 100 Yeni Türk Lirasını geçmeyen nafakalara ait dava ve takipler, “Birden fazla kişiler lehine nafakaya hükmedilmesine dair ilamlarda her kişi lehine hükmedilen miktar müstakil olarak nazara alınır.
d. İcra ve iflas dairelerinin kusuru yüzünden yanlış yapılmış olan işlemlerin ıslahı ve iptaline dair tetkik mercileri kararlariyle, bu iptal veya ıslah dolayısiyle yeniden
yapılacak işlemler,
e. Ticaret sicilinde re’sen yapılan düzeltmeler,
f. İcra tetkik mercilerinin cezaya mütedair kararlariyle bu kararların temyizi işlemleri.
g) İcra ve İflas Kanununun 270 nci maddesine göre yapılacak defter tutma işlemleri,
h. Yetkili makamların istiyecekleri ilam ve sair evrak suretleri,
i. Kamu adına C. savcıları tarafından Hukuk mahkemelerine açılan davalar ve kanun yolu başvuruları ile ceza mahkemelerinden verilen kararlara karşı kanun yolu başvuruları,
J. Genel Bütçeye dahil idarelerin bu Kanunun 1 ve 3 sayılı tarifelerine giren bütün işlemleri. (Yukarıdaki işlemlerin hesaplanacak harçlarının, Genel Bütçeye dahil idarelerin haklılığı nispetinde karşı taraftan tahsiline ilgili merciince karar verilir.) Doğru yanıt A seçeneğidir.

Adli yargı ilk derece mahkemeleri özel mahkemeler ve genel mahkemeler olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel mahkemeler, özel mahkemelerin görevleri dışında kalan tüm özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkları çözmekle görevlidirler. Genel mahkemeler, asliye hukuk mahkemeleridir. Özel mahkemeler; Sulh Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi ve İcra Mahkemesidir. Doğru cevap E'dir.

Dava dilekçesinde yer alması gereken hususlar HMK 119. maddede belirtilmiştir. Bu hususlar şunlardır;

Doğru cevap D'dir.

Yazılı yargılama usulünde davanın 5 aşaması bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla şu şekildedir; dilekçelerin verilmesi aşaması, ön inceleme aşaması, tahkikat aşaması, sözlü yargılama ve hüküm aşamalarıdır. Ön inceleme aşamasından sonra gerçeğin araştırıldığı, delillerin incelendiği aşama tahkikat aşamasıdır. Doğru cevap E'dir.

Davaların aşamalarının işlendiği kayıttır. Dava açıldığında tevzi bürosu tarafından verilmektedir. Esas numaraları yıl / numara şekilde olmaktadır. Esas kaydı; sıra numarası, tarafların, varsa kanunî temsilcileri ile vekillerinin ad ve soyadları, T.C. kimlik numarası, varsa ticaret sicil numarası veya merkezi tüzel kişi kimlik numarası, davanın konusu, davanın aşaması, nihai karar ve tarihi, kanun yolları işlemleri ve düşünceler sütunlarını içerir. Davanın aşaması sütununa davanın dilekçeler, ön inceleme ve tahkikat aşamalarına ilişkin bilgiler yazılır. Doğru cevap B'dir.

Havale yoluyla gelen paraya ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır. Bu kayıt; havalenin çıkış yeri, numarası, tarihi, cinsi, miktarı, gönderenin adı ve soyadı, dosya numarası, posta görevlisinin adı ve soyadı, kasa kayıt tarihi ve numarası, tahsilât makbuzunun tarihi ve numarası sütunlarını içerir. Elektronik ortamda tutulan kaydın çıktısı alınır, ilgili sütun imzalatıldıktan sonra ayrı bir kartonda saklanır. Doğru cevap B'dir.

Kayıtlara işlenmesi gerekenler dışında gelen ve giden evrak ile başka yer mahkemeleri veya diğer kurumlara gönderilmek üzere verilen dilekçelere ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır. Muhabere kaydı; sıra numarası, evrakın tarih veya numarası, gönderilen veya gönderen mahkeme, hukuk dairesi veya kurumun adı, geliş veya gönderilme tarihi, evrakın özeti, düşünceler sütunlarını içerir.

Defter tutma, taşınır ve taşınmaz mallar ile borç, alacak ve hakların kayıt altına alınmasıdır. Defter tutma işlemleri, yazı işleri müdürü, yazı işleri personeli veya bilirkişi eliyle yaptırılabilir. Doğru cevap A'dır.

Tevzi memuru, dava dilekçesini ayrıntılı biçimde okuyarak, davacı, davalı, dava türü, dava esas değeri, mahkeme türü ve delil bilgilerini UYAP tevzi ekranına yazmak suretiyle tevzi kayıt işlemini tamamlar. Sistem kayıt işlemine tevzi numarası verir. Dava harç ve masraf bilgilerini hesaplayarak “Harçlandırma Formu” hazırlar. 

Vezne görevlisi tevzi formunda gösterilen harç ve avans tutarını alarak tahsilat bilgilerini UYAP vezne ekranına kaydederek UYAP sisteminden aldığı “Sayman Mutemet Alındı” makbuzundan iki suret halinde parayı yatıran başvuru sahibine (davacıya) verir. Başvuru sahibinin (davacının), söz konusu “sayman mutemet alındı belgesini” örneklerinden bir tanesini tevzi memuruna ibraz etmesi gereklidir. Doğru cevap D'dir.

Harç ve gider avansı dava şartı olup, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Harçlar her yıl yeniden belirlenmektedir. Sulh, asliye ve anayasa mahkemelerindeki başvuru harcı aynı değildir. Mahkeme kararları bakımından, devletin, yaptığı faaliyet (hizmete) karşı vatandaştan (bu hizmetten yararlanmasına karşılık) aldığı harç, karar ve ilam harcıdır. 2019 yılı için mahkemelerce re’sen veya istem üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını yerine getirmek için 314,00 TL harç alınmaktadır. Bunlara karşılık harç alınmayan durumlar vardır. Değeri 50 Yeni Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler hariç) bunlardan biridir.

B şıkkı Sosyal İnceleme-Görüşme Kaydın'da, C şıkkı Karar Kaydı'nda , D şıkkı Taşra İstinaf veya Temyiz Kaydı'nda, E şıkkı Harç Tahsil Müzekkeresi Zimmet Kaydı'nda tutulması gerek bilgileri göstermektedir. Değişik işler kaydı ihtiyatî tedbir, delil tespiti gibi karar ve işlemlerin tutulduğu kayıttır. Doğru cevap A'dır.

Özel mahkemeler; Sulh Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi ve İcra Mahkemesidir.