İŞLETMELERDE SOSYAL SORUMLULUK VE ETİK - Deneme Sınavı - 8

Etik kodlar yılda en az bir defa güncellenmelidir.

Etik kod oluşturma süreci onüç aşamalı bir süreçtir

İşletmeler için yazılı etik kodlar 1990'lı yıllarda oluşturulmaya başlanmıştır.

Bireyin doğumdan ölüme kadar aldığı bir eğitim vardır ve bu eğitimin sonucu olarak da kişinin yapısı oluşur. Birey, bu eğitim sayesinde bazı etik değerler oluşturur ve bu etik değerlerin temeli de "ne yapmalıyım?" ve "nasıl yapmalıyım?" sorularına dayanır. Bu sebeple "eğitim ve etik kodlar arasındaki ilişki hangi temele dayanır?" şeklinde yöneltilen bir soru, yanıtını bulmuş olur.

Aile ile birey arasındaki ilişki, bireyin ilk edindiği bilgi görgü ve tecrübelerin tamamının, bireyin yaşamının ilk dönemlerine aile dışında bir yerden etkilenmemesi durumuyla başlar ve bu ilişki, yer yer azalarak fakat bir ömür boyu sürer. Aile ile bireyin bu karşılıklı etkileşimi genellikle bireyin tüm yaşamı boyunca sürmesinden dolayı ailenin bireyin ahlak eğitimi sürecindeki yeri oldukça büyük bir yere sahiptir.

Ekonomi, iş yaşamında karşılaşılabilecek en önemli ve büyük paya sahip faktördür. Hem işletmeler ve bu işletmelerin sahipleri, hem de bireyler sahip olduklarından daha fazlasını arzu ederler ve bu sebeple duyarsızlaşarak meydana gelen rekabet ortamına ayak uydurmaya gayret ederlerse, ekonomiye dayalı salt kazanç amaçlı bir yola girmiş olurlar ki bu da onları iş hayatında uygun olmayan davranışlara sevk eder.

Etik kodlar işletmelerin karlılığını artırmaya dolaylı olarak katkıda bulunsa da, karlılığa temel oluşturma amacına hizmet etmezler.

Ticaret odasından "Etik Kod Oluşturma Yetki Belgesi" alınması etik kod oluşturma sürecinin bir aşaması değildir.

Bir etik kodun sayısal olması gerekmez.

Bir ülkede yüksek öğretim öğrencilerinin önemli bir kesiminin etik ve dürüst olmayan davranışları onayladığının gözlenmiş olması etik eğitiminin gereksiz olduğunu göstermez.

Eğitim, bireyin davranışlarında farklılıklar oluşturabilmektir; bireylerin ihtiyaç duydukları bilgilerin verilmesi olarak tanımlanamaz.

Etik kodlar meslek uzmanlığını artırmayı amaçlamaz.

I-Pazarlıklarda etik II-Yerel toplumla ilişkiler III-Başkalarının özel bilgilerinin kullanımı IV-Etik çevre yönetimi V-rakiplerle ilişkiler iş ahlakı ile ilişkilidir.

VI. Sürekli revizyonun parçası olmak ve

VII. Etik kodların niteliğini belirlemek

Etik kod oluşturma süreci içinde yer almaz.

Kamu görevlilerine kılavuzluk edecek ve onları koruyacak bir yap" ve "yapma”lar listesi olmalıdır.

Etik kurulları oluşturulmaktadır.

Birey, doğumu ile beraber ilk ahlaki eğitim modeline ailede ulaşmış olur ve bu karşılıklı etkileşim, söz konusu aile olduğu için de bir ömür boyu sürer. Yetişkinliğe adım attığı dönemlerde ise bireysel ahlak anlayışını oturtmaya çalışır.Hem aileden aldığı değerler temeli, hem de bunun ardından bireysel olarak yer eden ahlaki anlayışa, toplumsal ahlak anlayışı eşlik eder ve bu üçlü, etik değerler açısından olmazsa olmaz nitelik taşır.

Bir etik kodu oluşturulurken etik kodun uygulanabilir olması çalışanların bu kodları farklı alanlarda kullanabilmeleri açısından önemlidir ve uygulanabilirlik bu bakımdan önemlidir. Etik kodların daha belirgin, spesifik olması ve ikilemlerden kaçınması gerekmektedir. Yeni çalışmaya başlayanlar tarafından etik kodların öğrenilmesi daha kolaydır. Bu, kolay yayılabilir mi sorusunu karşılar ve son olarak da düşüncelerin herkes tarafından kabul edilebilir bir geçerliliğe sahip olması gerekiliği de bir geçerliliğe sahip mi sorusunun karşılığıdır.

Toplamda on üç maddeden oluşan bu sıralama, etik kodu oluşturulurken göz önünde bulundurulması gereken bir bütündür.

İdeal bir etik davranış kodunda öncelikle hazırlanma ve güncelleştirilme sürecinde toplumun büyük bir kesiminin katılımı sağlanmalıdır. Taslaklarla ilgili yorumlar dikkatli bir biçimde incelenmeli, kamuoyunun talep ve eleştirileri dikkate alınmalıdır. Bunların yanında ulusal etik davranış kodu, etik konusunda belli bir standardı sağlayacak şekilde düzenlenmelidir. Üst düzey ve bazı hassas mevkilerde görev yapan kamu görevlilerine daha katı standartlar getirilmelidir. Kamu görevlilerine kılavuzluk edecek ve onları koruyacak kapsamlı bir “yap” ve “yapma”lar listesi olmalıdır. Son olarak da açık kapsamlı olmalı ve kolayca anlaşılabilir bir dilde yazılmalıdır. Tüm bunlar, ideal bir etik davranış kodunda bulunması gereken özellikleri içerir.