İSTATİSTİK

Tanımlanan bir araştırmada ilgilenilen bir X nicel değişkeni için derlenen verilerde tekrar eden gözlemlerin kaç kez tekrarlandığını gösterecek şekilde, basit serinin yeniden düzenlenmiş hâline frekans serisi adı verilir.

İki nicel değişken için derlenen verilerin bir koordinat sistemi içerisinde eşlenmiş olarak gösterimine serpilme grafiği adı verilir.

Sıralayıcı ölçek, sınıflayıcı ölçeğe göre bir üst seviye nitelikte bilgi üreten ölçek türüdür. Sınıflayıcı ölçekte olduğu gibi nitel değişkenlerin kategorilere ayrılarak sayılması işlemini içermekle birlikte, bu ölçek türünde ölçüm sonuçlarının doğal bir sıralaması söz konusudur.

Tanımlanan bir araştırmada ilgilenilen bir X nicel değişkeni için derlenen verilerde tekrar eden gözlemlerin kaç kez tekrarlandığını gösterecek şekilde, basit serinin yeniden düzenlenmiş hâline frekans serisi adı verilir. Dolayısı ile cevap A seçeneği olmalıdır.

"Bir fabrikada çalışanların yaşları" ve "şirketlerin kuruluş sermayeleri" değişkenleri birer nicel değişken olup, "bir mağazada satılan ayakkabıların renkleri" ise nitel bir değişkendir. Dolayısıyla doğru cevap A şeçeneğidir.

"Medeni hal", "cinsiyet", "akademik unvanlar" ve "eğitim durumu" değişkenleri" sınıflayıcı ve sırayıcı ölçekle elde edilmiş nitel değişkenlerdir. Fakat "boy uzunluğu" oranlı ölçek" ile elde edilmiş nicel bir değişkendir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Histogram, sürekli nicel değişkenler ile ilgili betimsel bilgi üretmek amacıyla kullanılır. Diğer seçeneklerin hepsi sürekli nicel değişken iken, "futbolcuların eğitim durumları" nitel bir değişkendir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

E seçeneği dışındaki tüm seçenekler sıcaklığın ölçümünde kullanılabilecek ölçülerdir. Bar ise basıncın ölçümünde kullanılan bir ölçüm aracıdır.

En basit düzeyli ölçek sadece belirli olan sınıflara atanması gereken birimlerden oluşan sınıflayıcı ölçektir. Diğer seçeneklerde verilen ölçek türleri ise sınıflayıcı ölçeğe göre daha detaylıdır.

E seçeneği dışındaki tüm seçenekler veri derleme aşamasında dikkat edilmesi gereken unsurlardandır.

Bir nesnenin, olayın veya bir gerçeğin, niteliklerinin öğrenilmesi amacıyla dikkatli ve planlı olarak ele alınmasına gözlem denir.

Daha önceden belirlenmiş ve bir standart dahilinde ortaya çıkan soruların cevaplandırılmasından oluşan görüşmeye biçimsel görüşme adı verilir.

Kişisel raporlar çok kaynaklı bir veri türü değildir.

Ölçme

Düzenleyici ölçek

Sıralayıcı ölçek

Veri derleme

Cevaplayıcının daha önceden belirlenmiş bir sıralamada ve yapıda oluşturulan sorulara karşılık vermesiyle verilerin derlenmesi yöntemine anket adı verilir. Soruların bir araya geldiği forma anket formu adı verilir. Anketler, tüm bireylerden aynı sorular için cevaplar beklendiğinden çok fazla sayıda kişiye uygulanabilir.

Rapor, e-posta, dergi, televizyon, radyo, vizyon kaydı, sektör raporları, ülke raporları, endüstri raporları, nüfus sayımı, oda anketleri ve basın anketleri ikincil veri türleri arasında yer almaktadır. Yüz yüze görüşme ise birinci elden veri derleme yöntemlerinden biridir.

Veri derleme hazırlıkları hangi düzeyde olursa olsun, yine de bazı hatalar işlenebilir. Bu hataların kaynağı veri derlemeyi düzenleyenler, cevaplayıcılar ve derlemenin beşeri araçları olabilir. Derlemeyi düzenleyenlerden dolayı ortaya çıkan veri derleme hatalarına derlemenin uygunsuz bir zamanda yapılması ve evren tanımının hatalı yapılması gösterilebilir. Üniversite öğrencilerine ilişkin bir araştırmanın yaz tatilinde planlanması ve uygulanması bu tür sakıncalara bir örnek olarak gösterilebilir. Cevaplayıcılardan kaynaklanan hatalar içinde soruların yeterince anlaşılamaması, sorular anlaşılsa bile bilgisizlik, ilgisizlik vb. gibi nedenlerle yanlış cevap vermeleri gösterilebilir. Beşeri araçlardan kaynaklanan hatalara örnek olarak ise dikkatsizlik, yorgunluk ve objektif olamama nedenleri gösterilebilir.