İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 20

Program geliştirme sürecinin başlangıç noktası, geliştirilmesi öngörülen programa duyulan gereksinimin ortaya konulduğu eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi aşamasıdır. Gereksinim belirleme, işgörenlerin yerine getirdikleri iş ya da işin yapılma yollarıyla ilgili gereksinimleri hakkında bilgi toplama ve analiz etme etkinliklerini kapsayan süreçtir. Bu süreçten tüm programı hazırlayan geliştirme grubu sorumludur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Program geliştirme sürecinde tüm önemli karaları program koordinasyon grubu alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Program geliştirme sürecinde oluşturulması gereken gruplardan ilki koordinasyon grubu Geliştirilecek programla ilgili en üst düzeyde karar alacak bu kurulda, işletme tepe yönetiminden temsilciler, ara kademe yöneticileri, insan kaynakları ya da eğitim birimi yöneticileri, program geliştirme uzmanı, işgören temsilcileri, sendika temsilcileri, kalite biriminden temsilciler, eğitici temsilcileri, konu alanı uzmanları ve olanaklı ise müşteri temsilcileri yer alabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Program geliştirme sürecinde oluşturulması gereken gruplardan ikincisi, söz konusu eğitim programını planlanması, hazırlanması, ön denemesinin yapılması, değerlendirilmesi ve gerekli düzeltmelerin tamamlanması aşamalarında sürekli ve etkin görev yapacak olan geliştirme grubudur. Bu grupta, program geliştirme uzmanı, ölçme ve değerlendirme uzmanı, öğretim tasarımcısı ve konu alanı uzmanı gibi kişiler bulunur. Bir işletmede birden çok geliştirme grubu olabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çekirdek programlama yaklaşımında tüm işgörenlerin belirlenen ortak konuları öğrendikten sonra, ilgileri doğrultusunda seçtikleri alanlarda ayrıntılı bilgi edinmeleri sağlanır. Örneğin, bir işletme çalışanlarına bilgisayar kullanım becerileri konusunda bir eğitim verdikten sonra, ürün tasarımı bölümünde çalışanlar çizim programları, üretim bölümünde çalışanlar istatistik programları konusunda kendilerini geliştirmek Doğru cevap D seçeneğidir.

Modüler programlama yaklaşımı; birbirleri ile ilişkili olmayan ya da birbirleri için önkoşul olmayan konu alanlarının bağımsız yapılar olarak ele alınmasını sağlayan yaklaşımdır. İçerik üniteler halinde düzenlenir. Modüllerin birbiriyle ilişkili olması beklenmez. Konuların hangi sırayla öğrenileceği konusunda esnektir. Örneğin, bir işletmede çalışanlara sorun çözme, kişilerarası iletişim, iş güvenliği, pazarlama konularında verilecek olan bir eğitimde, içerik modüler programlama yaklaşımından yararlanılarak örgütlenebilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Buluş yoluyla öğretme stratejisi, öğreten konumundaki kişinin yol gösterici olduğu, öğrenme sorumluluğunu öğrenenlerin üstlendikleri ve bilgiyi kendilerinin keşfetmeleri esasına dayalı bir stratejidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Ekonomistler açısından gereksinim kavramı çoğu zaman sermaye yetersizliği ya da işgücü açığı gibi konuları ifade eder. Doğru cevap C'dir.

Piramidin en altında fizyolojik gereksinimler yer alır. Bu tür gereksinimler yeme, içme, nefes alma ve dinlenme gibi temel gereksinimleri kapsar. Alttan ikinci katmandaki gereksinimler güvenlikle ilgilidir. Bu tür gereksinimler barınma, sağlık, çalışma vb. gereksinimleri içerir. Piramidin tam ortasında sosyal gereksinimler yer alır. Sevgi ve ait olma gereksinimleri olarak da adlandırılan bu gereksinimlerin örnekleri aile, arkadaşlık ve cinsel ilişkilerdir. Daha sonra saygı gereksinimleri gelir. Bunlar genel olarak özsaygı, güven, başkalarına saygı duyma ve onlardan saygı görme ile ilgilidir. Piramidin en tepesinde kendini gerçekleştirmeye dönük gereksinimler bulunur. Eğitim gereksinimlerini de içine alan bu kategoride yaratıcılık, sorun çözme ve öteki insanlar tarafından kabul görme gibi gereksinimler ağırlıklıdır.

Yaygın olarak karşımıza çıkan gereksinimler :

Ölçüte Dayalı Gereksinimler

Karşılaştırmalı Gereksinimler

Hissedilen Gereksinimler

Açıklanmış Gereksinimler

Yaşamsal Olay Türü Gereksinimler

Öngörülmüş Gereksinimler şeklindedir.

Günümüz eğitim uygulamalarının ulaştığı boyutları da düşünerek daha kapsamlı bir eğitim tanımı
yapmaya gereksinim duyulmaktadır. Buradan hareketle eğitim; “toplumsal hedefler doğrultusunda kendi
gizil güçlerine dayalı olarak ve gelişimlerine katkıda bulunmak üzere bireylerin davranış örüntülerini
değiştirme süreci” (Şimşek, 2011) biçiminde tanımlanabilir.

Doğru cevap a'dır.

Örneğin, avukat olmak isteyen bir kişi hukuk fakültesini bitirmek, stajını tamamlamak ve baroya kayıt olmak zorundadır. Burada hukuk fakültesi diplomasına sahip olma zorunluluğu, ölçüte dayalı bir gereksinimi ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.

Açıklanmış gereksinimler, çoğu zaman kurumsal kanallarla ve belirli sayıda çalışan tarafından dile getirilir. Belirli işleri ya da görevleri üstlenmiş olan insanlar kendi gördükleri bir yetersizliği/eksikliği ortadan kaldırmak için eğitim isteminde bulunurlar. Daha doğrusu, açıklanmış gereksinimlerin arkasında belirgin bir birim, grup ya da topluluk vardır. Bu nedenle, dile getirilen gereksinimi karşılamak üzere bir hizmet sunulduğunda yararlanması beklenen kişilerin sayısı da kimler olduğu da bellidir. Doğru cevap D'dir.

Öğrenci merkezli yöntem kavramı özellikle yetişkin eğitiminde “katılımcı merkezli yöntem” olarak da anılmaktadır. Doğru cevap b'dir.

Söz konusu gereksinimler önceden tahmin edilebiliyorsa bunlara öngörülmüş gereksinimler denir. Doğru cevap E'dir.

İş başındaki eğitimlerde katılımcılar üretim sürecinin bir parçası olarak uygun öğrenme yaşantıları
kazanırlar. Eğitim, genelde üretimin yapıldığı ya da hizmetin verildiği yerde gerçekleştirilir. Eğitimci de
ilgili birimdeki bir yönetici ya da ustabaşı olabilir.

Doğru cevap c'dir.

Özü itibariyle can alıcı, kritik ya da yaşamsal olay kavramına dayanan bu tür gereksinimler her zaman ortaya çıkmaz. Esasen ortaya çıkması da pek istenmez. Yaşamsal olaylar ender olarak oluşur ama oluştuğunda sonuçları çok yıkıcı olur. İşletme bünyesinde yaşanan büyük patlamalar, yangınlar, depremler, ölümlü kazalar, mali bunalımlar, zehirlenmeler, çalışanların işi bırakması, büyük miktarda ürün iadesi, müşteri şikâyetlerinin yoğunlaşması, piyasadan çekilen ürünler, pazar payının birden bire düşmesi vb. durumların her biri yaşamsal olay niteliğindedir.  Doğru cevap C'dir.

Eğitim gereksinimlerinin saptanmasında belge tarama yöntemi kullanılırken dikkat edilmesi gereken noktaları şu şekilde belirtmek olanaklıdır:

• İncelenmesi gereken belgelerin neler olduğunu belirleyiniz. • Belgeleri incelemek için yönetimden izin alınız.

• Yetkiniz olmayan belgelere ulaşsanız bile inceleme yapmayınız.

• İş görenlere ilişkin kişisel bilgileri kimseyle paylaşmayınız. • İşletme açısından duyarlı belgeleri açıklamayınız.

• Belgeleri incelerken gerekirse uzman görüşlerine başvurunuz.

• Çelişkili görünen bilgiler konusunda farklı kaynaklardan çaprazlama yapınız.

• Belgeleri özellikle eğitim gereksinimleri açısından inceleyiniz. Doğru cevap E'dir.

Anket, yanıt kategorileri daha önceden belirlenmiş, belirli bir soru sırası ve yapılandırması olan bir ölçme aracıdır. Doğru E'dir.

Yapılandırılmamış görüşmelerde önceden herhangi bir soru hazırlanmaz, görüşme yapılan kişiye konu bildirilir ve yapacağı açıklamalar kayıt edilir. Bu tür görüşmeler; konu hakkında derinlemesine bilgi sahibi olan, kapsamlı bakış açısı ortaya koyabilen, alternatif yaklaşımları iyi değerlendiren, serbest konuşma yoluyla daha çok bilgi veren ve zaman sorunu olmayan kişiler için daha uygundur. Ancak bu tür görüşmelerde; konuya bağlı kalma, görüşme sürecini kontrol altında tutma, zamanı verimli kullanma,  verileri çözümleme ve sonuçları raporlaştırmada bazı sıkıntılar yaşanabilir. Doğru cevap E'dır.