İSTATİSTİK - Deneme Sınavı - 17

Sürekli nicel değişkenler ile ilgili betimsel bilgi üretmek amacıyla kullanılan, alanları frekanslar ile gösterilen dörtgenlerin yanyana sıralanması ile ortaya çıkan kapalı şekile histogram adı verilir.

IQ düzeyi nicel bir değişkendir ve yokluk anlamına gelmeyen 0 değerini alabilir. Doğru cevap A'dır.

Medeni durum değişkeni nitel bir değişkendir. Kişilerin evli, boşanmış ya da bekâr olmalarına bağlı olarak doğal bir sıralama yapılamayacağından dolayı bu değişken sınıflayıcı bir değişkendir. Doğru cevap C'dir.

Gözlem değerlerinin küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru alt alta sıralanması ile oluşturulan serilere basit seri denir. Kayıt edilen, düzensiz olan ve ham veri adı verilen bu verilerin belirli bir kritere göre sıralanması ile oluşturulurlar. Doğru cevap A'dır.

Frekans serisinde, frekanslar (ni) ile gösterilir. 4 kardeşe sahip olan 9 kişi vardır. Doğru cevap C'dir.

Zamana bağlı değişkenin gözlem değerlerinde devri fakat periyodik olmayan türden dalgalanmalara konjonktürel dalgalanma adı verilir. Zaman içerisinde ilgilendiğimiz serinin gözlem değerleri üzerinde ekonominin yükselme ve daralma durumunda meydana gelen periyodik olmayan devri nitelikte artma ve azalma yönündeki dalgalanmalara konjonktürel dalgalanma adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Kitapların sayfa sayıları oranlı bir değişkendir çünkü 0 sayfa sayısı yokluk belirtir. Doğru cevap E'dir.

Akademik unvan nitel bir değişkendir ve unvanlar arasında doğal bir sıralama/hiyerarşi söz konusudur (Profesör, doçent gibi). Doğru cevap B'dir.

Bir seride belirli bir değerden daha küçük veya belirli bir değerden daha büyük değerli kaç tane gözlem değeri olduğu bilgisini üreten serilere birikimli seri denir. Birikimli seriler frekans dağılımında her sınıfın frekansına kendinden önceki veya sonraki frekansların eklenmesi ile oluşturulurlar. Doğru cevap D'dir.

Alanları frekanslar ile gösterilen dörtgenlerin yanyana sıralanması ile ortaya çıkan kapalı şekle histogram adı verilir. Histogram, çeşitli sınıf ya da aralıklarda yer alan frekansların sütunlar ile temsil edilmesidir. Histogram, sürekli nicel değişkenler ile ilgili betimsel bilgi üretmek amacıyla kullanılır. Doğru cevap E'dir.

İki nicel değişken için derlenen verinin koordinat sistemi içinde eşlenmiş olarak gösterimine serpilme grafiği adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Araştırmaya konu olan birimlere ilişkin değişkenler dört farklı ölçek türü ile gerçekleştirilmektedir. Bu ölçek türleri sınıflayıcı sıralayıcı, eşit aralıklı ve oranlı ölçektir. Ölçekler ürettikleri bilgi düzeyine göre ele alındıklarında bir ölçek başka ölçeği kapsayabilmektedir. Örneğin sıralayıcı ölçek sınıflayıcı ölçeğin özelliklerine sahiptir ve sınıflayıcı ölçekten daha nitelikli bilgi sunmaktadır. Üretilen bilgiye göre ölçekler en düşük düzeyden en yükseğe ölçekler sınıflayıcı, sıralayıcı, eşit aralıklı ve oranlı ölçek olarak sıralanır. Bu durumda en yüksek nitelikteki bilgiyi oranlı ölçek üretmektedir. Doğru cevap b' dir.

Veri derleme yöntemleri birincil elden ve ikincil elden veri derleme olmak üzere iki sınıfta toplanır. Soruda katılımcıdan doğrudan veri elde edilmektedir. Dolayısıyla birincil elden veri yöntemiyle veri elde edilmesi söz konusudur. Dolayısıyla birincil elden veri yöntemi ifade edilmektedir. Bu sınıfta seçeneklerde katılımlı veya katılımsız gözlem, görüşme ve anket yer almaktadır. Bu araçlardan anket cevaplayıcının daha önceden belirlenmiş bir sıralamada ve yapıda oluşturulan sorulara karşılık verdiği bir soru formu ile veri toplama yöntemidir. Soruda anket yönteminin kullanımı örneklenmiştir.

Seriler verilerin daha anlaşılır hale getirilmesi için kullanılan yapılardır. Basit seri verilerin küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe dizilmesi ile, frekans serileri ise gözlem değerlerinin tekrar sayıları olan frekanslar ile bir araya getirilmesi ile oluşturulur. Ancak gözlemlere ilişkin sonuç ve veri sayısı çok olduğunda bu iki seri yerine gruplandırılmış seri kullanılır. Gruplandırılmış serilerde birbirine yakın ölçüm düzeyleri bir araya getirilmektedir. Bu bilgiler ışığında doğru cevap d'dir.

Bir seride belirli bir değerden daha küçük veya belirli bir değerden daha büyük değerli kaç gözlem değeri olduğu bilgisine ihtiyaç duyulduğunda birikimli seriler oluşturulur. Büyükten küçüğe veya küçükten büyüğe oluşturulabilir. Birikimli seriler frekans serilerinden veya gruplandırılmış serilerden oluşturulur. Bu durumda ilk üç madde doğru ifadeleri içermektedir. Doğru cevap c'dir.

Nicel verilerin grafik gösteriminde sıklıkla kullanılan grafikler histogram ve frekans poligonudur. Sütun ve pasta grafiği ise nitel verilerin gösteriminde kullanılmaktadır. Bu durumda doğru cevap ii-iv maddelerini içeren b'dir.

Verilen örnekte nitel bir değişken söz konudur. Nitel değişkenlerin grafik gösteriminde sütun ve pasta grafiği sıkça kullanılmaktadır. Bu grafiklerden pasta grafiği b seçeneğinde verilmiştir. Doğru cevap b'dir.

İki nicel değişken arasındaki ilişki araştırılırken serpilme grafiğinden yararlanılır. Serpilme grafiğinde iki değişkenden birine yatay diğerine düşey eksende yer verilir. Araştırmaya konu olan ilgili terimin yatay eksende yer alan birinci değişkene göre aldığı değer ile düşey eksende yer alan değişkene ait değer, bu terimin koordinatlarını belirler. Böylelikle değişkenler arasındaki ilişkiye yönelik bilgi üreten grafik oluşturulur.

Ölçek türleri içerisinde ölçüm sonuçlarında sıfırın yokluğu gösterdiği ölçek oranlı ölçektir. Eşit aralıklı ölçek sayısal olarak ifadelerin sıralanabilmesine olanak verse de sıfır değeri yokluk anlamına gelmez.

Nitel değişkenlerin ölçülmesi amacı ile kullanılan, sonuçlarının harf, sayı, kelime sembol olabildiği ölçek sınıflayıcı ölçektir. Doğru cevap b seçeneğinde verilmiştir.