İŞLETMELERDE KARAR VERME TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 16

Seçenek sayısının belirli sayıda olduğu hem nicel hem de nitel kriterlerin söz konusu olduğu çok kriterli karar verme problemlerinin çözümünde analitik ağ sürecinden yararlanılır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Analitik ağ süreci Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Analitik hiyerarşi sürecinin (AHP) farklı alanlarda pek çok başarılı uygulaması gerçekleştirilmiştir. Analitik hiyerarşi sürecinin yaygın uygulamaları çok kriterli karar probleminin, hiyerarşik yapıda modellenebilmesi ve kriterlerin birbirinden bağımsız olması durumunda geçerli olmaktadır. ANP (Analytic Network Process - Analitik ağ süreci) analitik hiyerarşi sürecinin bu kısıtlamalarını ortadan kaldıran bir teknik olarak Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. Analitik ağ süreci, ikili karşılaştırmalar mantığına dayanır ve problemi ağ yapıda modeller. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bir kümenin elemanları ile bir başka kümenin elemanlarının ilişkili olması durumunda dış bağımlılık söz konusu olur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Süpermatrisin yapısı ağ yapıya bağlı olarak oluşturulur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ağırlıklandırılmış süpermatris üzerinde ardışık kuvvet alma işlemlerine; elde edilen kuvvet matrisi bir önceki kuvvet matrisiyle eşit olana kadar devam edilir. Elde edilen son matris limit süpermatris olarak adlandırılır. Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Analitik hiyerarşi süreci karar problemini hiyerarşik bir yapıda tek yönlü olarak modellemekte ve kriterlerin birbirinden bağımsız olduğu kabul edilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Bir matris yardımıyla problemde yer alan kriter ve seçenekler (elemanlar) arasındaki bağımlılık çapraz bir biçimde gösterilir. Bu amaçla oluşturulan matrise etki matrisi denir. Doğru cevap A'dır.

Kümeler arasındaki etkileşim dış bağımlılık, küme içinde etkileşim iç bağımlılık olarak isimlendirilir. Doğru cevap D'dir.

Süper matris; bir kümede yer alan elemanların ve bu elemanlar arasındaki önceliklerin ifade edildiği matristir.

Analitik ağ süreci, seçenek sayısının belirli olduğu hem nicel hem de nitel kriterleri içeren karar problemlerinde kriterlerin önem ağırlıklarının belirlenmesi, seçeneklerin sıralanması veya seçilmesi amacıyla kullanılan çok kriterli karar verme tekniğidir. Doğru cevap C'dir.

Analitik hiyerarşi sürecinden farklı olarak, analitik ağ sürecinde aynı düzeyde yer alan kriterlerin birbiri ile etkileşimi dikkate alınabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

ANP ele alınan problemi bir ağ yapıda modeller ve analitik hiyerarşi sürecinde olduğu gibi ikili karşılaştırmalara dayanır. Doğru cevap D'dir.

İç bağımlılık bir kümenin elemanlarının aynı küme içindeki elemanlarla ilişkili olması durumudur. Doğru cevap C'dir.

Limit süpermatris değerleri ağda yer alan elemanların bütünsel öncelik değerlerini gösterir. Doğru cevap A'dır.

ANP (Analytic Network Process - Analitik ağ süreci) analitik hiyerarşi sürecinin bu kısıtlamalarını ortadan kaldıran bir teknik olarak Thomas L. Saaty tarafından geliştirilmiştir. ANP, AHP’nin daha genel bir biçimidir. Karmaşık yapıdaki kriteler arasındaki etkileşim ve geri beslemeyi de değerlendirmeyi olanaklı kılan bir tekniktir. Analitik hiyerarşi sürecinden farklı olarak, analitik ağ sürecinde aynı düzeyde yer alan kriterlerin birbiri ile etkileşimi dikkate alınabilmektedir.

Analitik ağ sürecinde kümeler arasındaki etkileşim bağımlılık olarak ifade edilir ve iki türlü tanımlanır. İlk tanımlama kümeler arasındaki etkileşime ilişkin iken ikincisinde kümelerin kendi içinde etkileşime yöneliktir. Kümeler arasındaki etkileşim dış bağımlılık, küme içinde etkileşim iç bağımlılık olarak isimlendirilir.

İç bağımlılık bir kümenin elemanlarının aynı küme içindeki elemanlarla ilişkili olması durumudur. İç bağımlılık kriterlerin yer aldığı küme için söz konusu olabileceği gibi seçenekleri içeren küme için de söz konusu olabilir. İç bağımlılığın gösteriminde bir kümeden çıkıp aynı kümeye bağlanan ok kullanılır.

Süpermatris oluşturulduktan sonra süpermatrisin sütunlarında yer alan değerler sütun
toplamlarına bölünerek normalize edilir. Toplamı 1 olan değerlerden oluşan bu matris,
ağırlıklandırılmış süpermatris adını alır.