KALEM MEVZUATI - Deneme Sınavı - 4

Cumhuriyet Başsavcılığının Görevleri:

Kamu davasının açılmasına yer olup olmadığına karar vermek üzere soruşturma yapmak veya yaptırmak,

Kanun hükümlerine göre, yargılama faaliyetlerini kamu adına izlemek, bunlara katılmak ve gerektiğinde kanun yollarına başvurmak,

Kesinleşen mahkeme kararlarının yerine getirilmesi ile ilgili işlemleri yapmak ve izlemek,

Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Kovuşturma evresi sonucunda verilen kararların saklandığı karton karar kartonudur.

İddianame ve soruşturma evrakının UYAP’tan mahkemeye gönderildiği tarihten başlayıp, mahkemece kabul veya iadesine karar verildiği tarihe kadar geçen sürecin safahatının işlendiği kayıt iddianamenin değerlendirilmesi kaydıdır.

Ceza mahkemesinde taraflar; sanık, mağdur, suçtan zarar gören, malen sorumlu olan ve katılandır.

Asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemesi genel mahkemeler kapsamındadır. Özel kanunla kurulan özel mahkemelerde bulunmaktadır. Bunlar; çocuk ağır ceza mahkemeleri, çocuk mahkemeleri, trafik mahkemeleri ve fikri ve sınai haklar ceza mahkemeleridir.

Cumhuriyet başsavcılığınca, el konulan veya muhafaza altına alınan suç eşyasına ilişkin bilgilerin safahatının işlendiği kayıt suç eşyası kaydıdır.

Adli yargı ilk derece mahkemeleri özel mahkemeler ve genel mahkemeler olarak ikiye ayrılmaktadır. Genel mahkemeler, özel mahkemelerin görevleri dışında kalan tüm özel hukuka ilişkin uyuşmazlıkları çözmekle görevlidirler. Genel mahkemeler, asliye hukuk mahkemeleridir. Özel mahkemeler; Sulh Hukuk Mahkemesi, Aile Mahkemesi, Asliye Ticaret Mahkemesi, İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi, Kadastro Mahkemesi, Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi ve İcra Mahkemesidir. Doğru cevap E'dir.

Dava dilekçesinde yer alması gereken hususlar HMK 119. maddede belirtilmiştir. Bu hususlar şunlardır;

Doğru cevap D'dir.

Davaların aşamalarının işlendiği kayıttır. Dava açıldığında tevzi bürosu tarafından verilmektedir. Esas numaraları yıl / numara şekilde olmaktadır. Esas kaydı; sıra numarası, tarafların, varsa kanunî temsilcileri ile vekillerinin ad ve soyadları, T.C. kimlik numarası, varsa ticaret sicil numarası veya merkezi tüzel kişi kimlik numarası, davanın konusu, davanın aşaması, nihai karar ve tarihi, kanun yolları işlemleri ve düşünceler sütunlarını içerir. Davanın aşaması sütununa davanın dilekçeler, ön inceleme ve tahkikat aşamalarına ilişkin bilgiler yazılır. Doğru cevap B'dir.

Havale yoluyla gelen paraya ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır. Bu kayıt; havalenin çıkış yeri, numarası, tarihi, cinsi, miktarı, gönderenin adı ve soyadı, dosya numarası, posta görevlisinin adı ve soyadı, kasa kayıt tarihi ve numarası, tahsilât makbuzunun tarihi ve numarası sütunlarını içerir. Elektronik ortamda tutulan kaydın çıktısı alınır, ilgili sütun imzalatıldıktan sonra ayrı bir kartonda saklanır. Doğru cevap B'dir.

Kayıtlara işlenmesi gerekenler dışında gelen ve giden evrak ile başka yer mahkemeleri veya diğer kurumlara gönderilmek üzere verilen dilekçelere ilişkin bilgilerin tutulduğu kayıttır. Muhabere kaydı; sıra numarası, evrakın tarih veya numarası, gönderilen veya gönderen mahkeme, hukuk dairesi veya kurumun adı, geliş veya gönderilme tarihi, evrakın özeti, düşünceler sütunlarını içerir.

Defter tutma, taşınır ve taşınmaz mallar ile borç, alacak ve hakların kayıt altına alınmasıdır. Defter tutma işlemleri, yazı işleri müdürü, yazı işleri personeli veya bilirkişi eliyle yaptırılabilir. Doğru cevap A'dır.

Tevzi memuru, dava dilekçesini ayrıntılı biçimde okuyarak, davacı, davalı, dava türü, dava esas değeri, mahkeme türü ve delil bilgilerini UYAP tevzi ekranına yazmak suretiyle tevzi kayıt işlemini tamamlar. Sistem kayıt işlemine tevzi numarası verir. Dava harç ve masraf bilgilerini hesaplayarak “Harçlandırma Formu” hazırlar. 

Vezne görevlisi tevzi formunda gösterilen harç ve avans tutarını alarak tahsilat bilgilerini UYAP vezne ekranına kaydederek UYAP sisteminden aldığı “Sayman Mutemet Alındı” makbuzundan iki suret halinde parayı yatıran başvuru sahibine (davacıya) verir. Başvuru sahibinin (davacının), söz konusu “sayman mutemet alındı belgesini” örneklerinden bir tanesini tevzi memuruna ibraz etmesi gereklidir. Doğru cevap D'dir.

Harç ve gider avansı dava şartı olup, yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Harçlar her yıl yeniden belirlenmektedir. Sulh, asliye ve anayasa mahkemelerindeki başvuru harcı aynı değildir. Mahkeme kararları bakımından, devletin, yaptığı faaliyet (hizmete) karşı vatandaştan (bu hizmetten yararlanmasına karşılık) aldığı harç, karar ve ilam harcıdır. 2019 yılı için mahkemelerce re’sen veya istem üzerine verilen keşif ya da tespit kararlarını yerine getirmek için 314,00 TL harç alınmaktadır. Bunlara karşılık harç alınmayan durumlar vardır. Değeri 50 Yeni Türk Lirasını geçmeyen dava ve takipler (Ticari senetlere ait takipler hariç) bunlardan biridir.

B şıkkı Sosyal İnceleme-Görüşme Kaydın'da, C şıkkı Karar Kaydı'nda , D şıkkı Taşra İstinaf veya Temyiz Kaydı'nda, E şıkkı Harç Tahsil Müzekkeresi Zimmet Kaydı'nda tutulması gerek bilgileri göstermektedir. Değişik işler kaydı ihtiyatî tedbir, delil tespiti gibi karar ve işlemlerin tutulduğu kayıttır. Doğru cevap A'dır.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre yazı işleri müdürünün görevleri şunlardır:
• 38. maddeye göre hâkimi reddeden tarafın red dilekçesini ve red dilekçesine karşı tarafın cevabını ve eklerini, dosya ile birlikte reddi istenen hâkime vermek hâkim dilekçe ve eklerini inceledikten sonra ret talebini incelemeye yetkili merciine gönderilmek üzere evrak teslim almak,
• 158. maddeye göre mahkeme tutanaklarının tamamının veya bir kısmının taraflarca veya fer’i müdahilce istenmesi durumunda söz konusu örneklerin mahkemenin mührü basıldıktan sonra aslına uygun olduğunu imza ile onaylamak,
• 159. maddeye göre dava ile ilgili mahkemeye sunulan her türlü dilekçe belgenin havalesini yapmak,
• 216. maddeye göre elindeki belgenin aslını mahkemeye veren tarafın mahkemeden belgenin geri verilmesi talebinin kabul edildiği hâllerde söz konusu belgenin aslına uygun olduğu imzası ile onamak,
• 301. maddeye göre hüküm yazılıp imza edildikten ve mahkeme mührü ile mühürlendikten sonra, nüshalarını taraflardan her birine makbuz karşılığında vermek ve bir nüshasını da gecikmeksizin diğer tarafa tebliğ etmek,
• 372. maddeye göre Yargıtay’ın bozma kararları ile onama kararlarını derhâl taraflara tebliğ etmek,
• 393. maddeye göre mahkeme, kararında belirtmek suretiyle ihtiyati tedbir kararının uygulanmasında yazı işleri müdürünü görevlendirebilir.

HMK 36. maddede red sebepleri şu şekilde sayılmıştır;
• İki taraftan birine öğüt vermiş ya da yol göstermiş olması,
• Davada, iki taraftan birine veya üçüncü kişiye kanunen gerekmediği hâlde görüşünü açıklamış olması,
• Davada, tanık veya bilirkişi olarak dinlenmiş veya hâkim ya da hakem sıfatıyla hareket etmiş olması,
• Davanın, dördüncü derece de dâhil yansoy hısımlarına ait olması,
• Dava esnasında, iki taraftan birisi ile davası veya aralarında bir düşmanlık bulunmasıdır.

Hukuk Mahkemelerinde Mübaşirin Görevleri

• Kâtip tarafından hazırlanan ve duruşması yapılacak dosyaları incelenmek üzere
duruşma gününden önce hâkime götürmek,
• Günlük duruşma listesini yapmak ve görülebilecek bir yere asmak,
• Duruşma sırası gelenleri duruşma salonuna davet etmek,
• Duruşmaya alınanların salondaki yerlerini göstermek ve buna uyulmasınısağlamak,
• Yemin verilmesi ve kararın açıklanması başta olmak üzere, duruşma ve keşif esnasında izlenmesi gereken davranış kurallarını taraflara ve ilgililere açıklamak,
• Müzekkereler ve tebligatların ilgili kurum ya da kişilere ulaşmasını sağlamak üzere posta ve zimmet işlemlerini yerine getirmek,
• Duruşmanın gizli yapılması kararı alındığında salonu boşaltmak,
• Başkan veya hâkimin uygun bulduğu kişilerin dosyadan fotokopi almasına yardımcı olmak,
• Ertelenen duruşma tarihini yazarak taraflara vermek,
• Arşive gitmesi gereken dosyalar ile arşivden çıkarılması gereken dosyalara ilişkin
işlemleri yapmak ve arşivi düzenli tutmak,
• Fizikî ortamda sunulan evrakı en kısa sürede dosyasına düzenli bir şekilde takmak,
• İlgili mevzuatta belirlenen resmî kıyafeti giymek,
• Başkan, hâkim ve yazı işleri müdürünün vereceği diğer görevleri yerine getirmek.

Yazı işleri hizmetleri ilgisine göre başkan, daire başkanı ya da Cumhuriyet başsavcısının denetimi altında, ilgili yazı işleri müdürü ile onun yönetimindeki zabıt kâtibi, memur, mübaşir, hizmetli ve diğer görevliler tarafından yürütülür. Başkanlar kurulu yazı işleri hizmetleri; başkanın denetimi altında, başkanlık yazı işleri müdürü ve onun yönetimindeki memur ve diğer görevliler tarafından yürütülür.

Bölge Adliye Mahkemesi Yazı İşleri Müdürünün Görevleri
• Yazı işleri hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak ve denetlemek,
• Zabıt kâtibi, mübaşir, hizmetli ve diğer görevliler arasında iş bölümü yapmak,
• Zabıt kâtibi, mübaşir, hizmetli ve diğer görevlilere işlerin öğretilmesi de dâhil olmak üzere hizmetlerin verimli ve düzenli bir şekilde yürütülmesi için her türlü tedbiri almak,
• Başkan, daire başkanı, üye, Cumhuriyet başsavcısı, Cumhuriyet başsavcı vekili ve Cumhuriyet savcısının uygun göreceği evrakın havalesini yapmak,
• Fizikî ortamda teslimi gereken dosyalarla ilgili işlemleri yapmak,
• Güvencenin iadesi gereken hâllerde gerekli işlemleri yapmak,
• 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Suç Eşyası Yönetmeliği uyarınca dosyaya ait kıymetli evrak ve değerli eşyanın uygun yerde muhafazasını sağlamak,
• Harcın hesaplanması ve tahsili ile yargılama gideri müzekkerelerini yazmak ve
buna ilişkin işlemleri yapmak,
• Yargılamanın bulunduğu aşamaları yerine getirmek,
• Hukuk dairelerinde talep hâlinde, ceza daireleri, Cumhuriyet başsavcılığı ve komisyonda talep olmaksızın kararların tebliğini sağlamak,
• Kanun yolu incelemesi için dosyada bulunan tüm belgelerin eksiksiz olarak UYAP ortamına aktarıldığını kontrol etmek, güvenli elektronik imza ile imzalamak ve diğer gerekli işlemleri yapmak,
• Kesinleştirme işlemlerini yapmak,
• Her ay gelen, çıkan ve kalan işleri gösterir nitelik cetveli düzenleyerek amirine sunmak,
• Mühür ve beratın muhafazasını sağlamak,

• Arşivin düzenli tutulmasını sağlamak,
• Mevzuattan kaynaklanan veya başkan, daire başkanı, üye, Cumhuriyet başsavcısı, Cumhuriyet başsavcı vekili ya da Cumhuriyet savcısı tarafından verilen diğer görevleri yerine getirmek.