İSTİHDAM VE İŞSİZLİK

ILO tanımlamasına göre; referams döneminde bir işi olmayanlar, bir iş arayan ve bu konuda bir girişimde bulunmuş olanlar ve iş bulması halinde işbaşı yapabilecek durumda olanlar işsiz olarak tanımlanmaktadır.

TÜİK'in yaptığı tanımlamaya göre, referans haftasında istihdamda olan, esas işinde ve diğer işinde daha fazla çalışmak istediğini belirten ve mümkün olduğu takdirde daha fazla çalışmaya başlayabilecek olan kişiler zamana bağlı eksik istihdam kapsamında değerlendirilmektedir. Bu durumda A kişisi eksik istihdam edilmektedir. 45 saatten az çalışmakta ancak ek iş aramaktadır.

Çalışma istek ve yeteneğine sahip olunmasına rağmen piyasa ücret durumunda iş bulamama durumu işsizlik olarak tanımalanmaktadır.

Bağımlılık Oranı 15 yaş altı ve 65 yaş üstü olup, çalışma çağı nüfusa bağımlı olan nüfusu açıklayan bir kavramdır. 15 yaş altı ve 65 yaş üstü nifus ne kadar çok olursa bağımlılık loranı d ao kadar yüksek olur.

Emek verimliliği belli bir emek saatte ne kadar toplam çıktı üretilebildiği ile ilgilidir. Bu durumda toplam reel üretimin toplam emek-saat miktarına bölünmesi gereklidir.

ILO tarafından yapılan tüm bu tanımlamaların dünya ölçeğinde kabul görmesi emek piyasasına ilişkin verilerin toplanmasını ve analizini kolaylaştırmaktadır.

Emek piyasası içerisinde, emek ve sermayenin farklı niteliklere sahip olmasının doğal sonucu eşitsizliktir.Emek piyasasında eşitsizliği vurgulayan bir başka özellik ise, emeğin biriktirilemez oluşudur. Eşitsizlikle ifade edilen bir başka özellik ise, emeğin akıcılığına ilişkin engellerdir.

Tek emek piyasası yoktur. Farklı özelliklere sahip işler için farklı özellikte piyasalardan söz edilebilir. Bu piyasalar kimi zaman yapılacak işin gerektirdiği beceriler bakımından farklılaşırken kimi zaman da coğrafi alan bakımından farklılaşmaktadır. Beceri bakımından piyasayı sınıflandıracak olursak avukatlar piyasasını, sigortacılar piyasasını ya da çiçekçiler piyasasını örnek olarak verebiliriz

TÜİK’in resmi İnternet sayfasında belirtildiği üzere, Hanehalkı İşgücü Anketlerinin amacı; kullanıcıların, işgücü piyasası ile ilgili çalışmalar yapmalarını sağlayacak değişkenlerin elde edilebileceği bir soru formu oluşturarak emek piyasası ile ilgili çalışmalarda kavram birliği oluşturmak ve uluslararası karşılaştırmalara elverişli veri elde edilebilecek tanımları oluşturabilmektir

ülkelerde toplam emek arz ve talebinin daima karşı karşıya kalamayacağını, bu nedenle ülkelerde friksiyonel işsizlik olarak tanımlanan kabul edilebilir bir işsizliğin olduğunu vurgulamaktadır.

Bir ekonomide istihdam düzeyini belirlerken çalışanların sayılarını göz önüne almaktansa doldurulan çalışma saatleri toplamını dikkate almak daha sağlıklı olabilir. Bunun nedeni, günlük veya haftalık çalışma saatlerinin ülkeden ülkeye önemli ölçüde farklılık göstermesidir.

Emek verimliliği belirli bir firmanın, iflkolunun veya ülkenin ürettiği toplam reel üretim miktarının, bu üretimin elde edilmesi için kullanılan toplam emek-saat miktarına bölünmesi ile elde edilir

Emek piyasasının unsurları; eşitsizlik, bağımlılık, güvencesizlik ve düzenlemedir.

Emek piyasaya sunulmak için üretilmez. Sermaye sahibi ve emek birbirlerine çalışma sözleşmesiyle bağlıdır. Güvencesizlik; açık işlerin sayısının, çalışmak isteyenlerin sayısına denk olmadığı durumlarda oluşmaktadır. Düzenleme sadece işin yapılmasıyla sınırlı değildir.

Bu piyasalar kimi zaman yapılacak işin gerektirdiği beceriler bakımından farklılaşırken kimi zaman da coğrafi alan bakımından farklılaşmaktadır. Emek piyasasında hem sermaye sahibi hem de emek eksik bilgiye sahiptir. Emek piyasasında emek arzı heterojendir. Emek arzının fazla olduğu piyasada işverenin pazarlık gücü artar. Sosyal, siyasal ve ideolojik bazı etkenler emek piyasası içerisinde sendikal örgütlenmelerin gücü ve işlevleri üzerinde etkili olmaktadır.

Geniş anlamda istihdam, tüm üretim faktörlerinin üretim sürecinde kullanılması anlamına gelirken dar anlamda istihdam; emek faktörünün üretim sürecinde kullanılması anlamına gelmektedir.

İstihdam düzeyi veya istihdam hacmi, bir ekonomide belirli bir zamanda fiilen doldurulan çalışma saatleri toplamıdır.

Gelişmekte olan ülkelerde doğurganlık hızının yüksek olması çocuk bağımlılık oranının gelişmiş ülkelerden daha büyük olmasına neden olur.