İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME

Kitlesel eğitim yöntemlerinde mutlaka bir eğitimci ve öğrenci grubu vardır. Grubun büyüklüğü katılımcıların sayısına göre değişebilir. Küçük gruplarda daha çok etkileşim ve etkin katılım beklenirken büyük gruplarda eğitimcinin sunuş yapması ve katılımcıların daha çok dinleyici konumunda olması beklenir. Örneğin, düzanlatım, büyük gruplar için uygun bir yöntemdir ama rol oynama küçük gruplar için daha uygundur. Doğru cevap D'dir.

Öğrenci merkezli yöntemlerin uygulandığı eğitimlerde asıl söz sahibi olan öğrencilerdir. Tüm süreç öğrencilerin etkin katılımını gerçekleştirmeye dönük olarak tasarımlanmıştır. Öğrencilerin bireysel farklılıklarına saygı duyulur ve bu farklılıklara duyarlı bir eğitim yapılır. Eğer bireysel farklılıkları dikkate alan bir eğitim söz konusu değilse, eğitim süresinin tümünü öğrenciler kullansa bile kullanılan yöntemin öğrenci merkezli olduğunu söyleme olanağı yoktur. Kavramsal olarak ancak öğrenme gereksinimlerini karşılamayı hedefleyen, süreç içinde tam öğrenmeyi uygulayan, katılımcılara söz hakkı tanıyan, etkileşimi canlı tutan, uygulamalı çalışmalar yaptıran, öğrenme güçlüklerine çözüm üreten ve değerlendirme sonunda bireysel geribildirim veren bir eğitim öğrenci merkezli sayılabilir. Doğru cevap C'dir.

İş dışındaki eğitim uygulamalarında katılımcılar çalıştıkları birimlerde sorumlu oldukları işleri geçici bir süre bırakarak eğitim boyunca başka bir ortamda bulunurlar. Burada önemli olan eğitime katılan kişinin aynı anda işini de yapmaya çalışmamasıdır. Eğer katılımcı zihinsel olarak işini geride bırakamamışsa, iş dışındaki eğitimler pek başarılı olmamaktadır. Bu nedenle doğru cevap E'dir.

İlgiyi canlı tutmak için etkileşime önem verilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Özellikleri verilen tartışma tekniği ortaya bir kürsünün konduğu herkesin görüş zenginliği kadar görüşlerin etkileşimi ve çarpışması da önemli olduğu forum yöntemidir. Doğru cevap C'dir.

Tanımı verilen yöntem zaman zaman drama olarak da adlandırılan rol oynamadır. Rol oynama yöntemi katılımcıları gerçek yaşama hazırlar çünkü olaylar ve roller gerçek yaşamdan alınarak öğrenme etkinliğine dönüştürülmüştür. Doğru cevap A'dır.

Rol oynama kalabalık gruplar için uygun değildir, başarılı sonuçlar için küçük gruplar gerekmektedir. Diğer maddeler ise zayıf yönler için doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Karışık özelliklere sahip takımlar kurulması önemlidir. Bunun için aynı özellikler değil, farklı özelliklerden oluşan takımlar kurulması takım başarısı için önemlidir. Doğru cevap D'dir.

Bireysel ve kitlesel eğitim yöntemlerinde eğitimin yapılış biçimi ya da bir anda eğitimden yararlanan katılımcı sayısı temel alınmaktadır. Bu nokta önemlidir çünkü uygulamaların yanı sıra eğitime ilişkin tüm hazırlıklar ve düzenlemeler de eğitimin bireysel mi yoksa kitlesel mi yapılacağına göre değişmektedir. Yaygın anlayışa göre eğitime bireyler tek olarak katılıyorlarsa bireysel, büyüklüğü değişmekle birlikte grup olarak katılıyorlarsa kitlesel eğitim sayılmaktadır. A, B, C ve D seçeneklerindeki ifadeler eğitim yöntemleri sınıflandırmasına ilişkindir. E seçeneğindeki ifade eğitim yöntemleri sınıflandırmasıyla ilgili değildir. Doğru cevap A'dır.

İşletmelerdeki eğitim yöntemlerini sınıflamada en yaygın kullanılan ölçütlerden biri de eğitimin iş başında mı yoksa iş dışında mı yapıldığıdır. Soru kısaca şöyle de sorulabilir: Eğitim nerede ve ne zaman yapılmaktadır? Bu soruya verilecek yanıt, zaten eğitimde kullanılan yöntemin işbaşı ya da işdışı sayılması anlamına gelecektir. Soru kökünde verilen örnek işbaşı eğitime yöneliktir. Doğru cevap B'dir.

Eğitim uygulamaları için uygun eğitim yöntemlerinin seçimi sanıldığı kadar kolay değildir. Birçok insan bu tür kararların eğitimcilerin tercihine göre verildiğini düşünmektedir. Oysa durum hiç de böyle değildir. Duruma uygun eğitsel yöntem seçiminin yapılabilmesi, birçok değişkenin dikkate alınmasını zorunlu kılmaktadır. A, B, D ve E seçeneklerindeki ifadeler bu değişkenler arasındadır. C seçeneği ise bu değişkenlerden biri olarak belirtilmemiştir. Doğru cevap C'dir.

Eğitimin konusu da seçilecek ve işe koşulacak yöntemi etkiler. Genel olarak sözel bilgilere dayalı bir içerik söz konusuysa eğitimci merkezli yöntemler işe yarayabilir. Buna karşılık, işlemsel becerilere dayalı bir eğitimde öğrenci merkezli yöntemlere gereksinim duyulacaktır. Verilen ifade "Konunun Özelliği" ölçütüne örnektir. Doğru cevap D'dir.

A, B, C ve D seçeneklerindeki yöntem seçme ölçütleri özünde eğitimcinin dışındaki etmenlerle ilgilidir. Ancak E seçeneğindeki ifadede verilen ölçüt doğrudan eğitimcinin kendisiyle ilgilidir. Acaba eğitimci duruma uygun her yöntemi başarıyla uygulama yeterliğine sahip midir? Eğitimcinin kendisini daha rahat hissettiği belirli yöntemler var mıdır? Eğitimcinin seçmekten ve kullanmaktan ısrarla kaçındığı yöntemler olabilir mi? Başka bir deyişle, eğitimcinin kişisel tercihleri yöntem seçiminde etkili midir? vb. sorularla eğitim yöntemi belirlenmeye çalışılır. Doğru cevap E'dir.

Soru-yanıt yöntemi eski çağ düşünürlerinden Sokrates tarafından yaygın ve başarı biçimde kullanıldığı için bu yönteme “Sokratik yöntem” de denilmektedir. Bilindiği üzere, Sokrates’in en önemli özelliği sürekli sorular sorması, aldığı yanıtlara bağlı olarak yeni sorular üretmesi, her sorunun düşünmeye yeni bir boyut katması ve çoğunlukla karşısındaki kişinin başlangıçta verdiği yanıttan vaz geçilerek çok farklı ve yeni bir yanıta ulaşmasını sağlamasıdır. İşin sırrı, düşünmeyi öğretmek ya da düşünmeye aracılık etmektir. Doğru cevap A'dır.

Seçeneklerin hepsinde tartışma teknikleri yer almaktadır. Çapraz ateş paneli tekniği daha çok okullardaki “münazara” adı verilen uygulamalara benzer. Burada keskin ve birbirine ciddi anlamda alternatif oluşturan iki görüş ya da taraf vardır. Her görüşü savunan öğrenciler kendi aralarında bir ekip oluştururlar. Hazırlıklarını yaptıktan sonra tartışmaya geçilir. Ekip sözcüleri karşılıklı olarak sırayla (bir o ekipten bir öteki ekipten olmak üzere) söz alırlar. Tartışma için iki ekibin yanı sıra bir yönetici ve bir jüriye gereksinim vardır. Yönetici genellikle eğitimcidir, jüri üyeleri öğrenciler arasından gönüllük ilkesiyle seçilebilir. Yöneticinin görevi, tartışmanın kurallarını açıklamak ve kurallara uygun biçimde tartışmanın yapılmasını sağlamaktır. Jüri üyelerinin görev ise hangi ekibin daha güçlü ve ikna edici bir tartışma çıkardığını, yani tartışmayı kimin kazandığını belirlemektir. Jürinin kararı hangi görüşün daha doğru olduğunu saptamak değil, yalnızca daha iyi tartışma yapan ekibin kim olduğunu belirlemektir. Heyecan, aidiyet, araştırma, iletişim, zaman yönetimi ve işbirliği gibi becerileri de geliştiren bu tartışma tekniğinin sonunda eğitimci her iki görüşte de dikkate değer yönleri özetleyerek oturumu kapatır. Doğru cevap B'dir.

Alıştırmaların öğrenmeye en temel katkısı pekiştirmedir. Yüzeysel ve yetersiz öğrenme durumlarının yaratacağı sakıncaları alıştırma yaparak gidermek olanaklıdır. Ayrıca, her alıştırmanın öğrenme bağlamını değiştirerek kavramsal öğrenmeye ya da ilkesel genellemelere zemin hazırlanabilir. Doğru cevap C'dir.

Gösterim yöntemi daha çok uygulama içeren bir işin yapılış biçimine dönük bedensel becerilerin kazandırılmasıyla ilgili eğitimlerde kullanılmaktadır. Bu yönüyle, devinsel (psychomotor) yeterliklerin öğretiminde oldukça etkili bir yöntemdir. Doğru cevap D'dir.