İŞLETMELERDE KARAR VERME TEKNİKLERİ

Karar problemlerinin karar ortamlarına göre sınıflandırılması içinde I, II, II yer alır.

Belirsizlik ortamında karar verme durumunda bulunan bir karar vericinin kullanabileceği teknikler iyimserliktir.

Karar vericinin maliyet yapılı problemlerde ortaya çıkabilecek en büyük maliyetlerden en küçüğünü seçerim felsefesi ile hareket edilmesi durumu kötümserlik ölçütü benimsemiştir.

İyimserlik ve kötümserlik ölçütlerine karar vericinin bir arada kullanmasına imkan ölçütüne uzlaşma ölçütü adı verilir.

Uzlaşma ölçütünde karar vericinin iyimserlik düzeyini gösteren a 1 e eşit olursa iyimserlik durumu söz konusudur.

Risk ortamında karar verme durumunda en çok kullanılan ölçüt en iyi beklenen değer ölçütüdür.

Karar verici, ortaya çıkma şansı en yüksek olan doğal duruma göre hareket ederse en iyi beklenen değer ölçütüne göre karar vermiş olur.

Karar problemleri, kararı etkileyecek doğal durumlar (çevresel faktörler) hakkında sahip olunan bilgi düzeyine göre belirlilik, belirsizlik ve risk ortamında karar verme olarak sınıflandırılır. ‘’Kesinlik ve Riskten kaçınma’’ sınıflandırmada yer almaz. Doğru cevap A’dır.

Belirlilik durumu, hangi doğal durumla karşılaşacağının ve doğal durumun hangi değeri alacağının bilindiği durumdur. Diğer bir ifade ile belirlilik durumunda; gelecekte ortaya çıkacak tek bir doğal durum söz konusudur ve gerçekleşme olasılığı (p=1) olduğundan gerçekleşmesi kesindir. Doğru cevap B’dir.

Belirsizlik, doğal durumların ortaya çıkışlarına ilişkin karar vericinin herhangi bir olasılık değerine sahip olmadığı durumdur. Doğru cevap C’dir.

Belirsizlik ortamında karar verme durumunda bulunan bir karar vericinin kullanabileceği teknikler; iyimserlik, kötümserlik ve uzlaşma ölçütlerini temel almaktadır. Doğru cevap D’dir.

İyimserlik ölçütü karar vericinin psikolojisinin iyimser olduğunu varsayan ölçüttür. Her ne olursa olsun “benim için hep iyi durumlar ortaya çıkar” felsefesini temel alan bir yaklaşımdır. İyimserlik ölçütü yaklaşımında, karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji matrisinin satırlarında yer alan her karar alternatifinin en yüksek kazanç (ya da en düşük maliyet) değerini elde edeceğini düşünür. Doğru cevap E’dir.

Kötümserlik ölçütü yaklaşımında karar verici hangi karar alternatifini seçerse seçsin, strateji matrisinin satırlarında yer alan her bir karar alternatifine ilişkin en düşük kazanç değerini elde edeceğini ya da en yüksek maliyet değerine katlanacağını düşünür. Doğru cevap A’dır.

İyimserlik ölçütünde karar verici, kazanç yapılı problemlerde “kazanabileceğim en büyük kazançlardan en büyüğünü seçerim” felsefesi ile hareket eder. Doğru cevap E’dir.

İyimserlik ölçütünde karar verici maliyet yapılı problemlerde “ortaya çıkabilecek en küçük maliyetlerden en küçüğünü seçerim” felsefesi ile hareket etmektedir. Doğru cevap B’dir.

Bir karar probleminde doğal durumların hangi değerleri hangi olasılıkla alabileceği biliniyor ise karar verici, benimsediği stratejiye göre elde etmek istediği durumun (gelir, kâr, maliyet vb.) riskini ölçebiliyor demektir. Diğer bir ifadeyle karar verici doğal durumların ortaya çıkma olasılıklarını biliyorsa risk ortamında karar veriyordur. Doğru cevap D’dir.

Risk ortamında karar verme durumunda olan bir karar verici, tüm doğal durumlar üzerinden hesaplama yapmak yerine ortaya çıkma şansı bir başka ifadeyle gerçekleşme olasılığı en yüksek olan doğal duruma göre hareket ettiğinde, en büyük olasılık ölçütüne göre karar vermiş olur. Doğru cevap C’dir.

1

İyimserlik Ölçütü

4