İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME

Eğitim programlarının geliştirilmesinde en üst düzeyde kararlar alan kurul Koordinasyon grubu'dur.

İnsanın nasıl bildiği, davranışlarını hangi yollarla kazandığı, nasıl ve neye göre davrandığı, davranışlar arasındaki farklılıkların kaynağı, insan davranışlarını etkileyen etmenler gibi konular, söz konusu araştırmalarda ele alınan başlıca temalar arasındadır.

Eğitim; toplumsal hedefler doğrultusunda ve kendi gizilgüçlerine dayalı olarak bireylerin davranış örüntülerini değiştirme yoluyla onların gelişimlerine katkıda bulunma süreci olarak tanımlanabilir.

Günümüzde, kurumsal hedeflere ulaşma sürecinde katkı sağlayacak nitelikli işgörenlerin seçilmesi ve istihdam edilmesi önemli bir önkoşul olmakla birlikte yeter koşul değildir. Bilgi üretim ve tüketimindeki hız, kıt kaynaklar, müşteri ihtiyaç ve beklentilerindeki değişme, küresel düzeyde rekabet etme zorunluluğu, finansal güç, üretim teknolojisinde meydana gelen değişiklikler gibi başlıca etmenler, sektör ayırımı gözetmeksizin tüm işletmeleri olanca gücüyle zorlamaktadır.

İşveren bağlamında eğitim programı, işgörenlerin kazanmaları öngörülen yeterlikleri, bu yeterliklerin kazandırılması için belirlenen içerik yapısını, öğrenme ortamını, kullanılacak yöntem, teknik ve stratejileri, işgörenlerin eğitim sürecinde geçirecekleri yaşantıları ve değerlendirme sürecini içeren program olarak tanımlanabilir.

İşlem ağı oluşturma sırası ile planlama, taslak oluşturma, ön deneme yapma ve uygulamaya hazır duruma getirme aşamalarından oluşmaktadır.

Sürecin en başında, istihdam edilen işgörenin kuruma uyumunu, kurumun amaç ve politikalarından haberdar edilmesini sağlamak eğitimi gerekli kılan nedenler arasındadır. İşgörenler, görev yapacakları işletmede kendilerinden beklenen görev ve sorumlulukları, özlük hakları da içinde olmak üzere, öğrenmek zorundadır. İşgörenlerin, yerine getirdikleri işle ilgili olarak, hizmet öncesinde edindikleri bilgilerin çalışma ortamında yetersiz kalması, işgören eğitimini zorunlu kılan başka bir etmendir. Öte yandan, işletme içinde yaşanan değişim ve gelişmelere uyum sağlama zorunluluğu, ürün türünde ya da üretim süreçlerinde farklılaşma, işletmenin üretim süreçleri ve kullandığı teknoloji gibi nedenlerle, işin gerektirdiği kimi bilgi ve becerilerin yalnızca iş başında öğrenilebilmesi, işgören eğitimi konusundaki öteki gerekliliklerdir.

Program geliştirme bütçesinde bütçe türü, gerekçe, birim fiyat, sayı/süre/kişi, toplam maliyet, takvim kalemleri yer almaktadır.

Eğitim programının planlanması, hazırlanması, ön denemesinin yapılması, değerlendirilmesi ve gerekli düzeltmelerin tamamlanması aşamalarının oluşturucusu program geliştirme grubu, her program için bir program geliştirme çalışma planı hazırlamalıdır.

Program geliştirme sürecinde, program geliştirme grubu tarafından hazırlanarak koordinasyon grubunun onayına sunulması gereken İşlem Ağı Oluşturma Şemasında, program geliştirme sürecindeki tüm işlemler, içerikleriyle birlikte ayrıntılı bir biçimde ele alınır.

Gereksinim belirlemede yararlanılan yaklaşım analitik yaklaşımdır. Analitik yaklaşımda, iş, yaşam, sektör, küresel ve ulusal düzeydeki gelişmelerin analiziyle, ortaya çıkması muhtemel gereksinimlerin belirlenmesi söz konusudur.

Taba-Tyler program geliştirme modeli, sentez olarak da ele alınabilecek bir modeldir. Model, Taba modeli ile Tyler modelinin bileşkesi niteliğindedir. Program amaçlarının belirlenmesi ve bireylere kazandırılacak davranış ya da yeterlikler biçiminde tanımlanması modelin ilk aşamasıdır. Modele göre, belirlenen amaçlar içerik ile ilişkilendirilmelidir. Modelin ikinci boyutu içerik özelliklerinin belirlenmesi, üçüncü boyutu programın gerektirdiği öğretme-öğrenme süreçlerinin yapılandırılması ve son olarak da girdi, süreç ve çıktı olmak üzere ayrıntılı değerlendirmenin planlanmasıdır.

Değerlendirme konusu, eğitim programlarına katılan işgörenlerin elde ettikleri sonuçları belirlemek amacıyla yapılabileceği gibi, uygulanan bir eğitim programlarının etkililik derecesini belirlemek ve programdaki aksaklıkların hangi öğe ya da öğelerden kaynaklandığını belirleyerek gerekli iyileştirmelerin yapılmasına olanak sağlamak amacıyla da gerçekleştirilebilir. Bu bağlamda kullanılması gereken doğru kavram, program değerlendirme kavramıdır. Program değerlendirme, ilgili programın iyileştirilmesi için gerekli olan bilginin toplanmasıdır. Bu yönüyle, eğitim programının öğeleri ile ilgili tüm kararların verilmesinde kullanılacak bilgilerin toplandığı, programın değerinin ortaya konulduğu bir süreç olarak tanımlanabilir.

Amaçlar, eğitim programlarının yönlendiricisidir.