İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 14

Kirkpatrick (1998), katılımcıların tepkilerini ölçerken dikkat edilmesi gereken ilkeleri aşağıdaki şekilde listelemiştir:

Kontrol grubu kullanmak daha çok eğitim faaliyetlerinin değerlendirilmesinde söz konusu olan bir durumdur.

Aşağıda eğitim ortamlarının genel bir sunumu verilmiştir. Çizelgede verilen eğitim ortamları işletme eğitimlerinde yaygın bir biçimde kullanılanlar arasından seçilmiştir. Çizelgede yer almayan eğitim ortamları öteki eğitim etkinliklerinde (örgün-yaygın-uzaktan) kullanılmaktadır. Bu nedenle, çizelgede genellikle işletme eğitimlerinde kullanılan ortamlara yer verilmiştir. Ünite boyunca bu ortamlar özellikleri ve kullanım alanlarıyla birlikte açıklanmıştı

Kullanışlılık Uygulanan eğitim programlarının sonuçlarını elde etmek isteyen bölümün ya da bireylerin gereksinimlerini karşılamaya dönük bilgilerin üretilmesidir.

Yapılabilirlik Bu ölçüt, değerlendirmenin etkinliğini ve verimliliğini artırmayı amaçlamaktadır. Değerlendirme gerçekçi, tamamlanabilir ve ekonomik olmalıdır.

Uygunluk Bu ölçüt değerlendirmenin, katılımcılara zarar vermeyecek biçimde yasal ve ahlaki ilkeleri göz önünde bulundurarak yürütülmesidir.

Doğruluk ölçütü, değerlendirme sonuçlarını gerçeğe uygun ve güvenilir biçimde olduğu gibi yansıtılmasını amaçlamaktadır.

Hazırbulunuşluk ise bir değerlendirme ölçütü değil bir gelişim kavramıdır.

Benzeştirmeli ortamlar gerçeğine en yakın biçimde tasarlanmış nesneler, olaylar ve durumlar olarak tanımlanabilir (Şimşek, 2011). Bu ortamlar, gerçek nesnelerin bulunamadığı ya da bulunmasının çok pahalı ve tehlikeli olabileceği durumlarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Gerçeğine yakın boyutlarda
ve durumlarda üretilebilecekleri gibi, genel olarak gerçeklerinden boyutça küçük olanları eğitim ve öğrenme etkinliklerinde kullanılmaktadır. Bu ortamların en önemli özelliği, temsil ettikleri ortamlara benzerlikleri olduğu için genel olarak tümüne benzeştirmeli ortamlar denilmiştir. İlgili kaynaklar ve
yapılan çalışmalar incelendiğinde, benzeştirmeli ortamlar dört biçimde karşımıza çıkmaktadır. Modeller, maketler, kesitler ve simulatörler işletme eğitimlerinde yaygın kullanılmaktadır.

Basılı gereçler eğitimde uzun bir süredir kullanılmaktadır. Eğitim alanyazınında basılı materyaller olarak adlandırılırlar. Basılı gereçlerin ortak özellikleri metin ağırlıklı olmaları ve genellikle matbaada basılmalarıdır. Çoğaltma işlemi fotokopi ve teksir makinalarıyla da yapılmaktadır. Basılı gereçler; kitap,
dergi, gazete, afiş harita ve broşür gibi sınıflandırılabilirler.

Donanım; bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların bütününe verilen isimdir. Bilgisayarı oluşturan fiziksel parçalar dört ana başlık altında toplanabilir. Bunlar giriş birimleri, çıkış birimleri, merkezi işlem birimi ve
bellek üniteleridir.
Giriş Birimleri: Bilgilerin bilgisayara aktarılmasını sağlayan birimlerdir. Bunlar klavye, fare, joystik, sayısallaştırıcı, duyarlı ekran, tarayıcı, kamera, mikrofon ve parmak izi okuyucusudur. Bu birimler yardımıyla veriler bilgisayara aktarılır.
Çıkış Birimleri: Bilgisayarın işlediği verileri kullanıcıya ileten birimler olarak tanımlanır. Bu
birimler monitör, hoparlör, kulaklık ve yazıcıdır. Başka bir deyişle, işlenen bilgileri ses, metin ve görsel
ögeler olarak algılamamızı sağlayan üniteler çıkış birimleridir.
Merkezi İşlem Birimi: Merkezi işlem birimi (MİB ya da CPU) bir bilgisayarın en önemli parçasıdır denilebilir. Bu birim, çalıştırılmakta olan yazılımın içinde bulunan komutları işler ve yönetir. İşlemci terimi genelde MİB için kullanılır; elekronik parçalardan oluşur ve bilgisayarlar merkezi işlem biriminin
hızı ile sınıflandırılır.
Bellek: Verileri bilgisayarda ya da harici ortamlarda saklamaya yarayan birimlerdir. Veriler bilgisayarın elektronik belleğinde saklanır ve işlenir. Bu bellek aynı zamanda bilgisayarın çalışması için merkezi işlemci birimiyle birlikte çalışır. Veriler aynı zamanda bilgisayarın içinde ve dışında farklı kayıt
ünitelerinde depolanır. Bunlar ise sabit disk, harici disk, disket sürücü, optik disk sürücüler, CD-ROM, DVD-ROM, zip sürücü, manyetik teyp, USB bellek ünitesi gibi araçlardır. İşlenen ve işlenecek olan veriler bu araçlarda saklanabilir. Günümüzde bu araçların veri depolama yeteneği oldukça gelişmiştir.

Başarı testleri daha çok bilişsel süreçleri, tutum ölçekleri ve anketler  daha çok duygusal sonuçları , raporlar genel sonuçları değerlendirmek için kullanılır. Davranışsal sonuçları değerlendirmek için gözlem, görüşme ve denetim listesi tekniklerinden yararlanılmaktadır.

Ölçek maddelerini geliştirme aşamasında bazı konulara dikkat etmekte yarar bulunmaktadır. Bunları kısaca aşağıdaki biçimde belirtmek olanaklıdır:

Geçerlik ölçme aracının neyi ölçmek (hangi amaç) için
geliştirilmişse, başka özellikleri karıştırmadan sadece o özelliği ölçebilme yeterliğidir. 

Kullanışlılık Uygulanan eğitim programlarının sonuçlarını elde etmek isteyen bölümün ya da bireylerin gereksinimlerini karşılamaya dönük bilgilerin üretilmesidir.

Yapılabilirlik Bu ölçüt, değerlendirmenin etkinliğini ve verimliliğini artırmayı amaçlamaktadır. Değerlendirme gerçekçi, tamamlanabilir ve ekonomik olmalıdır.

Uygunluk Bu ölçüt değerlendirmenin, katılımcılara zarar vermeyecek biçimde yasal ve ahlaki ilkeleri göz önünde bulundurarak yürütülmesidir.

Güvenirlik; ölçme aracının, ilgili özelliğin gerçek büyüklüğüne yakın ölçme yapabilme (hatasız ölçme) gücü olarak ifade edilir.

Bilgisayarlar eğitim alanında yönetim, araştırma, öğretim ve rehberlik hizmetlerinde kullanılır. Bilgisayarın öğretim amaçlı kullanımında da çeşitlilik görülmektedir. Bilgisayar destekli öğretim işletme eğitimlerinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bu yönteme göre öğrenciler özel eğitici programları, alıştırma programlarını, çeşitli eğitsel oyunları ve testleri kullanabilirler. Bilgisayar günümüzde eğitsel amaçlı olarak hem örgün eğitimde hem işletmelerde yetişkinlerin eğitimlerinde yoğun biçimde kullanılmaktadır.

Türkçe olarak kişisel sayısal yardımcı adı verilen ve İngilizce kısaltması PDA olan bu teknolojik ürün bilgisayar, cep telefonu, sayısal müzik çalar ve kameradan oluşan taşınabilir bir ortamdır. Telefon olarak da kullanılan bu sistem günümüzde tablet bilgisayar olarak da kullanılmaktadır. İnternet hizmetinin artık cep telefonu şirketlerinden de sağlanması bu tür cihazlara olan ilginin daha da artmasını sağlamıştır. Her geçen gün ekranı ve işlemci hızı daha büyük olan modelleri piyasaya sürülmektedir. Bu gibi cihazlar hem
örgün eğitimde hem de şirket eğitimlerinde öğrencilerin mekândan ve zamandan bağımsız olarak bilgisayar konferansı ve sanal sınıf uygulamalarıyla öğrenmelerini sağlamaktadır.

İkinci Kuşak Web Hizmetleri
Günümüzde birçok alanda yaygın bir biçimde ikinci kuşak web hizmetleri kullanılmaktadır. İkinci kuşak
web hizmetleri kısaca şunlardır:
Blog
Türkçede İnternet günlüğü olarak adlandırılan (Web Log) teriminin kısaltmasıdır. Bireyler ya da gruplar
tarafından yapılan serbest yorumlar ardışık sıra ile listelenir. Web günlükleri eğitimde öğrencilerin dersin
yöneticisi tarafından verilen konuları tartışması ve yorumlaması biçiminde kullanılır.
RSS
İngilizce Really Simple Syndication kelimelerinin kısaltmasıdır. Web kullanıcılarının içerikte yapılan
değişikleri otomatik olarak almalarını sağlayan bir tür güncelleme sistemidir.
Wiki
Wiki Türkçe “çabuk” kelimesinin Hawaii yerli dilindeki karşılığıdır. Kullanıcıların web içeriği
oluşturmalarına ve düzenlemelerine olanak veren bir tür yazılımdır. Birey ya da gruplar wikinin bu
özelliğinden faydalanarak büyük ölçekli belgeler oluşturabilir. Wikipedia, wikiye verilebilecek en önemli
örneklerden biridir çünkü kullanıcıları tarafından devamlı olarak geliştirilen bir sistemdir. İşletme
eğitimlerinde de öğrenciler hızlı bir biçimde aldıkları eğitimin içeriğine göre wikiler geliştirebilirler.
Sosyal Ağlar
Bireyleri İnternet sistemi üzerinden birbiriyle buluşturan ve metin, ses ve video paylaşarak eşzamanlı ve
eşzamansız sosyalleşmelerini sağlayan bir tür yazılımdır. En çok kullanılan sosyal ağlar Facebook,
Twitter, Linkedin, Myspace, Badoo, Xing vb olarak sıralanabilir. Bu sosyal ağların kullanımı ülkeden
ülkeye değişiklik gösterebilir. Her ne kadar bu sosyal ağlar bireyler arasında sosyalleşme ve iletişim
kurma amaçlı olarak kullanılsa da eğitimde de son zamanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Eşzamanlı ve
eşzamansız iletişim ve metin, ses ve video paylaşım olanaklarıyla bazı derslerde eğitsel amaçlı
uygulamaları görülmeye başlanmıştır.

Anlamsal Ağ (Semantik Web)
Teknolojinin çok hızlı gelişmesiyle birlikte bilgisayarların ve bağlantı hızlarının artması, web’de bazı
farklı uygulamaların ortaya çıkmasını sağlamıştır. Daha çok yeni olan ve bazı kesimlerin Web 3.0 olarak
adlandırdıkları anlamsal ağ, web içeriklerinin makinalar tarafından da anlaşıldığı ve buna bağlı olarak
web kullanan insanların aradıklarını tek tek web sayfalarına bakarak değil de yazılımların veriyi kolayca
bulmasını, paylaşmasını ve bilgiyi birleştirmesini sağlamayı amaçlayan ve daha çok yeni bir İnternet
eklentisidir. Örneğin İnternette can sıkıcı bir aramayı saatlerce yaparken anlamsal ağ yardımıyla bu
süreler çok kısalabilecektir. Anlamsal ağ daha emekleme evresindedir fakat sağlayabileceği olanaklar
insanlara daha geniş ufuklar açabilecektir. Bu gibi teknolojik gelişmeler, eğitim alanında, insanların can
sıkıcı ayrıntılarla uğraşmak yerine öğrenecekleri konulara odaklanması açısından önemlidir.

Kısaca Web adı verilen World Wide Web (www) dünya üzerindeki en önemli sayısal ağdır. Web teknolojisi kullanıcılarına bir adres üzerinde sisteme bağlanma olanağı sunar ve "www" ile başlayan adreslerdeki sayfaların görüntülenmesini sağlayan bir hizmeti fade eder. Web üzerinde çeşitli adres
uzantıları bulunmaktadır. Bu uzantılar sahip oldukları alana ve paylaştıkları bilgi türüne göre sınıflandırılmışlardır. Örneğin, eğitim kurumlarına “edu”, hükümet kuruluşlarına “gov”, ticari işletmeler “com”, kişisel sitelere “gen”, İnternet servis sağlayıcılarına “net”, vakıf, dernek, oda ve sivil toplum
örgütlerine “org”, askeri kurumlara “mil” ve uluslararası kuruluşlara “int” uzantısı verilir. Amerika Birleşik Devletleri dışındaki ülkelerin ülke kodları da web adreslerinin sonuna eklenir. Örneğin, Türkiye için “tr” uzantısı adresin sonuna eklenmelidir.

Video Konferans, yaygın olarak kullanılan bir telekonferans sistemidir. Bireyleri sesli ve görüntülü şekilde eş zamanlı olarak birbirlerine bağlaması açısından önemlidir. İnternet hatlarının ve hızlarının yeterli olmadığı zamanlarda kullanılmıştır. Bağlantılar uydu aracılığı ile gerçekleştiği için pahalı bir sistemdir. Dünyada büyük işletmeler ve üniversiteler gibi eğitim kurumları video konferans hizmetlerinden yararlanmaktadır ancak sistemi kullanacak teknik elemanlar ve sisteme uyum sağlayacak eğitimcilerin yetiştirilmesi emek ve zaman isteyen bir iştir. Bu nedenle günümüzde İnternetin de yaygınlaşmasıyla tercih edilme sırası aşağılara düşmüştür.

İletişimi daha etkili ve verimli kılabilmek için eğitimlerde görsellerin yanı sıra sesin kullanılması da önerilir. Günümüzde ses sistemleri teknolojinin de gelişimine paralel olarak mikro-işlemci ile çalışan sayısal ses sistemlerine dönüşmüştür. Sayısal ses teknolojisinin günümüzde en çok kullanılan biçimi MP3 teknolojisidir. MP3 (Mpeg-1 Audio Layer 3) ses dosyalarını özgün dosya boyutunun 1/20 'si oranında sıkıştırmaya olanak sağlayan bir teknoloji standardıdır. Günümüzde bunun bir adım ilerisi olan MP4 teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır. MP4 teknolojisi ise ses dosyalarını MP3’e oranla daha fazla sıkıştırmaya olanak sağlayan bir sıkıştırma formatıdır. Başka bir deyişle, daha küçük alana daha fazla ses dosyası saklanmasına olanak sağlamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sıkıştırılan ses
dosyalarının kalitesinin bozulmamasıdır. Sayısal olarak kaydedilen ve kullanılan sesler bilgisayar tabanlı olup eğitimleri desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.

İşletmeler sürekli planlar hazırlayarak ne zaman ne yapacaklarını öngörmeye çalışırlar. Bu planlar kapsamında ortaya çıkan gereksinimler öngörülmüş gereksinimlerdir. Açıklanmış gereksinimler ise, çoğu zaman kurumsal kanallarla ve belirli sayıda çalışan tarafından dile getirilir. Belirli işleri ya da görevleri üstlenmiş olan insanlar kendi gördükleri bir yetersizliği/eksikliği ortadan kaldırmak için eğitim isteminde bulunurlar. Hissedilen gereksinimler de genellikle bireysel isteğe bağlı olarak dile getirilen gereksinimlerdir. Ölçüte dayalı gereksinimlere normatif gereksinimler de denilmektedir. Bu tür gereksinimlerde olması istenen durumu çoğu zaman yasa koyucular, meslek örgütleri ya da işletme üst yönetimleri belirler. Ortada yasalar, yönetmelikler, genelgeler, direktifler, emirler, bağlayıcı kararlar vb. vardır.  Son olarak karşılaştırmalı gereksinimler ise bir şeye sahip olanlarla sahip olmayanların karşılaştırılmasına dayanır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Her üç seçenekte  Koç Topluluğu’nda yoğunlaşılan sektörlerdendir. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Her üç seçenekte gelişim gereksinimlerini görünür kılan süreç ve kaynaklar arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Her üç seçenekte çalışanların seçebilecekleri etkinlikler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.

Her üç seçenekte KoçAkademi’de gelişim planlama sürecinin başarısı için kritik önemde görülen noktalardandır. Dolayısıyla doğru cevap E seçeneğidir.