İSTİHDAM VE İŞSİZLİK

Klasik ücret teorisine göre, eğer ülkede gayri iradi işsizler varsa bundan sorumlu olan ekonomik düzen değil, onun serbestçe işlemesine engel olan işçi örgütle- ri, sosyal sigorta mevzuatı ve genel olarak devlet müdahalesidir. Çünkü bunlar, yapay olarak ücret düzeyini yüksek tutarak, iş hacminin genişlemesine ve böylece, işsizliğin ortadan kalkmasına engel olmaktadırlar.

Klasik iktisatçılar tarafından ileri sürülen doğal ücret teorisi, Laselle tarafından insafsız bir Tunç Kanunu olarak nitelendirilmiştir.

Doğal işsizlik oranı kavramı Friedman tarafından literatüre kazandırılmıştır. Doğal işsizlik oranı, herhangi bir andaki reel ücretler üzerinde değişme baskısı yaratmayan işsizlik düzeyi biçiminde tanımlanmaktadır.

John Maynard Keynes (1883-1946) yaşadığımız yüzyılın ekonomik düşünceleri üzerinde en büyük etkiye sahip İngiliz iktisatçısıdır.

Merkantilistler ve Fizyokratlar 17. ve 18. yüzyılda ekonominin bilim olması yönünde katkılarda bulunmuş ve klasik iktisat düşüncesinin ortaya çıkmasında önemli rol oynamış olmakla birlikte, ekonomi biliminin kurucusu Adam Smith olarak kabul edilmektedir.

Klasik iktisatçıların, kendilerine yöneltilen eleştirilere verdikleri cevaplar sonrasında, Marjinalistler, Neo-klasik İktisadi Düşünce, Kurumsal Ekonomi ve Keynesyen Düşünce gibi yeni düşünce akımları ortaya çıkmıştır.

1936 yılında yayınlanan “İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi” eseri ile Keynes ekonomik sorunların incelenmesine çok farklı bir yaklaşım getirmiştir. Keynes kendi hâline bırakılınca ulusal ekonomilerin önemli ve sürekli işsizliklerle karşılaşacağını savunmuştur.

B şıkkındaki tanım Doğal işsizliği, C şıkkındaki tanım Artık değeri, D şıkkındaki tanım Emek piyasasını, E şıkkındaki tanım ise Fizyokrasiyi açıklar. NAIRU, enflasyonu hızlandırmayan işsizlik oranıdır.

Klasiklere göre ücret, işverenler bakımından işin marjinal verimine, işçiler bakımından da işin marjinal zahmetine eşittir. Azalan verim yasasına göre, işin marjinal verimi, tam istihdam düzeyine yaklaştıkça azalırken istihdam düzeyi yükseldikçe artmaktadır.

Cantillon, Turgot ve Smith tarafından ortaya konup Ricardo tarafından geliştirilen bu teoriye göre ücret, bir işçinin yaşamını sürdürebilmesi için en çok gerekli olan tüketim mallarını sağlamaya yeten ve işçiye emeğinin karşılığı olarak verilen para veya maldır. Ücretin düzeyini belirleyen temel etken, işçinin fizyolojik ihtiyaçlarıdır.

John Maynard Keynes (1883-1946) yaşadığımız yüzyılın ekonomik düşünceleri üzerinde en büyük etkiye sahip İngiliz iktisatçısıdır. Keynes analizlerini tam istihdam sorununa bir çözüm yolu bulmak amacıyla geliştirmiştir. Klasiklere göre her arz kendi talebini yaratmaktaydı. Keynes ise bu iddiayı reddederek tersini savunmuş, arzı, talebi uyaran bir güç olarak görmüştür.

Neo-klasik istihdam teorisi 1870-1930 döneminde geliştirilmiştir. Neo-klasik istihdam teorisinde tam rekabet, ürün homojenliği, giriş ve çıkış serbestliği, alıcı ve satıcıların fiyatı veri alması, piyasa hakkında tam bilgi varsayımları altında Neo-klasik işgücü piyasalarının otomatik olarak tam istihdam dengesine gelmesi söz konusudur.

Monetaristler istikrar unsuru olarak “Doğal Oran Hipotezi”ni getirmişlerdir. Doğal oran (doğal gelir ve işsizlik oranı) teknolojik gelişmeler, üretim fonksiyonu değişmesi, yatırım gibi reel faktörler tarafından belirlenmektedir. Doğal işsizlik oranı tam istihdam gibi yorumlanmaktadır.

Yeni klasik bazı iktisatçılar tarafından “Rasyonel Beklentiler Okulu”, “Rasyonel Beklentileri İçeren Genel Denge Yaklaşımı” olarak isimlendirilir. Nedeni, dengenin oluşumu incelenirken rasyonel beklentilerden hareket edilmesidir. Rasyonel beklenti okulu iktisatçıları klasik iktisatçıların yaklaşımını andıran görüşler ileri sürmektedirler. Rasyonel beklenti kavramı ilk kez John F. Muth tarafından geliştirilmiştir.

Fizyokrasi, bir ülkenin zenginliğinin tarımdan geldiğini savunan düşünce akımıdır. Merkantalism zenginleşme unsurunun  altın ve gümüş olduğunu savunur. Marjinalist düşünce faydaya dayalıdır. Neo klasik iktisadi düşüncedir. Moneteristler de devletin ekonomiye müdahalesinin iktikrarsızlığın başlıca kaynağı olduğunu savunurlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Monetaristler istikrar unsuru olarak doğal oran hipotezini getirmişlerdir. Doğal işsizlik oranı, işgücü piyasasının dengede kalabileceği mümkün olan en düşük düzeydeki orandır.Piyasaların temizlenmesi ve rasyonel beklentiler Yeni klasik iktisat akımının temelini oluşturur. Kurumsal ekonomi ise klasik iktisatçılara yöneltilen eleştirilere verdikleri cevaplar sonrasında ortaya çıkmıştır. Cevap A seçeneğidir.

Ekonomide otomatik denge mekanizmasının varlığını savunan klasik iktisatçılar
, eksik istihdamın ancak çok kısa sürelerle görülebileceğini, yani ekonominin
tam istihdam sınırında (yani tam kapasite ile) üretim yapacağını düşündüklerinden,
istihdam konusu üzerinde fazla durmamışlardır. Bunun yerine ülkede var
olan kaynakların alternatif kullanım alanlarına nasıl tahsis edileceği, ekonomide
üretilen mal ve hizmetlerin nasıl dağıtılacağı sorunlarıyla ilgilenmişlerdir. Bu konular
aslında bilindiği gibi, mikro ekonominin konularıdır ve klasik iktisatçılar daha
çok mikro ekonomi teorisine katkı yapmışlardır. Doğru cevap C dir.

Mahreçler Yasası, Fransız iktisatçılarından Jean Baptiste Say (1767 - 1832) tarafından geliştirilmiştir. Buna, yazarın adından dolayı, “Say Yasası” da denir. Mahreçler Yasası na göre, esas olan, mallarla malların mübadele edilmesidir. Para bu mübadelede sadece bir aracı durumundadır. Gerçek satın alma gücü, para değil, mallar tarafından temsil edilmektedir.Doğru cevap D seçeneğidir.

Cantillon, Turgot ve Smith tarafından ortaya konup Ricardo tarafından geliştirilen doğal ücret teorisine  göre ücret, bir işçinin yaşamını sürdürebilmesi için en çok gerekli olan tüketim mallarını sağlamaya yeten ve işçiye emeğinin karşılığı olarak verilen para veya maldır. Mill ise doğal ücret teorisini değil de ücret fonu teorisini savunanlardan olduğu için doğru cevap C seçeneğidir.

Keynes’in istihdam teorisi, “Genel İstihdam Teorisi” olarak isimlendirilmektedir. Keynes’in istihdam teorisi, belirli bazı varsayımlara dayanmaktadır. Bunlar; mal ve faktör piyasalarında tam rekabet koşullarının bulunması, üreticiler için yapılan “Homo Economicus” varsayımıdır. Ayrıca Keynes ekonomideki sermaye stokunun veri olduğunu ve üretim ile istihdamın aynı yönde değiştiğini kabul etmiştir. Ancak E seçeneğinde farklı yönde değiştiği dendiği için cevap E seçeneğidir. Bu varsayımlara bağlı kalındığında Keynes, bir ekonomideki istihdam düzeyinin “toplam arz” ve “toplam talep”e bağlı olacağını iddia etmiştir.