İSTİHDAM VE İŞSİZLİK - Deneme Sınavı - 8

Emek piyasası politikalarından ücret sübvansiyonları daha çok gelişmiş ülkeler tarafından uygulanırken istihdam sübvansiyonları gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin her ikisinde de uygulama alanı bulmaktadır. Ücret ve istihdam sübvansiyonları emek piyasasında emek talebini arttırmaya yönelik talep yanlı politikalardır ve emek piyasalarına daha müdahaleci politika yaklaşımını benimseyen ülkeler tarafından daha çok uygulanmaktadır.

Doğrudan kamu istihdamı politikası işsizlere bazı kamu alanlarında geçici istihdam imkânı sağlamaktadır. Bu alanlara genellikle alt yapı, çevre koruma ve iyileştirme, kamuya açık mekânların bakımı ve onarımı, sağlık ve refah hizmetleri ile belediye hizmetleri olarak sıralamak mümkündür.

Esneklik yaklaşımı kapsamında sayısal esneklik, zamana göre esneklik, fonksiyonel esneklik, ücret esnekliği ele alınmıştır.

Sayısal esneklik; işletmelerin gereksinim duyacakları işgücü miktarı ve niteliğini, değişen ekonomik ve teknolojik şartlara, piyasadaki talep miktarına ve yeni üretim tekniklerine göre değiştirme serbestisi olarak tanımlanmaktadır.

Zamana göre esneklik, “normal çalışma süreleri dışında işletme açısından, ihtiyaç duyulan sürelerde işin yapılması, işçi açısından da iş süresinin başlangıç ve bitişinin çalışanın kişisel durumuna göre ayarlanması” olarak ifade edilmektedir.

Zamana göre esneklik, normal çalışma süreleri dışında işletme açısından, ihtiyaç duyulan sürelerde işin yapılması, işçi açısından da iş süresinin başlangıç ve bitişinin çalışanın kişisel durumuna göre ayarlanması” olarak ifade edilen kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Genel anlamıyla ücret esnekliği, emek piyasası ve rekabet koşullarındaki değişme karşısında işverenin çalışanların ücretleri üzerinde değişiklik yapabilme yetkisini yarat- maktadır. Ücret esnekliğinin temelinde ücretlendirmenin bireysel temellere dayandırılması yer almaktadır.

Uzaklaştırma stratejisi ile ifade edilmek istenen hizmetin ya da üretimin işletme dışındaki başka işyerlerinde ya da işletme içinde başka işçiler çalıştırılarak yerine getirilmesidir.

İşsizlikle mücadele ederken uygulanan makroekonomik politikaları liberal politikalar, talep yönlü politikalar, arz yönlü politikalar, sözleşmeye dayalı politikalar ve kurumsal politikalar olarak beş başlık altında toplamak mümkündür.

Kurumsal politikalar, emek piyasası ile ilgili kurumları değiştirerek kurumsal düzenlemelerin emek piyasaları üzerindeki bozucu etkilerini gidermeyi ve işsizliği azaltmayı amaçlamaktadır.

Pasif politikalar arasında en fazla öneme sahip olan uygulama işsizlik sigortasıdır.

Gelir desteği sağlayan pasif istihdam politikalarını işsizlik sigortası, ücret garanti fonu, kısa çalışma ödeneği, kıdem tazminatı, erken emeklilik ve işsizlik yardımı ya da sosyal yardımlar olarak sıralamak mümkündür.

İşsizlik sigortası pasif istihdam politikalarından biridir ve işsizleri ekonomik olarak desteklemeyi amaçlar. İşsizlik sigortası; kendi iradesi dışında işini kaybedenlere geçici bir süre ya da yeni bir iş buluncaya kadar kendisi ve ailesinin asgari ihtiyaçlarını temin etmek için geliştirilmiş sosyal politika araçlarındandır.

Esneklik yaklaşımlarından biri olan zamana göre esneklik ile ilgilidir. Çalışanların çalışma sürelerini kendi isteklerine göre belirlemesi zamana göre esnekliktir. Zamana dayalı tüm uygulamalarda, ücrette herhangi bir azalma olmaksızın çalışma sürelerini azaltmakta ve verimlilikte artış sağlamaktadır.

İşsizlikle mücadelede makro ekonomik politikalar: Liberal politikalar, Talep yönlü politikalar, Arz yönlü politikalar, Sözleşmeye dayalı politikalar ve kurumsal politikalardır.

Pasif istihdam politikalarından olan işsizlik yardımlarının (Sosyal yardımlar) sadece devlet tarafından finansmanı sağlanır. Belirli bir süre yararlanılabileceği gibi, ihtiyaç durumu devam ettiği sürece de yararlanılmaktadır. Her türlü ayni ve maddi desteği kapsar.

Emek piyasası politikaları pasif ve aktif politikalar olarak ikiye ayrılır. OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü), işsizlere sadece gelir desteği yapılmasına yönelik politikaları pasif politikalar olarak kabul ederken emek piyasasındaki işleyiş bozukluklarını iyileştiren, mesleki becerileri geliştiren ve işgücü piyasasının etkinliğini arttıran politikaları da aktif istihdam politikaları olarak nitelendirmektedir.

Belirli bir işin başka işletme ya da başka çalışanlarca yapılması uzaklaştırma stratejisidir. Uzaklaştırma stratejisi işletmelere büyük bir hareket serbestliği sağlarken aynı zamanda işletmelerde kaynak israfını engellemekte, verimliliği arttırarak işletmeler arası rekabet üstünlüğü sağlamaktadır. En önemlisi ise işletmelerin maliyetlerinde önemli ölçüde azalma sağlamakta ve işverenlerin işçi çalıştırmaktan kaçınmasına engel olmaktadır.

İşçi devri maliyetlerine, teknolojiden kaynaklanan maliyetler, eğitim maliyetleri, kamunun yasal düzenlemelerinden kaynaklanan maliyetler gibi maliyetler örnek olarak gösterilebilir. İşçi devri maliyetlerinin yüksek olması işverenleri hem yeni çalışan işe almak hem de var olanları işten çıkarmak konusunda isteksiz yapmaktadır.

Aktif istihdam politikaları iş bulma zorluklarını giderme, yeni istihdam alanları açma ve emek piyasasını kolaylaştırma ilkeleri üzerine kuruludur.
Bu politikaların bir kısmı iş gücü talebini arttırarak işsizliği önlemeye yönelik önlemler iken diğerleri ise işsizliği sınırlayıcı önlemler olarak nitelendirilmektedir.
Aktif istihdam politikaları: Ücret ve istihdam sübvansiyonları, kendi işini kuranlara yardım programları, doğrudan kamu istihdamı, mesleki eğitim programları ve kamunun eşleştirme ve danışmanlık hizmetleridir.