İTHALAT VE İHRACAT İŞLEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

Bugün dünyadaki her ülkenin gerek kendi parasıyla gerekse yabancı paralarla yapmış olduğu ithalat ve ihracatlar sonrası o ülkeye girmesi veya çıkması gereken millî para ve dövizlerin takibi ile ilgili olarak yapılmış olan hukuki düzenlemeler o ülkenin kambiyo rejimini oluşturur. Kambiyo, Latince bir kelime olup “değiştirme, bozdurma, değer” anlamına gelmektedir. Diğer bir ifadeyle, kambiyo para ya da para yerine geçen değerlerin değiştirilmesi, alım satımıyla ilgili işlemleri ifade etmektedir.

Dâhilde İşleme Rejimi (08.02.2000, 24107) ihraç ürünleri üretmek için gerekli olan ve dı- şarıdan ithal edilen, bu yüzden de ithal gümrük vergisine tabi ara mallar ya da girdilere gümrük muafiyeti getiren bir ihracatı teşvik sistemidir. İh- racat yapmayı planlayan işletmelerin, ihraç etmeyi planladıkları malların üretiminde kullanılacak ham madde, yardımcı madde, mamul ve ara malı ve am- balaj malzemelerini başta değişik vergisel yüklerden muaf olmak üzere ve devlete ihracat taahhüdünde bulunmak şartıyla, çeşitli kolaylıklar ve teşvikler- den yararlanabilmek için Ticaret Bakanlığından Dâhilde İşleme İzin Belgesi almaları gerekir.

Ülkemizde Kambiyo Mevzuatı 5.03.1930 tarih ve 1567 sayılı “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanun” ve 11.08.1989 tarihli “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki 32 sayılı Karar” ve bu Karar’a dayanılarak yayımlanan tebliğler ve Merkez Bankası genelgeleri ile düzenlenmiştir.

Gümrük mevzuatı 4458 sayılı Gümrük Kanunu, 474 sayılı Gümrük Girişi Tarife Cetveli Hakkında Kanun, 2976 sayılı Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, İthalat Rejim Kararları, İhracat Rejim Kararları, Gümrük Yönetmeliği, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği, gümrük tebliğleri ve genelgelerinden oluşmaktadır.

"Gümrük Girişi Tahrif Cetveli Hakkında Kanun" isminde bu kanun bulunmamaktadır.

İhracatçı, ihracat bedelini 90 gün içinde yurda sokması durumunda (fiili ihracat tarihinden itibaren), bedelin yüzde 30’unun serbest kullanım hak- kına sahiptir (yurda getirme zorunluluğu yoktur).

90 günün üzerinde yurda sokulan (180 güne kadar) ihraç bedellerinin yüzde 100’ünün DAB’a bağlanması gerekir.

180 günü geçerse (360 güne kadar) ihracatçı İhracatçı Birliklerine mücbir sebep (iflas, grev, lokavt, mal kaybı, hasar, ihtilaf ) bildirmek durumundadır.

Mal bedelleri 360 gün içinde gelmezse DTM’nin yetkisi kalkar.

İlgili banka 10 gün içinde ihracatçıyı Kambiyo Müdürlüğüne ihbar etmekle yükümlüdür.

Bu aşamadan sonra ihracatçının muhatabı HM/Kambiyo Müdürlüğüdür.

15 gün içinde mal bedelinin ödenmesi istenir ve aksi koşullarda ihracatçı savcılığa döviz kaçakçısı olarak ihbar edilir.

DSB (Döviz Satım Belgesi); dışarıya ödenen ithal bedelleri, aracı komisyoncunun komisyonları, yurt içindeki bankanın yurt dışındaki muhabir şubelerinin talep ettiği komisyonlar vb. için düzenlenen belgedir.

Denklik sağlanması: Bu teknikte döviz girişi ve çıkışı eşitlenir. Böylece ihracatçının malvarlığı kadar ve aynı dövizde borçlanma yoluyla riskler azaltılmış olur. Eğer malvarlığının dolar değeri düşerse ihracatçının dolar pasifleri de düşecek, böylece var olan düzeylerde ödemeler dengesi değerleri sürdürülmüş olacaktır.

Hukuki İşlemler:

İhracatçı ünvanının alınması

İhracatçı Birliğine kayıt olunması

İşi Kesinleştiren Hukuki İşlemler:

Sözleşme yapılması

Ödeme garantisinin verilmesi

Dış ticaret işlemlerinde taraflar arasındaki anlaşmazlıkları gidermek ve malın teslimatı sırasında yapılacak harcamaların ve ortaya çıkabilecek hasar ve rizikoların kime ait olacağını tespit etmek maksadıyla Milletlerarası Ticaret Odası, kısa adı, INCOTERMS olan Ticari Terimlerin Yorumlanması İçin Uluslararası Kurallar adlı bülteni yayımlamıştır.

Ticari kiralama; malların bir bedel karşılığında, belirli bir süre kullanılmak üzere
geçici olarak yurt dışına çıkarılmasını,

Dolaylı offset; özellikle savunma, havacılık
ve yüksek teknoloji alanlarında gerçekleştirilen projeler ve kamu kurum ve kuruluşlarının açacakları her türlü uluslararası ihale
ile özel şirketlerin yapacakları büyük çaplı
dış alımlarda ülkemiz sınai ve ticari kapasitesini, projeyle doğrudan ilgisi olmayan
alanlarda gerçekleştirilecek ihracat yoluyla
arttırmak üzere yabancı firma ya da kuruluşların taahhüdünü kapsayan bir anlaşma
çeşidini,

Bağlı muamele; ikiden fazla taraf arasında
yapılan takas işlemini,

İhraç müsaadesi; ülke ekonomisinin ihtiyaçları, iç ve dış piyasa arz ve talep durumu,
satış şekli ile alıcı ülke ve firmaların ülkemiz ile olan ticari ve ekonomik ilişkileri gibi
hususlar göz önünde tutularak Bakanlıkça
verilen ihraç iznini,

Kayda bağlı ihracat; gümrük beyannamesinin fiili ihracattan önce ihracatçı birliklerince kayda alındığı ihracat şeklini

E terimi (EXW), Satıcı malı alıcının emrine kendi fabrikasından (İşletmesinden) itibaren teslim etmektedir.

CIF'in anlamı şöyledir: Alıcının Ülkesinde Adı Belirtilen Limana Kadar Navlun ve Sigorta Primi İhracatçı Tarafından Ödenmiş Olarak Teslim

Satıcının Ülkesinde İsmi Belirtilen Sevk Limanında Gemide Teslim, FOB teslim şekline ait bir açıklamadır.

DDP teslim şekli, her iki tarafı için risk ve maliyeti dengeleyen bir teslim şekli değildir; daha çok ithalatçıların yararına olan bir teslim şeklidir.