İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME

Açık hava eğitimi olarak da adlandırılan olayların gerçekleştiği kendi doğal ortamlarına gitmek ve katılımcıların doğrudan gözlem yapmasına olanak sağlayan eğitim yöntemi inceleme gezisidir.

Drama olarak da adlandırılan, özünde katılımcıların bir olayı kendi yaşantıları yoluyla canlandırmasına dayanan öğretim yöntemi rol oynamadır.

Usta bir eğitimcinin bir işin yapılış biçimini kısa açıklamalar ve somut uygulamalarla göstermesi söz konusu olan, deneyler ve benzeşimlerin de parçası olduğu öğretim yöntemi gösterimdir.

Bireysel ve Kitlesel Eğitim Yöntemleri sınıflamasında eğitimin yapılış biçimi ya da bir anda eğitimden yararlanan katılımcı sayısı temel alınmaktadır. Bu nokta önemlidir çünkü uygulamaların yanı sıra eğitime ilişkin tüm hazırlıklar ve düzenlemeler de eğitimin bireysel mi yoksa kitlesel mi yapılacağına göre değişmektedir. Yaygın anlayışa göre eğitime bireyler tek olarak katılıyorlarsa bireysel, büyüklüğü değişmekle birlikte grup olarak katılıyorlarsa kitlesel eğitim sayılmaktadır.

Sor kökündeki açıklamalar dikkate alındığında  Ömer Bey'İn bir çok farklı alanda ölçütü dikkate aldığı ancak eğitimi verecek kişi ile ilgili bir değerlendirmede bulunmadığı görülmektedir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Eğitimin sonunda akılda kalıcı bir özetleme yapma, zamanı iyi yönetme, çarpıcı bir giriş yapma ve ayrıntılı bir sunuş planı hazırlama düzanlatım yönteminin etkililiğini artıracak yöntemlerdir. Göz kontağından kaçınmak düz anlatım sürecine katkı sağlamaz. Esasında tam tersi olarak kişilerin göz kontağı kurması düz anlatımın etkililiğini artıracaktır.

Tartışma yönteminin uygulaması çeşitli teknikler yoluyla olmaktadır.Bunlar

Gösterim yönteminin uygulaması için bazı noktalara dikkat etmek gerekmektedir. Bunları şöyle sıralamak olanaklıdır:
• Eğitimden önce prova yapın.
• Provalardaki hata ve eksikleri giderin.
• Eğitim için gerekli ortamı hazırlayın.
• Açıklamalarınızı kısa tutun.
• Gösterim yaparken anlattıklarınıza bağlı kalın.
• Hem doğru hem yanlışı gösterin.
• Standartları vurgulayın.
• Birkaç öğrenciye deneme şansı verin.
• Hatalara ilişkin geribildirim sağlayın.
• Gösterim sonunda işlem sırasını özetleyin.

Seçeneklerde görüldüğü üzere E seçeneği haricindeki seçenekler gösterim sürecinde olması gerekenler yerine tam aksini ifade etmektedir.

Rol oynama söz konusu olduğunda herkesin kendisine uygun rolü oynaması gerekli bir durum değildir. Rol oynama bazen kendi kişiliği ile hiç uyuşmayan bir rolde yer alınmasını ve bu sayede bireyin empati duygusunun gelişmesini amaçlar. Bu çerçevede kişinin kendine uygun rolü oynaması rol oynama tekniğinin özelliklerinden değildir.

Normal koşullarda tehlikeli, pahalı, olanaksız ya da zaman alıcı olan bazı uygulamalar benzeşimlerle kolayca test edilebilmektedir. Benzeşimler deneyler ile birlikte gösterim tekniğinin uygulamalarındandır.

Forum adı verilen tartışma tekniğinde ortaya bir kürsü konulur. Bu bir serbest kürsü niteliğindedir. Konu hakkında görüş bildirmek ya da tartışmak isteyen her katılımcı kürsüye gelerek kendi görüşlerini açıklar, gerekirse başkalarının görüşleri hakkında değerlendirmelerde bulunur. Açıkoturum diye yaygın
olarak “panel tartışması” adıyla da bilinmektedir. Bu tür uygulamalarda aynı konu üzerinde uzmanlaşmış ama aralarında görüş farklılıkları bulunan kişiler tartışma yaparlar.  Vızılltı kümeleri denilen tartışma tekniği  uygulaması kısaca şöyle olmaktadır. Eğitimci konuya bir giriş yapmakta ve temel kavramlara açıklık getirdikten sonra birbirine paralel alt başlıklar varsa bunları küçük kümelere paylaştırmaktadır.  Beyin fırtınası ise Genellikle üç aşamada gerçekleştirilen bu tekniğin uygulanması sırasında tartışılan konuyla ilgili olarak birinci aşamada tüm katılımcıların görüşleri listelenir. Hiçbir ayıklama yapmadan görüşlerin/fikirlerin toplu bir listesi oluşturulur. Yeni bir görüş gelmeyince birinci aşama biter. İkinci aşamada, listelenmiş olan fikirlerden aynı anlama gelenlerin biri alınıp öteki atılır, birbirini içeren fikirlerden kapsamlı olan kalır ve ilgisiz olanlar ayıklanır. Geriye kalanlar kendi içinde kümelendirildikten sonra ikinci aşama da tamamlanmış olur. Üçüncü ve son aşamada her kategorideki fikirler/görüşler ayrıntılı biçimde tartışılır.

Alanyazında “vaka incelemesi” ya da “durum çalışması” olarak da geçen örnekolay çözümlemesi yöntemi, özü itibariyle gerçek ya da sanal bir olayın ayrıntılı biçimde incelenmesine dayanır. Burada eğitimcinin hazırladığı ya da seçtiği önemli bir olayın betimlemesi üzerinde çözümlemeler yapılır ve olaya bağlı olarak yöneltilen sorulara yanıt üretilir.

Her durumda etkili olabilecek “ideal” bir eğitim yöntemi yoktur. Buradan hareketle, eğitimciler kendilerine uygun gördükleri belirli bir yöntem tercihi yaparak bu yöntemi her koşul altında kullanmaya çalışmaktan kaçınmalı ve eğitim uygulamaları sırasında duruma göre farklılaşan yöntemlere yer vermelidirler. Her koşulda geçerli bir eğitim yöntemi olmadığı gibi sırf daha az maliyetli ya da daha geniş kitlelere erişilebiliyor diye de bir yöntemin tecih edilmesi doğru bir yaklaşım değildir. Yöntemler kuruma,duruma uygun olmalıdır.

Alanyazında “gözlem gezisi”, “açık hava eğitimi” ve “yerinde öğrenme” gibi isimlerle de anılan inceleme gezisinde olayların gerçekleştiği kendi doğal ortamlarına gitmek ve katılımcıların doğrudan gözlem yapmasına olanak sağlanmaktadır. Eğitimin yapıldığı normal ortamda öğrenmeye konu olan olayları gözlemlemek olanaklı değilse, katılımcılar olayların olduğu, yaşandığı ya da gerçekleştiği yere götürülmektedir. Doğru yanıt E'dir.

İş dışındaki eğitimlerde katılımcılar çalıştıkları birimlerde sorumlu oldukları işleri bir süre bırakarak eğitim boyunca başka bir ortamda bulunurlar.

Düzanlatım yönteminde eğitimci geniş bir öğrenci kitlesine eğitim verir. Neyi ne kadar anlatacağına kendisi karar verir. Zaman yöntemini kendisi ayarlar. Öğrencilere pek söz hakkı verilmez. Az sayıda soru sorulur ama bunları da genellikle eğitimci sorar. Etkileşim minimum düzeydedir. Süreç tümüyle eğitimcinin denetimi altındadır.

Bireysel eğitimlerde küçük ya da büyük grup katılımı yoktur. Katılımcılar kendi koşullarında, gereksinim duydukları konularda, kendi öğrenme hızlarında ve kişisel olarak eğitim alırlar. Çoğu zaman bireysel farklılıkları gözeten bir eğitim uygulaması söz konusudur. Uzaktan eğitimlerin esnek yapısı buna birçok yöntemden daha çok olanak tanır.

Eğitim amaçlarında kazandırılacağı belirtilen yeterlikler yöntem tercihini doğrudan etkiler. Eğitim programında eleştirel becerilerin kazandırılması öngörüldüğünde eğitimci bu sonucu üretebilecek en uygun yöntemin ne olduğuna bakar. Tartışma yöntemi özellikle sorgulayıcı ve eleştirel zihinsel becerilerin kazandırılmasında etkili bir yöntemdir. Burada eğitimci kazandırılacak yeterliklerden işe başlamakta buna uygun bir yöntem tercihinde bulunmaktadır.

Eğitim yapılacak ortamın fiziksel özellikleri kullanılacak yöntemin başarıyla uygulanabilmesine olanak tanımalıdır. Takım çalışması eğitimi çoğunlukla küçük grupların ayrı masalarda ortak çalışma yapmasını gerektirmektedir. Sinema salonundaki sıralı düzen genellikle buna izin vermez. Nitekim, yaşanan sorun daha esnek çalışma ortamının bulunmasıyla çözümlenmiştir.

Beyin fırtınasının birinci aşamasında tüm katılımcıların görüşleri listelenir. İkinci aşamada ilgisiz ve tekrar niteliğinde olanlar ayıklanır, aynı anlama gelenler birleştirilir. Elde kalan görüşler kendi içinde gruplandırılır. Üçüncü aşamada her kategorideki görüşler ayrıntılı biçimde tartışılır.