İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME

Piramitsel programlama yaklaşımı: içerik başlangıçta geniş bir kapsamda ele alınır, zamanla kapsamı daraltılarak, derinleştirilir ve katılımcıların söz konusu alanda uzmanlaşmalarının sağlanması amaçlanır. Konu alanında uzmanlaşma sağlamayı temel alması nedeniyle esnek bir yapıya sahip değildir. Örneğin, bir işletmede insan kaynakları ya da eğitim biriminde görev alacak bir işgörenin öncelikle genel anlamda örgüt yapısı, üretim alanı, üretim birimleri, sektör, çalışanların özellikleri gibi konularda bir eğitim verilmesinin ardından söz konusu eğitim işletme ve insan kaynakları boyutunda derinleştirilecek ise eğitimin içeriği piramitsel programlama yaklaşımı kullanılarak oluşturulabilir. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Program geliştirme üç ana evreden oluşmaktadır. İlk aşamada, işgörenlerin eğitim gereksinimlerine dayalı olarak bu gereksinimleri karşılayacak taslak programın hazırlanması söz konusudur. Hazırlanan taslak programın ön denemelerinin yapılarak niteliğinin sınanması ikinci aşamayı oluşturur. Son aşamada ise, ön denemede elde edilen sonuçlara dayalı olarak program bütününde gerekli düzeltmelerin yapılması ve programın uygulamaya hazır hale getirilmesi söz konusudur.

Eğitim, tanımlanmış bir yeterlik alanında işgörenlere gereksinim duydukları bilgi, beceri ve tutumların kazandırılması amacıyla planlanan ve gerçekleştirilen etkinliklerdir.

Program geliştirme sürecinde oluşturulması gereken gruplardan ilki koordinasyon grubudur. Geliştirilecek programla ilgili en üst düzeyde karar alacak bu kurulda, işletme tepe yönetiminden temsilciler, ara kademe yöneticileri, insan kaynakları ya da eğitim birimi yöneticileri, program geliştirme uzmanı, işgören temsilcileri, sendika temsilcileri, kalite biriminden temsilciler, eğitici temsilcileri, konu alanı uzmanları ve olanaklı ise müşteri temsilcileri yer alabilir. Bu grup, ne tür bir eğitim programının geliştirilmesi gerektiği, programdan beklentiler, program için ayrılacak bütçe, zamanlama, eğitilecek kitle vb. konularda kararlar alan, geliştirilecek programın onaylanması ve uygulanması noktasında da söz sahibi olan gruptur.

Söz konusu eğitim programını planlanması, hazırlanması, ön denemesinin yapılması, değerlendirilmesi ve gerekli düzeltmelerin tamamlanması aşamalarında sürekli ve etkin görev yapacak olan geliştirme grubudur. Bu grupta, program geliştirme uzmanı, ölçme ve değerlendirme uzmanı, öğretim tasarımcısı ve konu alanı uzmanı gibi kişiler bulunur.

İhtiyaç duyulan konularda program çalışma grubuna danışmanlık yapabilecek uzmanlardan oluşan program danışma grubudur. Bu grupta geliştirilmesi öngörülen programın tür, boyut ve kapsamına göre ve duyulan gereksinime göre, eğitim psikoloğu, felsefeci, sosyolog, halkla ilişkiler uzmanı, eğitim teknoloğu, işletmenin insan kaynakları ya da eğitim sorumlusu gibi kişiler görev yaparlar.

Gereksinim belirleme, işgörenlerin yerine getirdikleri iş ya da işin yapılma yollarıyla ilgili gereksinimleri hakkında bilgi toplama ve analiz etme etkinliklerini kapsayan süreçtir.

Her üç seçenekte eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi sürecinde kullanılan yaklaşımlar arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Ölçme ve değerlendirme uzmanları program geliştirme grubu içerisinde bulunması gereken üyelerdir.

Program geliştirme grubu eğitim programının planlanması, hazırlanması, ön denemesinin yapılması ve değerlendirilmesi görevlerini gerçekleştirir. İhtiyaç analizi çalışması bu grubun görevleri arasındadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Eğitim programlarının geliştirilmesi sürecindeki ilk aşama planlama aşamasıdır. İhtiyaç analizi çalışması ise bu planlama aşamasının asli unsurudur. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Belli bir yeterliğin ya da niteliğin yokluğu nedeniyle ortaya çıkan sonuçlarla, söz konusu niteliğin varlığının sağlayacağı katkıların kıyaslanmasıyla gerçekleştirilen ihtiyaç analizi yaklaşımı betimsel yaklaşım olarak adlandırılır.

Bir eğitim programı, amaç-içerik-öğrenme ve öğretme süreci ile değerlendirme basamaklarından oluşur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Eğitimin amaçlarının ve içeriğinin ön planda olduğu ve belirlenen içeriğin hedef kitleye aktarılmasını temel alan program tasarımı yaklaşımı konu merkezli yaklaşımdır.

Eğitim gereksinimlerinin önceden öngörülemeyeceği varsayımıyla bireysel farklılıklara dayalı olarak tasarlanan program tasarım yaklaşımı öğrenen merkezli tasarım yaklaşımları arasında yer alır.

Program geliştirme modelleri arasında öncül olarak diğer program geliştirme modellerine kaynak teşkil eden eğitimde program geliştirme modeli Tyler'in program geliştirme modelidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Programın içerik boyutu öngörülmeksizin, amaç ve hedef davranışlarının belirlenmesi, buna dayalı olarak öğrenme yaşantılarının kararlaştırılması ve öğretim sürecinde işe koşulacak stratejiler belirlenmesi ile gerçekleşen program geliştirme modeli Milles ve Seller modeli olarak adlandırılır.

Seçenekler arasında yer alan örgütleme duyuşsal özelliklere bağlı bir amaçtır.

Eğitim programı; bir eğitim kurumunun değişik hedef kitleler için yıl içinde sunduğu tüm eğitsel yaşantıları kapsar. Başka bir deyişle, eğitim programı hem ders içi hem ders dışı etkinlikleri kapsar. Böylece, eğitim çalışmaları, öğretim ya da yetiştirme boyutunun yanı sıra, destekleyici etkinliklerle birbirini tamamlayacak biçimde yürütülmüş olur.

Uygulanmakta olan bir eğitim programı zaman içinde gereksinimleri tam anlamıyla karşılamaz hale gelebilir. Programda aksayan ve iyileştirme yapmayı gerektiren boyutlar ortaya çıkabilir. Dahası, yeni gelişmeler ışığında, programda güncellemeler yapmak gerekebilir. Tüm bunları göz önünde tutarak var olan bir programda iyileştirmeler yapılıyorsa bu "program iyileştirme" olarak adlandırılır.