İSTİHDAM VE İŞSİZLİK

İşsizlik, genel olarak,çalışmak için iş gücü piyasasına gelen iş gücünün uygun çalışma olanağı bulamaması durumudur.

Üretim faktörlerinin tam olarak istihdam edilmesi halinde ekonominin üretebileceği maksimum mal ve hizmetlerin miktarı “Potansiyel Hasıla”, “Doğal Hasıla” ya da “Tam İstihdam Hâsılası” olarak adlandırılmaktadır.

1929 Bunalımı milyonlarca insanı işinden etmiş, açlık, sefalet, sosyal huzursuzluk yaygın hâle gelmişti.

Reel büyüme ile işsizlik arasındaki ilişkiye Okun Yasası adı verilir.

Cari ücret düzeyinde çalışmaya razı olduğu hâlde iş bulamayan insana gayrı iradi işsiz denir.

Çalışma gücüne sahip olan kişiler arasında “cari ücret düzeyinde” ve “çalışma şartlarına razı oldukları” durumda iş bulması mümkün olanların çalışmayı reddetmeleri durumunda ortaya çıkan işsizlik “iradi işsizlik” olarak tanımlanmaktadır.
• Kişilerin çalışmaya karşı olumsuz tutum içinde olmaları, iş şartlarındaki en küçük bir değişiklik sonucu bu şartlarda çalışmaktansa hiç çalışmamayı tercih etmelerine neden olabilir. Bu durumda iş arama eyleminde bir eksiklik ortaya çıkmaktadır.
• Kişilerin çalıştıklarında istismar edileceği düşüncesi, “istismar kompleksi” durumuna neden olabilir. Çalışma şartlarına uyarak çalışmayı kabul ettiği takdirde istismar edileceğini düşünerek iradi işsizliği tercih etme durumu söz konusu olabilir.
• Bazı kimseler veya ailelerin “gelir talebi” çok düşük bir esneklikte olabilir. Bir ailenin birden fazla çalışabilecek üyesi bulunduğu halde, bazen o ailede sadece bir kişinin çalıştığı, diğerlerinin çalışmamayı tercih ettiği görülür. Bu durum gelir talebinin inelastik olması ile açıklanmaktadır.
• Kişinin sahip olduğu nitelik ve nitelik düzeyine uygun bir işi değil de başka nitelikler isteyen bir işe talip olması ve bunu elde edememesi durumunda ortaya iradi işsizlik çıkmaktadır.

Bir ülkenin ekonomik yapısında meydana gelen değişmelerin neden olduğu işsizlik türü “yapısal (strüktürel)” işsizliktir. Örneğin ilkel yöntemlerle tarım üretimi yapılan bir ülkede tarımın makine ile yapılmaya başlanması hâlinde makineli üretim yaygın bir hal aldıkça, köyde çalışma imkânlarından yoksun kalan işçilerin sayısı artacaktır.

Açık işsizlik türlerinden olan konjonktürel işsizlik “talep yetersizliği işsizliği” olarak da bilinmektedir. Geçici işsizlik ve yapısal işsizlik piyasada açık işler bulunmasına rağmen mevcut açık işler ile iş arayanların buluşamaması söz konusudur.

Mevsimlik işsizliğin ortaya çıkış nedenlerini,
Tarımsal ürünlerin niteliğine bağlı olan mevsimlik koşullara ve mal talebinde değişiklik yaratan koşullara, bağlı olarak açıklamak mümkündür.

Nerede iş bulacağını bilmeyen işçilerin varlığı ya da yer değiştirmenin masraflı olması nedeniyle geçici işsizlik görülebilir. Geçici işsizlik; kısa süreli, hiçbir zaman sıfıra indirilemeyen, son derece yaygın olarak görülen bir işsizlik türüdür. İnsanların iş değiştirmeleri yoluyla verimsiz oldukları alanlardan daha verimli olacakları alanlara geçmelerini sağladığından olumlu bir fonksiyonu olduğu söylenebilir