İŞLETMELERDE KARAR VERME TEKNİKLERİ - Deneme Sınavı - 3

AHP’nin uygulandığı problem türlerinden başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.

Hiyerarşik ayrıştırma, karar vericinin problem çözümünde karşılaştığı problemi tek başına ele alması yerine alt problemlere bölmesidir.

Doğru yanıt A’dır.

değer

Tanım

Açıklama

1

Eşit derecede önemli

Her iki faktör aynı öneme sahiptir.

3

Orta derecede önemli

Bir faktör diğerine göre biraz daha önemlidir.

5

Önemli

Bir faktör diğerine göre kuvvetle daha önemlidir.

7

Çok önemli

Bir faktör diğerine göre yüksek derecede kuvvetle önemlidir.

9

Aşırı derecede önemli

Bir faktör diğerine göre çok yüksek derecede önemlidir.

2, 4, 6, 8

Yukarıda yer alan iki ardışık yargı arasına düşen orta değerler

Sayısal değer

Tanım

Açıklama

1

Eşit derecede önemli

Her iki faktör aynı öneme sahiptir.

3

Orta derecede önemli

Bir faktör diğerine göre biraz daha önemlidir.

5

Önemli

Bir faktör diğerine göre kuvvetle daha önemlidir.

7

Çok önemli

Bir faktör diğerine göre yüksek derecede kuvvetle önemlidir.

9

Aşırı derecede önemli

Bir faktör diğerine göre çok yüksek derecede önemlidir.

2, 4, 6, 8

Yukarıda yer alan iki ardışık yargı arasına düşen orta değerler

Analitik hiyerarşi süreci karar verme teknikleri içinde yaygın kullanımı olan bir tekniktir. Tekniğin sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürün fiyat belirleme, politika değerlendirme, finans ve yönetim gibi pek çok alanda uygulaması görülmektedir. Tekniğin uygulandığı problem türlerinden başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru yanıt B’dir.

Analitik hiyerarşi süreci karar verme teknikleri içinde yaygın kullanımı olan bir tekniktir. Tekniğin sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürün fiyat belirleme, politika değerlendirme, finans ve yönetim gibi pek çok alanda uygulaması görülmektedir. Tekniğin uygulandığı problem türlerinden başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru yanıt D’dir.

Analitik hiyerarşi süreci karar verme teknikleri içinde yaygın kullanımı olan bir tekniktir. Tekniğin sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürün fiyat belirleme, politika değerlendirme, finans ve yönetim gibi pek çok alanda uygulaması görülmektedir. Tekniğin uygulandığı problem türlerinden başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru yanıt A’dır.

Analitik hiyerarşi süreci karar verme teknikleri içinde yaygın kullanımı olan bir tekniktir. Tekniğin sağlık, savunma, proje planlama, tahmin, pazarlama, yeni ürün fiyat belirleme, politika değerlendirme, finans ve yönetim gibi pek çok alanda uygulaması görülmektedir. Tekniğin uygulandığı problem türlerinden başlıcaları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru yanıt C’dir.

Sentez: Analitik hiyerarşi sürecinde sentez çözüm adımlarının sonuncusudur. Sentez; problemin bütünü içinde, amacı gerçekleştirme açısından seçeneklerin bütünsel (global) önem değerinin (ağırlığının) belirlenmesidir. Doğru yanıt A’dır.

Bu ilke, hiyerarşide yer alan elemanların bir üst düzeydeki eleman üzerindeki etkilerinin gücüne göre karşılaştırılmalarına ilişkindir. İkili karşılaştırma, matrisler yardımıyla yapılır ve seçeneklerin öncelik sıralamasının belirlenmesi amacıyla kullanılır. Karşılaştırmalar hiyerarşik yapıya göre yukarıdan aşağıya doğru gerçekleştirilir. Tekniğin ikinci adımı ikili karşılaştırma matrislerinin oluşturulmasıdır. Doğru yanıt D’dir.

Analitik hiyerarşi sürecinde hiyerarşinin oluşturulması tekniğin ilk adımıdır. Hiyerarşik düzende en tepede amaç yer almaktadır. Amacın altında kararı etkileyecek kriterler bulunur. Kriterlerin, amacı etkileyecek özellikleri varsa kriterler alt kriterlere ayrılır. Hiyerarşinin en alt bölümünde ise seçenekler yer alır. Doğru yanıt E’dir.

Ayrıştırma/Hiyerarşik Yapının Geliştirilmesi:  Bu aşamada karar probleminin karmaşık yapısından hiyerarşik homojen kriterler kümesine geçiş gerçekleştirilir. Ayrıştırma aşaması karar probleminin elemanlarının (amaç, kriter, alt kriter, seçenekler) tanımlanması ile başlar. Problemin elemanlarının homojen küme ve alt kümeleri oluşturularak aralarındaki ilişki, hiyerarşik bir yapı ile gösterilir. Hiyerarşik yapı yardımıyla aynı zamanda karar probleminin amaca ulaşabilecek şekilde alt problemlere ayrıştırılması sağlanır. Problemin ayrıştırılması, problemin daha kolay anlaşılmasına da katkı sağlar. Doğru yanıt B’dir.

Analitik hiyerarşi sürecinde homojen elamanlar (kriterler, alt kriterler ve seçenekler) ikili
olarak karşılaştırılır. Bu karşılaştırmalarda yargılar Saaty tarafından geliştirilen 1-9 temel ölçeği kullanılarak sayısallaştırılır. Doğru cevap C'dir.

Analitik hiyerarşi sürecinde, elemanlar arasında ikili karşılaştırmalarda temel ölçekten
yararlanılır. Temel ölçeğin kullanımıyla yargılar, tercihler sayısallaştırılır. Hiyerarşide yer alan elemanların bir üst düzeydeki eleman üzerindeki etkilerinin gücüne göre karşılaştırması ile ikili karşılaştırma matrisi elde edilir. Doğru cevap A'dir.

Tutarlılık oranı karar vericinin ikili karşılaştırmalardaki tutarsızlık düzeyini ortaya koyar. Doğru cevap E'dir.

AHS’de hiyerarşik yapı en üst seviyede amaç olmak üzere kriterler ve seçeneklerden oluşur.

Analitik hiyerarşi sürecinde hiyerarşinin oluşturulması tekniğin ilk adımıdır. Hiyerarşik
düzende en tepede amaç yer almaktadır. Amacın altında kararı etkileyecek kriterler
bulunur. Kriterlerin, amacı etkileyecek özellikleri varsa kriterler alt kriterlere ayrılır. Hiyerarşinin en alt bölümünde ise seçenekler yer alır. Doğru cevap C'dir.

Analitik hiyerarşi sürecinde en temel hiyerarşi yapısı, amaç, kriterler ve seçenekler yer almaktadır. Eğer kriterlere ilişkin alt kritereler de tanımlanır ise seviye sayısı kullanılan alt kriterlere bağlı olarak değişecektir. Amaç-kriterler-alt kriterler-seçenekler şeklinde oluşan bir hiyerarşik yapı dört seviyeden oluşmaktadır. Doğru ceva D'dir.

Karar verici için karşılaştırma yaptığı faktörlerden biri diğerinden orta derecede önemli ise Saaty'nin geliştirdiği temel ölçeğe göre sayısal değeri 3'tür. Doğru cevap E'dir.

İki boyutlu bir matris için rassal tutarlılık indeksi  0'dır. Doğru cevap D'dir.