İŞLETMELERDE EĞİTİM VE GELİŞTİRME - Deneme Sınavı - 2

Yarı yapılandırılmış bireysel görüşmeler, gereksinim önceliklendirmekten ziyade gereksinim belirlemek amacıyla kullanılırlar.

Ölçme ve değerlendirme uzmanları program geliştirme grubu içerisinde bulunması gereken üyelerdir.

Program geliştirme grubu eğitim programının planlanması, hazırlanması, ön denemesinin yapılması ve değerlendirilmesi görevlerini gerçekleştirir. İhtiyaç analizi çalışması bu grubun görevleri arasındadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Belli bir yeterliğin ya da niteliğin yokluğu nedeniyle ortaya çıkan sonuçlarla, söz konusu niteliğin varlığının sağlayacağı katkıların kıyaslanmasıyla gerçekleştirilen ihtiyaç analizi yaklaşımı betimsel yaklaşım olarak adlandırılır.

Bir eğitim programı, amaç-içerik-öğrenme ve öğretme süreci ile değerlendirme basamaklarından oluşur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Eğitimin amaçlarının ve içeriğinin ön planda olduğu ve belirlenen içeriğin hedef kitleye aktarılmasını temel alan program tasarımı yaklaşımı konu merkezli yaklaşımdır.

Eğitim gereksinimlerinin önceden öngörülemeyeceği varsayımıyla bireysel farklılıklara dayalı olarak tasarlanan program tasarım yaklaşımı öğrenen merkezli tasarım yaklaşımları arasında yer alır.

Program geliştirme modelleri arasında öncül olarak diğer program geliştirme modellerine kaynak teşkil eden eğitimde program geliştirme modeli Tyler'in program geliştirme modelidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Programın içerik boyutu öngörülmeksizin, amaç ve hedef davranışlarının belirlenmesi, buna dayalı olarak öğrenme yaşantılarının kararlaştırılması ve öğretim sürecinde işe koşulacak stratejiler belirlenmesi ile gerçekleşen program geliştirme modeli Milles ve Seller modeli olarak adlandırılır.

Seçenekler arasında yer alan örgütleme duyuşsal özelliklere bağlı bir amaçtır.

Eğitim programı; bir eğitim kurumunun değişik hedef kitleler için yıl içinde sunduğu tüm eğitsel yaşantıları kapsar. Başka bir deyişle, eğitim programı hem ders içi hem ders dışı etkinlikleri kapsar. Böylece, eğitim çalışmaları, öğretim ya da yetiştirme boyutunun yanı sıra, destekleyici etkinliklerle birbirini tamamlayacak biçimde yürütülmüş olur.

Uygulanmakta olan bir eğitim programı zaman içinde gereksinimleri tam anlamıyla karşılamaz hale gelebilir. Programda aksayan ve iyileştirme yapmayı gerektiren boyutlar ortaya çıkabilir. Dahası, yeni gelişmeler ışığında, programda güncellemeler yapmak gerekebilir. Tüm bunları göz önünde tutarak var olan bir programda iyileştirmeler yapılıyorsa bu "program iyileştirme" olarak adlandırılır.

Bir programı ortaya çıkarmaya "hazırlama", hazırlanan taslağın ön denemelerini yapıp gerekli düzeltmeleri gerçekleştirmeye "geliştirme", uygulamadaki bir programda zaman içinde güncellemeler yapmaya da "iyileştirme" denir.

Eğitimde program geliştirme çalışmaları bir ekip tarafından yürütülür. Bu ekipte konu uzmanları, eğitimciler, birim temsilcileri, eğitim uzmanları vb. kişiler bulunur. Takım çalışması esas alınır. Süreç sistematik bir şekilde ve kendi içinde geribildirimli olarak yürütülür. Tüm aşamalarda eğitim biliminin ilkelerinden hareket edilir. Tüm kararlar, ilgili uzmanların yönlendirmesiyle, tüm ekip üyeleri tarafından hep birlikte alınır. Bu konuda başta yöneticiler olmak üzere kimsenin dışarıdan gereksiz müdahalesine izin verilmez.

İşletmelerdeki eğitim ve geliştirme çalışmaları genellikle üç başlık altında toplanır. Kurum kültürünün, vizyon, misyon, değerler ve stratejik hedeflerin yaygınlaştırılmasıyla ilgili çalışmalar kurumsal gelişim amacına dönüktür.  İşle ilgili eğitimler mesleki gelişim olarak değerlendirilir. Çalışanların bireysel yetkinliklerini artırmaya dönük çalışmalar ise kişisel gelişim başlığı altında ele alınır.

Eğitim programları geliştirilirken yapılması gereken ilk iş eğitim gereksinimlerinin belirlenmesidir. Saptanan gereksinimler tür ve yaygınlık durumuna göre analiz edildikten sonra nasıl bir program geliştirme çalışmasına girişileceği, ekipte kimlerin yer alacağı, zaman çizelgesinin ne olacağı, ne kadar bir bütçeye gereksinim duyulacağı vb. konulara karar verilebilir.

Farklar yaklaşımına göre eğitim gereksinimi, işgörenlerin var olan yeterlik düzeyi ile olması istenen düzey arasındaki farkın belirlenmesiyle saptanır. Burada olması istenen süre 10 dakika, var olan süre 20 dakikadır. Aradaki 10 dakikalık farkı gidermek üzere bir eğitim düzenlenmesi düşünüldüğü için farklar yaklaşımından hareket edilmiştir.

Eğitim programlarının dört temel boyutu vardır. Bunlar amaçlar, içerik, yöntem ve değerlendirmedir. Amaçlar, programın kazandıracağı yeterlikleri belirtir. İçerik, işlenecek konuları gösterir. Yöntem, uygulamada işe koşlulacak öğretme-öğrenme süreçlerine işaret eder. Değerlendirme, çıktılara bakarak programın işe yarayıp yaramadığına karar vermedir.

Bloom ve meslektaşları tarafından geliştirilen eğitim amaçlarının aşamalı sınıflamasına (taksonomi) göre bilişsel alandaki en basit ya da en alt düzey yeterlik türü hatırlamadır. Bu yeterlik türünde daha önce öğrenilmiş bir şeyin görünce tanınması ya da zihinsel uyarımla karşılaşınca bellekten çağrılması söz konusudur.

Sonlandırıcı değerlendirme; tüm sürecin sonunda gerçekleştirilen değerlendirme türüdür. Bu değerlendirmede amaç, öngörülen yeterliklerin gerçekleşme düzeyinin ya da katılımcıların başarı durumlarının belirlenmesidir. Biçimlendirici değerlendirme iyileştirme amaçlıdır. Tanılayıcı değerlendirme, uygulama öncesinde yapılan ve başlamadan önceki durumu yansıtan değerlendirmedir. İzleme değerlendirmesi ya da etki değerlendirmesi ise uygulamanın üzerinden belirli bir süre geçtikten sonra kalıcı etkileri ya da yansımaları belirlemek amacıyla yapılır.