İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 6

Alanyazında “düzanlatım” ya da “anlatım” olarak adlandırılan bu yöntem çoğunlukla sözel bilgilerin uzman bir eğitimci tarafından belirli bir hedef kitleye aktarılmasına dayanmaktadır. Tarihsel olarak bakıldığında belki de en eski ve geleneksel yöntemdir. Burada anlatılan konu hakkında eğitimcinin bir otorite olması beklenir. Doğru yanıt A'dır.

İşletmelerdeki eğitim çalışmalarında örnek olay çözümlemesi yöntemini başarıyla kullanabilmek için aşağıdaki noktalara dikkate edilmesi yerinde olacaktır:
• İlgi çekici bir örnekolay geliştirin.

• Bireysel çalışma yerine ekip çalışmasını yeğleyin.
• Ekipleri yansız tekniklerle kurun.

• Çalışma için iyi bir yönlendirme sağlayın.

• Olanaklıysa durumu görsel-işitsel araçlarla sunun.

• Sorular yoluyla katılımcıları yönlendirin.

• Yeterli süre tanıyın ama zamanı boşa harcamayın.

• Çok yönlü tartışma olanağı yaratın.

• Çözümler arasındaki benzerlik ve farklılıkları belirleyin.

• Sonucu katılımcılarla birlikte değerlendirin. Doğru yanıt A'dır.

İşletmelerdeki eğitim çalışmalarında takım çalışması yöntemini başarıyla uygulayabilmek için aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: • Katılımcıları takım çalışması konusunda yetiştirin. • Takımları 3-5 kişiden oluşturun. • Karışık özelliklere sahip takımlar kurun. • Arkadaş takımlarının oluşmasına izin vermeyin. • Görevi işbirliğine dayalı olarak yapılandırın. • Yüz yüze etkileşimi özendirin. • Takımları gözleyin ve geribildirim verin. • Zorluk çekilen konularda yönlendirme yapın. • Hem birey hem takım ödülü verin. • Takımların kendi işleyişini değerlendirmelerini isteyin.

Genel olarak katılımcı grubunun kalabalık ve içeriğin sözel bilgilere dayalı olduğu durumlarda düzanlatım yöntemi önerilmektedir. Buna karşılık, öğrencilerde sorgulayıcı bir anlayışın geliştirilmesi isteniyorsa ve grup küçük ise soruyanıt yöntemi kullanılmaktadır. Konuyu farklı bakış açılarından irdelemek ve her görüşün açıklamalarından yararlanmak önemliyse tartışma yöntemini kullanmak uygundur. Gösterim yöntemi, daha çok devinsel ya da beden gücüne dayalı yeterliklerin öğrenilmesinde etkilidir. Alıştırma yöntemi, önceden edinilen bilgilerin iyice pekiştirilmesi ve öğrencilere uygulama olanağı sağlanmasını temel almaktadır.

Yapılan iş bedensel uygulama gerektirmez; tersine zihinsel düşünme, uslamlama ve uygulama süreçleri söz konusudur. Tipik bir uygulamada eğitimci, çeşitli sorun çözme tekniklerine ilişkin açıklamalar yaptıktan sonra varsa katılımcıların sorularını yanıtlar ya da kendisi onlara bazı sorular yönelterek kuramsal boyutun iyice öğrenilmesini sağlar. Ardından eğitimcinin gözetiminde onun verdiği bir durum üzerinde katılımcılar çalışırlar. Bunu, her birey ya da takımın verilen sorun durumuyla ilgili nasıl bir yaklaşım izlediğini ve ne tür bir çözüm ürettiğini paylaşması izler. Son olarak, eğitimci bir toparlama yapar ve konunun önemli noktalarını iyice vurgular.

Yeni yaklaşımların özünde geleneksel eğitimci ve öğrenci rollerinin dışına çıkmak, eğitimi daha çekici hale getirmek, katılımcıları etkin kılmak, yetişkin öğrenmesinin ilkelerine uymak ve çağdaş teknolojilerden geniş ölçüde yararlanmak gibi eğilimler dikkati çekmektedir.

Her şeyden önce düzanlatım yöntemi kalabalık gruplar için uygun bir yöntemdir. Bir konuyu birçok insana aynı anda ve sınırlı bir süre içinde anlatmak istiyorsanız bunun için ideal yöntem düzanlatımdır. Bu yönüyle ekonomik bir yöntemdir çünkü kişi başına maliyet çok düşüktür. Eğitimin içeriği kapsamlıysa ve ağırlıklı olarak sözel bilgilerden oluşuyorsa yine düzanlatım yöntemi tercih edilebilir çünkü ezbere dayalı bilgileri derli toplu ve mantıksal bir akış içinde sunmak düzanlatımla daha kolaydır. Aynı şekilde, eğitimcinin kapsamlı içerik akışını kontrol etmesi de düzanlatım yönteminde olanaklıdır, hatta bunun sonucu olarak eğitimci önemli noktaları belirgin biçimde vurgulayabilir. Dahası, eğitim içeriği sürekli güncelleniyorsa yalnızca eğitimcinin sunacağı bilgileri güncellemesi yeterlidir. Son olarak süre ve bütçe sınırlıysa, yine düzanlatım etkili bir çözüm olarak ön plana çıkmaktadır çünkü çok sayıda insana kısa süre içinde aynı içeriği sunarak eğitim verilebilmektedir.

Öğrencileri edilgen kıldığı için kolayca sıkıcı hale gelebilir. Tek yönlü bilgi aktarımı nedeniyle herkesin ilgisini her an canlı tutmak pek olanaklı değildir. Öğrencilerin bireysel farklılıklarını dikkate almak ya da gereksinim duydukları noktalarda geribildirim sağlamak da zordur. Özellikle öğrenci sayısı onlarla hatta yüzlerle ifade edilmeye başlayınca düzanlatım ortalama bir öğrenciyi esas almaya başlar. Ne var ki, ortalama öğrenci olarak düşünülen kişi varsayımsaldır ve gerçekte hiç kimse ortalama öğrenci değildir. Başka bir zayıf yön de eğitimcinin çok iyi tanımadığı katılımcı kitleleri için planlama yapmasının zorluğudur. Aslında eğitim işinde yerinde kararlar verebilmek için birçok bilgiye gereksinim duyulmaktadır. Gerekli bilgilere sahip olmayınca varsayımlardan hareket edilmektedir ki bunların bir bölümü doğru olmayabilir.

Gösterim eğitim yöntemlerinden biridir, tartışma yöntemi tekniklerinden değildir.

Yüz yüze etkileşimi özendirme, işletmelerdeki eğitim çalışmalarında takım çalışması yöntemini başarıyla uygulayabilmek için gerekli olan noktalar arasında yer alır.

Tartışmalardaki heyecan nedeniyle tüm öğrencilerin ilgisi ve dikkati canlı tutulmaktadır. Yine bu yöntemde, tüm görüşlerin eşit koşullarda ve özgürce tartışılmasına fırsat yaratılmaktadır. Tartışmalara katılan ve kendi görüşlerini savunup başkalarının görüşlerinde boşluk bulmaya çalışan öğrencilerde eleştirel beceriler gelişmektedir. Tartışma kültürünü kazanan katılımcılarda demokratik değerler yerleşmektedir ki bu tüm kurumlarda önemlidir. Birlikte çalışan ya da birbirinden bir şeyler öğrenen katılımcıların bireylerarası iletişim becerileri güçlenmektedir. Ayrıca, ortak çalışma yapan öğrencilerde bir görüşe ya da ekibe bağlılık duyguları gelişmektedir ki bu tüm işletmelerin önemsediği bir durumdur.

İşletmelerde alıştırma/uygulama gibi eğitim yöntemlerini başarıyla kullanabilmek için şu noktalara dikkat etmekte yarar bulunmaktadır:
Alıştırmadan önce gerekli bilgileri kazandırın.
Açık ve anlaşılır yönergeler hazırlayın.
Alıştırma maddelerini kendi içinde çeşitlendirin.
Maddeleri mantıksal biçimde sıralayın.
Her alıştırmadan sonra geribildirim verin.
Çekingen öğrencileri cesaretlendirin.
Yetkinleşme/tam öğrenme düzeyini yüksek tutun.
Alıştırma sonunda önemli noktaları vurgulayın.

Forum adı verilen tartışma tekniğinde ortaya bir kürsü konulur. Bu bir serbest kürsü niteliğindedir. Konu hakkında görüş bildirmek ya da tartışmak isteyen her katılımcı kürsüye gelerek kendi görüşlerini açıklar, gerekirse başkalarının görüşleri hakkında değerlendirmelerde bulunur.

Uzaktan eğitim ya da çevrimiçi ortamlardaki bireysel eğitimlerde katılımcı özel olarak hazırlanmış materyaller üzerinde çalışır. İşletmelerdeki yaygın uygulamalar düşünüldüğünde bu materyaller kitap, bilgisayar yazılımı, video, web kaynağı ve mobil teknolojilere yüklenmiş belgeler olabilir. Kullanılan teknoloji ne olursa olsun, katılımcı, materyaller üzerinde kendi başına ve herhangi bir yerden destek almadan çalışır.

Öğrenci merkezli yöntemlerin uygulandığı eğitimlerde asıl söz sahibi olan öğrencilerdir. Tüm süreç öğrencilerin etkin katılımını gerçekleştirmeye dönük olarak tasarımlanmıştır. Öğrencilerin bireysel farklılıklarına saygı duyulur ve bu farklılıklara duyarlı bir eğitim yapılır.

Katılımcılar üretim sürecinin bir parçası olarak uygun öğrenme yaşantıları iş başındaki eğitimlerde kazanırlar.

Eğitimci kendisini hangi yöntemlere yatkın buluyorsa o yöntemleri daha çok tercih etmektedir.

Alanyazında “düzanlatım” ya da “anlatım” olarak adlandırılan bu yöntem çoğunlukla sözel bilgilerin uzman bir eğitimci tarafından belirli bir hedef kitleye aktarılmasına dayanmaktadır. Tarihsel olarak bakıldığında belki de en eski ve geleneksel yöntemdir. Tüm konuyu bu eğitimci anlatmaktadır. Soruları eğitimci sormaktadır.

Forum adı verilen tartışma tekniğinde ortaya bir kürsü konulur. Bu bir serbest kürsü niteliğindedir. Konu hakkında görüş bildirmek ya da tartışmak isteyen her katılımcı kürsüye gelerek kendi görüşlerini açıklar, gerekirse başkalarının görüşleri hakkında değerlendirmelerde bulunur. Burada tüm katılımcıların özgür ve uygar bir ortamda görüş, izlenim, algı, düşünce, duygu ve yorumlarını paylaşması esastır. Dolayısıyla, her katılımcı kendi birikimi ya da hazırlığına dayalı olarak bir paylaşımda bulunur.

Tartışma kurallarını baştan açıklamak gerekmektedir.