İŞLETMELERDE KARAR VERME TEKNİKLERİ

Analitik ağ sürecinde kümeler arasındaki etkileşim bağımlılık olarak ifade edilir ve iki türlü tanımlanır. İlk tanımlama kümeler arasındaki etkileşime ilişkin iken ikincisinde kümelerin kendi içinde etkileşime yöneliktir. Kümeler arasındaki etkileşim dış bağımlılık, küme içinde etkileşim iç bağımlılık olarak isimlendirilir. İç bağımlılık bir kümenin elemanlarının aynı küme içindeki elemanlarla ilişkili olması durumudur. İç bağımlılık kriterlerin yer aldığı küme için söz konusu olabileceği gibi seçenekleri içeren küme için de söz konusu olabilir. İç bağımlılığın gösteriminde bir kümeden çıkıp aynı kümeye bağlanan ok kullanılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Ağırlıklandırılmış süpermatris üzerinde ardışık kuvvet alma işlemlerine; elde edilen kuvvet matrisi bir önceki kuvvet matrisiyle eşit olana kadar devam edilir. Elde edilen son matris limit süpermatris olarak adlandırılır. Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Analitik ağ süreci ile çözüm; karar probleminin tanımlanması ve modellenmesi ile başlayan ve seçeneklerin öncelik değerlerine ulaşılması ile biten beş adımdan oluşur.

Karar probleminin çözümünde en iyi seçeneğin belirlenmesi istendiğinde seçim limit süpermatristeki global öncelik değerine göre gerçekleştirilir. Kriterler arasından en etkili olanın belirlenmesi veya etki düzeyine göre bir sıralama elde edilmesi istendiğinde ise, kriterler öncelik değerlerine göre büyükten küçüğe doğru sıralanır. En büyük öncelik değerine sahip kriter en etkili kriter olarak benimsenir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Analitik ağ sürecinde ikili karşılaştırmalarında: Eşit derecede önemli tanımının açıklaması: “her iki faktör aynı öneme sahiptir”; Orta derecede önemli tanımının açıklaması: “bir faktör diğerine göre biraz daha önemlidir”; Önemli tanımının açıklaması “Bir faktör diğerine göre kuvvetle daha önemlidir”; Çok önemli tanımının açıklaması: “Bir faktör diğerine göre yüksek derecede kuvvetle daha önemlidir”; Aşırı derecede önemli tanımının açıklaması: “bir faktör diğerine göre çok yüksek derecede önemlidir”. Doğru cevap E seçeneğidir.

Seçenek sayısının belirli sayıda olduğu hem nicel hem de nitel kriterlerin söz konusu olduğu çok kriterli karar verme problemlerinin çözümünde analitik ağ sürecinden yararlanılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Analitik ağ süreci Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Analitik hiyerarşi sürecinin (AHP) farklı alanlarda pek çok başarılı uygulaması gerçekleştirilmiştir. Analitik hiyerarşi sürecinin yaygın uygulamaları çok kriterli karar probleminin, hiyerarşik yapıda modellenebilmesi ve kriterlerin birbirinden bağımsız olması durumunda geçerli olmaktadır. ANP (Analytic Network Process - Analitik ağ süreci) analitik hiyerarşi sürecinin bu kısıtlamalarını ortadan kaldıran bir teknik olarak Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. Analitik ağ süreci, ikili karşılaştırmalar mantığına dayanır ve problemi ağ yapıda modeller. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bir kümenin elemanları ile bir başka kümenin elemanlarının ilişkili olması durumunda dış bağımlılık söz konusu olur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Süpermatrisin yapısı ağ yapıya bağlı olarak oluşturulur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ağırlıklandırılmış süpermatris üzerinde ardışık kuvvet alma işlemlerine; elde edilen kuvvet matrisi bir önceki kuvvet matrisiyle eşit olana kadar devam edilir. Elde edilen son matris limit süpermatris olarak adlandırılır. Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Analitik hiyerarşi süreci karar problemini hiyerarşik bir yapıda tek yönlü olarak modellemekte ve kriterlerin birbirinden bağımsız olduğu kabul edilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Bir matris yardımıyla problemde yer alan kriter ve seçenekler (elemanlar) arasındaki bağımlılık çapraz bir biçimde gösterilir. Bu amaçla oluşturulan matrise etki matrisi denir. Doğru cevap A'dır.

Kümeler arasındaki etkileşim dış bağımlılık, küme içinde etkileşim iç bağımlılık olarak isimlendirilir. Doğru cevap D'dir.

Süper matris; bir kümede yer alan elemanların ve bu elemanlar arasındaki önceliklerin ifade edildiği matristir.

Analitik ağ süreci, seçenek sayısının belirli olduğu hem nicel hem de nitel kriterleri içeren karar problemlerinde kriterlerin önem ağırlıklarının belirlenmesi, seçeneklerin sıralanması veya seçilmesi amacıyla kullanılan çok kriterli karar verme tekniğidir. Doğru cevap C'dir.

Analitik hiyerarşi sürecinden farklı olarak, analitik ağ sürecinde aynı düzeyde yer alan kriterlerin birbiri ile etkileşimi dikkate alınabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

ANP ele alınan problemi bir ağ yapıda modeller ve analitik hiyerarşi sürecinde olduğu gibi ikili karşılaştırmalara dayanır. Doğru cevap D'dir.

İç bağımlılık bir kümenin elemanlarının aynı küme içindeki elemanlarla ilişkili olması durumudur. Doğru cevap C'dir.

Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap A'dır.