İSTİHDAM VE İŞSİZLİK - Deneme Sınavı - 13

Birçok ekonomist, ülkelerde toplam emek arz ve talebinin daima karşı karşıya kalamayacağını, bu nedenle ülkelerde friksiyonel işsizlik olarak tanımlanan kabul edilebilir bir işsizliğin olduğunu vurgulamaktadır. Buna göre, tam istihdam düzeyinde ortaya çıkacak işsizlik (friksiyonel işsizlik) ülkeden ülkeye ve çeşitli koşullara bağlı olarak değişmektedir.

Bağımlılık oranı çalışma çağındaki nüfusa yani üretime katılan nüfusa bağımlı olan 15 yaş altı çocuklar ile 65 yaş üstü yaşlıların kaba bir ölçüsü olarak tanımlanır.

Verimlilik, mal ve hizmet üretme gücü olarak nitelendirilmektedir. Bu yönüyle verimlilik, bir toplumun ekonomik refah düzeyinin belirleyicisi olarak kabul edilmektedir. Genel olarak verimlilik, üretim miktarı ile kullanılan kaynak arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir.

Etkin ücret teorisinin temel dayanağı verimlilik ve ücret arasındaki ilişkiye dayalı omasıdır.

Merkantilistler ve Fizyokratlar 17. ve 18. Yüzyılda ekonominin bilim olması yönünde katkılarda bulunmuş ve klasik iktisat düşüncesinin ortaya çıkmasında önemli rol oynamış olsalar bile, ekonomi biliminin kurucusu Adam Smith olarak kabul edilmektedir. Klasik iktisatçılar savundukları bireyci bakış açısı eleştirilere hedef olmuş, eleştirilere verilen cevaplar sonrasında Marjinalistler, Neo-klasik Düşünce, Kurumsal Ekonomi ve Keynesyen Düşünce gibi yeni düşünce akımları ortaya çıkmıştır. 1936 yılında yayınlanan “İstihdam, Faiz ve Paran›n Genel Teorisi” eseri ile Keynes ekonomik sorunların incelenmesine çok farklı bir yaklaşım getirmiştir. Keynes kendi haline bırakılırsa ulusal ekonomilerin önemli ve sürekli işsizlikle karşılaşacağını savunmuştur. Monetaristler devletin ekonomiye müdahalesinin istikrarsızlıkların başlıca kaynağı olduğunu savunmaktadır. Monetaristler istikrar unsuru olarak “Doğal Oran Hipotezi”ni getirmiştir. Keynesyen iktisadı yeniden hayata geçirmeye çalışan Yeni Keynesyen iktisatçılar Keynesyen makro iktisadın mikro temellerini inşa etmeye çalışmışlardır. Nominal fiyatlar ve ücretlerdeki yapışkanlıklarla, eksik bilgi ve piyasa başarısızlığı konularını ele almışlardır.

İşgücü piyasasının dengede kalabileceği, mümkün olan en düşük düzeydeki işsizlik oranı “Doğal İşsizlik Oranı” olarak tanımlanmaktadır. Ücret ve istihdamın ne yüksek ne düşük optimum denge düzeyindeki işsizlik oranı doğal işsizlik oranıdır.

lasik iktisatçılar fiyat mekanizmasının; görünmeyen elin yardımıyla, işgücü piyasaları da dahil olmak üzere ekonomideki tüm piyasalarda, dengeyi otomatik olarak sağlayacağını düşünmüşlerdir. Bu nedenle istihdam konusunda da bir dengenin, diğer bir ifadeyle tam istihdamın, otomatik olarak sağlanacağını kabul etmişlerdir. Bu yüzden de klasik iktisatçılar ayrı bir istihdam teorisi ortaya atmamışlardır. Klasiklere göre, ekonomideki tüm fiyatların ve özellikle ücretlerin hem aşağı hem de yukarıya doğru esnek olması, ekonominin tam istihdam dengesine ulaşması ve bu dengenin kararlı olması için yeterlidir. Tam istihdamdan uzaklaşma durumunda ise yine fiyat mekanizmasının yardımıyla tekrar tam istihdam dengesine dönülerek ekonomide yer alan tüm üretim faktörleri kullanılacaktır. Ekonomide otomatik denge mekanizmasının varlığını savunan klasik iktisatçılar eksik istihdamın ancak çok kısa sürelerle görülebileceğini, yani ekonominin tam istihdam sınırında üretim yapacağını düşündüklerinden, istihdam konusu üzerinde fazla durmamışlardır.

Keynes analizlerini tam istihdam sorununa bir çözüm yolu bulmak amacıyla geliştirmiştir. Klasiklere göre her arz kendi talebini yaratmaktaydı. Keynes ise bu iddiayı reddederek tersini savunmuş, arzı talebi uyaran bir güç olarak görmüştür. Keynes, klasiklerin görüşlerinin dışında yeni varsayımlara dayalı bir istihdam teorisi geliştirmiştir. Keynes tasarrufların faiz oranı karşısındaki esnekliğinin klasiklerin ileri sürdüğü kadar yüksel olmadığını savunmuştur. İnsanlar muamele ve ihtiyat amacıyla ellerinde önemli miktarda parayı faiz haddinden etkilenmeden tutabilirler. Keynes’e göre tasarruflar faizin fonksiyonu olmaktan çok gelir düzeyine bağımlıdır. Keynes, klasiklerin tasarruf yatırım eşitliğinin dışındaki önemli ikinci varsayımları olan ücretlerin esnekliği varsayımına da şiddetle karşı çıkmıştır.

Doğal işsizlik oranının kabul edilebilir seviyesinde yıllar içerinde veya ülkeden ülkeye yaşanan değişimin nedenleri: • Demografik Nedenler • İzlenen Kamu Politikalarının Etkileri • Yapısal İşsizliğin Artması • İçeridekiler- Dışarıdakiler Olgusu • Etkin Ücret Hipotezi olarak sıralanabilir.

Yeni klasik görüşe göre emek talebi cari gerçek ücretin, emek arzı ise beklenen gerçek ücretin bir fonksiyonudur. Ortalama parasal ücret ise işgücü piyasasındaki dengeyi kurabilmek için devamlı değişmektedir ve işgücü piyasasındaki denge tek denge değildir. Bu durumda cari gerçek ücret ile beklenen gerçek ücret arasındaki fark işgücü piyasasında dengesizliğe neden olacaktır. İşgücü piyasasında bir dengesizlik sorunun ortaya konulması yeni klasikleri Ortodoks klasiklerden ayıran temel noktadır.

Rasyonel Bekleyişler okulu, dengenin oluşumunu incelerken rasyonel beklentilerden hareket etmektedir. Rasyonel beklenti kavramı, bireylerin sübjektif bekleyişlerinin objektif beklenen değerle aynı olacağı varsayımına dayanmaktadır. Bireylerin beklentilerinin ya da sonuçlarının teori tarafından yapılan tahmin etrafında olma eğilimini vurgulamaktadır. Rasyonel beklenti okulu iktisatçıları, • Rasyonel beklenti geçerlidir. • Doğal oran hipotezi geçerlidir. • Simetrik bilgi vardır. Eksik bilgi olabilir. • Bireyler fiyat alıcısıdır. • Dinamik denge vardır. • Rekabet geçerlidir. görüşlerini savunmaktadırlar.