İŞLETMELERDE KARAR VERME TEKNİKLERİ

Karar probleminde yer alan ögeler, karar verici, amaç, hedefler ve kriterler, seçenekler, çevresel faktörler, olasılıklar ve sonuçlar biçiminde sıralanabilir. Bu nedenle riskler ve potansiyel tehditler karar öğeleri arasında yer almamaktadır. Doğru Cevap B'dir.

Karar verme süreci aşağıda verilen adımlardan oluşmaktadır.
1. Karar probleminin tanımlanması
2. Ulaşılmak istenen amaç ve hedeerin belirlenmesi
3. Problemin çözümü için gerekli olan bilgilerin toplanması
4. Çözüm seçeneklerinin ortaya konması
5. Seçeneklerin uygun karar kriterleri ile değerlendirilmesi
6. Amaca ulaştıracak en uygun seçeneğin belirlenmesi

Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Havayolu işletmesinde çalışacak personellerin iş gerekliliklerİ, Havayolu işletmesinin izleyeceği strateji, Havayolu işletmesinin satın alacağı uçak tipi karar verici havayolu işletmesinin  kontrol edebildiği değişkenler iken ülkenin ekonomik durumu karar verici tarafından kontrol edilemeyen çevresel bir faktördür. Dolayısıyla doğru Cevap A'dır.

Problemin karmaşık yapısı,  çevresel faktörlerdeki belirsizlik, birden çok kriterin dikkate alınması gerekliliği, sonuçların etki derecelerinin yüksek olması zorlaştıran nedenlerdir. Ancak sonuçların uzun vadede hissedilmesi karar vermeyi zorlaştıran bir neden değildir. Uzun vadede hissedilmesi karar vermeyi zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla doğru CEVAP D'dir.

Belirsizlik, belirlilik ve risk ortamında kararlar verildiği ortama göre kararlardır. Yapılandırılmış karar ise yapılarına göre kararlardandır. Ancak stratejik karar yönetim kademelerine göre kararlardandır.

Üst yönetim tarafından verilen kararlardır. Bu tür kararların özellikleri, kararın çok karmaşık bir yapıda olması, karar sonucunun etkilerinin uzun vadede ortaya çıkması, genellikle belirsizlik ortamında verilmesi, işletmenin varlığı ve devamlılığı açısından önemli etkilerinin olmasıdır. Bu tür kararlara yeni bir pazara girme kararı stratejiktir. Bu nedenle A havayolu işletmesinin Afrika pazarına girmesi de stratejik bir karardır. Doğru Cevap C'dir.

Taktiksel kararlar orta düzey yönetim tarafından verilen kararlardır. Stratejik kararların uygulanabilmesi amacıyla orta vadede yapılması gereken faaliyetlere ilişkin olup genel olarak risk ortamında verilen kararlardır. Yıllık bütçe planı, mevcut tedarikçilerle olan anlaşmaların yenilenmesi, yeni reklam kampanyasının nasıl olacağı bu tür karar örnekleridir. Bu nedenle tedarikçi ile anlaşma uzatma taktiksel bir karardır.

veri akış şemaları, PERT ve CPM gibi çizge modeller benzeşim modellerine örnek iken, diğer şıklarda yer alan seçenekler uyuşum ve sembolik modellere örnektir. Dolayısıyla doğru cevap A'dir.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği Edward de Bono tarafından geliştirilmiştir. Bu teknikte düşünceler altı farklı bakış açısını temsil eden altı farklı renkteki şapkalar takılarak ifade edilebilir. Burada sözü edilen şapka takmak ifadesi ise mecazi anlam taşımaktadır. Mavi Şapka son adımdır takılır ve karar verilir. Doğru Cevap E'dir.

İlk kez İtalyan iktisatçı Vilfredo Pareto tarafından ortaya atılan ve iktisatta da Pareto İlkesi olarak kabul gören görüşe göre sonuçların %80 (yüzde seksen)’inin, nedenlerin %20 (yüzde yirmi)’sine bağlı olduğu savunulmaktadır. Bu ilke Pareto Analizinin temelini oluşturur. Vilfredo Pareto ilk olarak İtalya’da gelir dağılımını incelerken ülke gelirinin %80 (yüzde seksen)’ine nüfusun %20 (yüzde yirmi)’sinin sahip olduğunu fark etmiştir. Daha sonra yaptığı farklı incelemelerle, bu ilkenin hayatın diğer alanlarında da geçerli olduğunu gözlemiştir. Örnek olarak, müşteri şikayetlerinin %80’i ürün ya da hizmetin %20 (yüzde yirmi)’sinden kaynaklanmaktadır. Başka bir örnek olarak, 100 müşteriden en
iyi 20 müşteriyi elde tutmakla gelirin ya da kârın %80 (yüzde seksen)’i kontrol edilebilir. Buradan hareketle 80/20 kuralı olarak da adlandırılan ilkenin iktisat ve işletme problemlerinde de çözüme katkı sağlayabileceği yaygın biçimde kabul görmüştür.

İçsel faktörler

Seçenekler

Karar probleminin tanımlanması

Çözüm Seçeneklerinin Ortaya Konması

Karar uygulanabilir olmalıdır

Taktiksel Karar

Yapılandırılmamış karar

Sezgisel Karar Verme

Sembolik Model

Siyah Şapka