İSTİHDAM VE İŞSİZLİK - Deneme Sınavı - 22

İşsizlik Sigortası aktif istihdam politikaları uygulamalarından biri değildir.

Sayısal esneklik, işletmelerin gereksinim duyacakları işgücü miktarı ve niteliğini, değişen ekonomik ve teknolojik şartlara, piyasadaki talep miktarına ve yeni üretim tekniklerine göre değiştirme serbestisi olarak tanımlanmaktadır. Sayısal esneklik dışsal ve içsel olmak üzere iki ayrı açıdan ele alınmaktadır. Dışsal sayısal esneklik, işverenlerin dönemsel ihtiyaçları doğrultusunda çalıştırdıkları eleman sayılarını değiştirebilme kolaylıkları olarak ifade edilirken içsel sayısal esneklik ise işçi sayısını değiştirmeden işverenin çalışma saatleri ve çalışma programı üzerinde değişiklik yapabilme imkânı olarak açıklanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

İç esneklik olarak da ifade edilen fonksiyonel esneklik, çalışanların işyerlerinde değişik işleri yapabilmesi ve çeşitli görevleri üstlenebilmesi olarak tanımlanmaktadır. Bir başka yaklaşımla, fonksiyonel esneklik çalışanların işyerinde değişen şartlara, talep değişimlerine ve üretim yöntemlerine uyum sağlayabilme becerisi olarak da ifade edilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Liberal iktisadi düşüncenin işsizlikle mücadelede iki çözüm önerisi bulunmaktadır. Bunlar; doğal oran teorisinin piyasa dengesine dayanan türü ve diğeri de zamanlar arası ikame teorisidir. Doğal oran teorisinin piyasa dengesine dayanan türü önerisine göre, kamunun uzun dönemde denge işsizlik oranına müdahaleleri istenmezken işsizlik oranındaki konjonktürel dalgalanmalara müdahaleleri kabul edilebilir olarak değerlendirilmektedir. Zamanlararası ikame teorisine göre ise uzun dönemde denge işsizlik oranına ve işsizlik oranındaki konjonktürel dalgalanmalara müdahale etmenin doğru olmadığı ifade edilmektedir. Doğru cevap C'dir.

İşsizlikle mücadelede uygulanan arz yönlü politikaların amacı emek piyasası içerisinde emek arz edenler ile emek talep edenlerin karşılaştırılması, bir başka ifadeyle etkin bir eşleşmenin sağlanmasıdır. Bu amacı gerçekleştirmek için işgücünün eğitim düzeyini geliştirmeye, emek piyasasındaki bilgi eksikliklerini gidermeye ve emek hareketliliğini sağlamaya yönelik bazı politikalar uygulanması gerekmektedir. Bu politikalardan ilki, fiziksel sermayeyi geliştiren politikalardır. Buna göre, “üretimde emek ve sermayenin birbirinin tamamlayıcısı olması durumunda sermaye miktarının artması emeğin de marjinal ürününü arttırarak istihdamın artmasını sağlayacaktır”. Beşeri sermayeyi geliştiren politika uygulamalarıyla ise işsizliğin - burada kapsama alınan yapısal işsizliktir - azaltılması için kamunun eğitim programları düzenlemesi ve/veya işletmeleri eğitim yatırımı konusunda maddi olarak desteklemesi ifade edilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Kıdem tazminatı, iş sözleşmesi sona eren işçiye çalıştığı süreye göre ödenen paradır. Doğru cevap A'dır.

Pasif politikalar arasında en fazla öneme sahip olan uygulama işsizlik sigortasıdır. İşsizlik sigortası, “Kendi iradesi dışında işini kaybedenlere geçici bir süre ya da yeni bir iş buluncaya kadar kendisi ve ailesinin asgari ihtiyaçlarını temin etmek için geliştirilmiş bir sosyal politika aracıdır”. Doğru cevap A'dır.

Pasif politika türleri çeşitlidir ve her bir politikanın ülkelerdeki uygulamaları farklılık göstermektedir. Gelir desteği sağlayan pasif istihdam politikalarını işsizlik sigortası, ücret garanti fonu, kısa çalışma ödeneği, kıdem tazminatı, erken emeklilik ve işsizlik yardımı ya da sosyal yardımlar olarak sıralamak mümkündür. Ücret ve İstihdam Sübvansiyonları ise aktif istihdam politikalarındandır. Doğru cevap C'dir.

Ücret ve istihdam sübvansiyonunun temel gerekçesi işgücü maliyetini ucuzlatmak ve istihdam artışını teşvik etmektir. Doğru cevap B'dir.

İşsizlik sigortası, iş buluncaya kadar bireye gelir güvencesi sağlar. İşsizlik sigortasıyla bireylere mali destek sağlanmasının yanı sıra, bireyin yeni bir işe yerleştirilmesi amacıyla işsizlik sigortasıyla ilgilenen kurum tarafından gerekli girişimlerde de bulunulmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Bireyin ekonomik sıkıntısının belirli bir oranda finanse edilmesi amacıyla “pasif istihdam politikaları” düzenlenirken sadece ekonomik finansmanın yeterli olmadığı düşüncesiyle bireyi istihdama dâhil etmeyi sağlayabilecek “aktif istihdam politikaları” düzenlenmektedir. Doğru cevap A'dır.

Keynes’in istihdam teorisi, ilk olarak bu iktisatçının 1936 yılında yayınlanan “İs­tihdam Faiz ve Paranın Genel Teorisi” adlı ünlü kitabında ortaya atılmıştır. Keynes, bu kitapta, klasik iktisadın temel varsayımlarını eleştirmiş ve bunların geçerli olma­dığını ispatlamaya çalışmıştır. Doğrular cevap B'dir.

Klasik iktisatçılar ekonomi biliminin kurucuları olarak kabul edilirler. Adam Smith (1723­1790), David Ricardo (1772­1823), Robert Malthus (1766­1834) John Stuart Mill (1806­1873), Jean Baptiste Say (1767­1831) Klasik düşüncenin ünlü temsilcilerindendir. Doğru cevap E'dir.

Zayıf istihdam;

Latin Amerika ve Karayipler bölgesinin en büyük dört ekonomisi Arjantin, Brezilya, Kolombiya ve Meksika’dır.

Sayısal esneklik dışsal ve içsel olmak üzere iki ayrı açıdan ele alınmaktadır. Dış­sal sayısal esneklik, işverenlerin dönemsel ihtiyaçları doğrultusunda çalıştırdıkları eleman sayılarını değiştirebilme kolaylıkları olarak ifade edilirken içsel sayısal es­neklik ise işçi sayısını değiştirmeden işverenin çalışma saatleri ve çalışma programı üzerinde değişiklik yapabilme imkânı olarak açıklanmaktadır

Sayısal esneklik dışsal ve içsel olmak üzere iki ayrı açıdan ele alınmaktadır. Dış­sal sayısal esneklik, işverenlerin dönemsel ihtiyaçları doğrultusunda çalıştırdıkları eleman sayılarını değiştirebilme kolaylıkları olarak ifade edilirken içsel sayısal es­neklik ise işçi sayısını değiştirmeden işverenin çalışma saatleri ve çalışma programı üzerinde değişiklik yapabilme imkânı olarak açıklanmaktadır

Zamana göre esneklik, “normal çalışma süreleri dışında işletme açısından, ihtiyaç duyulan sürelerde işin yapılması, işçi açısından da iş süresinin başlangıç ve bitişinin çalışanın kişisel durumuna göre ayarlanması” olarak ifade edilmektedir. Zamana göre esneklikte çalışma süreleri çalışanların kendisi tarafından belirlenmekte; işe başlama ve işin bitiş süreleri geleneksel sürelerden farklı olmaktadır. Ayrıca işin başlama ve bitiş saatleri de belirli bir saat değil, belirli saatler arasında herhangi bir zaman dilimi olarak belirlenebilmektedir. Zamana göre esneklik uygulamala­rına, kısmi süreli çalışma, vardiyalı çalışma, kısa süreli çalışma, paylaşımlı çalış­ma, kaydırılmış çalışma, sıkıştırılmış iş haftası, evde çalışma ve tele çalışma örnek olarak verilebilir. Zamana dayalı tüm bu uygulamalar ücrette herhangi bir azalma olmaksızın çalışma sürelerini azaltmakta ve verimlilikte artış sağlamaktadır.

İç esneklik olarak da ifade edilen fonksiyonel esneklik, çalışanların işyerlerinde değişik işleri yapabilmesi ve çeşitli görevleri üstlenebilmesi olarak tanımlanmak­tadır. Bir başka yaklaşımla, fonksiyonel esneklik çalışanların işyerinde değişen şartlara, talep değişimlerine ve üretim yöntemlerine uyum sağ­layabilme becerisi olarak da ifade edilmektedir. Bu tanımlamayla ifade edilmek istenilen esnekliğin çalışanların sayısı ile değil sahip oldukları bilgi ve beceri dü­zeyiyle ilgili olduğudur.

Uzaklaştırma stratejisi ile ifade edilmek istenen hizmetin ya da üretimin işletme dışındaki başka işyerlerinde ya da işletme içinde başka işçiler çalıştırılarak yerine getirilmesidir. Teknolojide yaşanan birçok gelişme, bir işin yapılabilmesi için daha fazla bil­giye gereksinim duyulmasına neden olmuştur. Her çalışanın ve her işletmenin birden fazla alanda bilgi ve beceri sahibi olamayacağı gerçeği uzmanlaşmayı da beraberinde getirmiştir. Böyle bir ortam içerisinde işletmeler de teknik uzmanlık gerektiren işleri bir başka işletmeye ya da başka çalışanlara devrederek üretimle­rine devam etmeyi tercih edebilmektedir. Bu durumda işletmeler uzaklaştırma stratejisini benimsemiş olmaktadır.