İSTATİSTİK

Tabakalı örnekleme

Olasılıklı olmayan örnekleme

Evrendeki birimlerin 1’den N’ye kadar numaralanması

320

Kartopu örneklemesi

Sistematik Örnekleme

Bir istatistiksel araştırmada araştırmaya konu olan tüm birimler evreni oluşturur. Evrendeki tüm birimlere ulaşılarak veri toplanmasına ise tamsayım denir. Yapılan araştırmada ele alınan fakültede öğrenim gören tüm öğrenciler evreni oluşturur. Evrendeki tüm birimlerden veri derlenmiş ve tamsayım yapılmıştır. Doğru cevap a' dır.

Verilen örnekleme nedenlerini tek tek ele alarak doğru cevaba ulaşalım. İşletmede üretim işlemi devam etmektedir. Evren sonsuz  bir evrendir ve bu durum tamsayımı engellemektedir. Evreni oluşturan birimler homojen yapıdadır. Bu nedenle ikinci madde örnekleme nedeni olamaz. İncelenen birimler kullanılmış senaryoya baktığımızda hurda ürüne dönüşmekte ve fiziksel zarara uğramaktadır. Bu da örneklemeye başvurulmasının nedenlerindendir. Doğru veri elde etme durumu bu senaryo için geçerli değildir. Verinin toplanmasında gözlemci veya görüşmeci kullanılmayacak hatalı veri girişi söz konusu olmayacaktır. Bu durumda örneklemeye iten nedenler bu senaryo için i ve iii'tür. Doğru cevap c' dir.

Araştırmada örnekleme yoluyla bir fakültenin öğrencilerinin görüşleri toplanacaktır. Evren belirlidir soruda örneklemin oluşturulmasında ihtiyaç duyulan çerçevenin belirlenmesine ve nasıl elde edileceği bilgisine yer verilmiştir.  Bu senaryoda  tüm öğrencilerin yer aldığı liste çerçevedir. Örneklemeye başlamadan önce amaca uygun bir çerçevenin var olup olmadığı, yoksa sağlanıp sağlanamayacağı öncelikle araştırılır. Araştırmacı örnekleme aşamalarından çerçevenin belirlenmesi aşamasındadır.

Örnekleme yöntemleri olasılıklı ve olasılıklı olmayan olmak üzere iki sınıfta toplanır.Olasılıklı olmaya örnekleme yöntemlerinde birimlerin seçimi keyfi olarak yapılır.

Sıralanan yöntemlerden ilk ikisi kota ve kartopu örneklemesi olasılıklı olmayan örnekleme yöntemidir.  Tabakalı ve sistematik örnekleme ise olasılıklı örnekleme yöntemidir. Doğru cevap d' dir.

Burada tanımı verilen örnekleme türü Yargısal örneklemedir. Yargısal örnekleme, araştırmacının kişisel arzu, düşünce ve deneyimlerine göre örneklemin oluşturulduğu örnekleme yöntemidir. Araştırmacı örneklemi belirlerken birim seçimi için  uzman fikirleriyle belirlediği ölçütler kullanmaktadır. Doğru cevap b'dir.

Tanımlanan sonlu evren heterojen özelliklere sahip olabilir. Böyle bir durumla karşılaşıldığında evrenden olasılıklı olmayan yöntemlerden kota örneklemesini kullanarak temsili örneklem oluşturmak mümkündür. Bu yöntemin uygulanabilmesi için tanımlanan evrenle ilgili bir çerçevenin var olması, ilgili evrenin heterojen özelliğinin belirlenmesi için evren hakkında öncül bilgilere sahip olunması gerekir. Ayrıca evreni tabakalara ayırmada kullanılacak kriterin belirlenmesi ve tabaka hacimlerinin bilinmesi gereklidir.

Sistematik örneklemede örnekleme için bir dizi kural izlenir. Öncelikle listeden bir başlangıç noktası bulunur ve bu başlangıç noktasına büyütme faktörü eklenerek örneğe girecek birim belirlenir. Büyütme faktörü ki k ile gösterilir evren hacminin örneklem hacmine oranlanması ile bulunur. Örneğimizde bu değer 6000/600 ' den 10' dur. Örnekte ilk 10 birim arasından bir başlangıç noktası belirlenerek her 10. birim örneğe dahil edilecektir. Doğru cevap a seçeneğidir.

Sonlu bir evrenden iadesiz seçimle rassal olarak seçilebilecek n hacimli mümkün bütün örneklemlerin oluşturulduğunu ve her örneklem için istatistiklerin hesaplandığını varsayalım. Hesaplandığını varsaydığımız bu istatistiklerin oluşturduğu dağılıma, diğer bir deyişle rassal örneklemden hesaplanan belirli bir istatistiğin olasılık dağılımına örnekleme dağılımı denir. Doğru cevap c' dir.

Sonlu bir evrenden n hacimli mümkün örneklem ortalamalarının hesaplandığını varsayalım.Örnek aritmetik ortalamalarının evren ortalamasından farklarının ortalama ölçüsü standart hatadır ve bu değer ortalamanın örnekleme dağılımının değişkenliğini gösterir.

Örneklem hacmi n arttıkça örnekleme dağılımının ortalaması evren ortalamasına yaklaşır ve örneklem hacmi arttıkça evren dağılım şeklinden bağımsız olarak örneklem ortalamasının dağılımı normal dağılıma yaklaşır. Standart hata evren standart sapmasının bilinmesi halinde bu değerin örneklem hacmi n' in kareköküne bölünmesiyle bulunur. Dolayısıyla standart hata evren standart sapmasına bağlıdır.  Standart hatanın hesaplanmasında kullanılan formülden standart hatanın örnek hacmiyle ters orantılı olduğunu biliyoruz. Örneklem hacmi arttıkça standart hata büyümez tam tersi biçimde küçülür. Bu durumda doğru seçenek d' dir. E seçeneğinde yine doğru bilgi paylaşılmıştır. Standart hata ortalamanın örnekleme dağılımının değişkenliğini göstermektedir.

p=r/n=25/625=0,04

1-0,04=0,96

Sp=√p(1-p)/n=√0,04*0,96/625=0,0078=0,008