İŞLETME YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 20

Yetki, yönetici pozisyondaki kişilerin insanlara ne yapması gerektiğini söylemesi ve onlardan bunu yapmasını beklemesi şeklindeki içsel haklarını ifade eder. Diğer bir ifadeyle, emir verme ve itaat bekleme hakkıdır. Doğru cevap A'dır.

Formelleşme derecesi bir örgütte, işler görülürken önceden tanımlanmış belirli belirgin ilke ve yöntemlerin izlenmesi konusuna verilen ağırlığı ifade eder. Doğru cevap D'dir.

Koordinasyon
(Eşgüdümleme), örgütlerin
etkin bir şekilde işleyebilmesi
için örgütsel unsurların
uygun bir şekilde bir araya
getirilmesidir.

Bir işletmede koordinasyonun sağlanması uygulanabilecek teknikler arasında iyi
ve basit bir örgüt yapısının kurulması, plan ve programların uyumlaştırılması, iyi düzenlenmiş iletişim yöntemleri ve araçlarından yararlanma, gönüllü koordinasyonun özendirilmesi ve gözetim yoluyla koordinasyonun sağlanması vardır.

Biçimsel iletişim. İşletmenin örgüt yapısındaki emir-komuta zinciri içinde
yer alan iletişimdir. Biçimsel iletişimin dört türü vardır. Bunlar:
a) Aşağı doğru iletişim (emirler, yönergeler, prosedürler gibi üst kademelerden
aşağıya doğru akan iletişim);
b) Yukarı doğru iletişim (astlardan üstlere doğru aktarılan bilgiler, raporlar, vb.);
c) Yatay iletişim (aynı hiyerarşik seviyede bulunan yönetici (çalışanlar arasında, çoğunlukla koordinasyon amaçlı iletişim);
d) Çapraz iletişim (faaliyetleri koordine etmek, gerekli bilgileri sağlamak ve
ihtiyaç duyulduğunda yardım etmek üzere farklı hiyerarşik seviyelerdeki
yönetici/çalışanlar arasındaki iletişim.

Örgüt kültürüne dair bugüne kadar çok tanım yapılmıştır. Örgüt kültürü; örgüt üyelerinin paylaştığı sosyal değerler, standartlar, normlar, inançlar, hikâyeler,
semboller ve anlayışlar topluluğudur.

Bir kontrol sisteminin etkin, yani amaçlara ulaştırıcı olması isteniyorsa aşağıdaki
özellikleri taşıması gereklidir;

Kontrol, amaçlara ve planlara dayanmalıdır. Kontrolün amacı, işletmenin
amaçlarına ulaşmasını kolaylaştırmaktır. Bu nedenle stratejiler, planlar ve politikalar açık bir şekilde belirlenmelidir.
Kontrol, ilgili faaliyetin gerek ve ihtiyaçlarını yansıtmalıdır. Bütün kontrol
sistemleri yapılan işi kapsamalıdır. Satış bölümünün kontrol sistemi ile finans bölümünün kontrol sistemi farklıdır.
Kontrol esnek olmalıdır. İşletmenin faaliyet gösterdiği çevre sürekli değişim
içinde bulunduğundan plan, program ve politikalar sık sık değişebilir. Bu nedenle
kontrol sisteminin esnek olması gereklidir.
Kontrol, örgüt yapısına uygun olmalıdır. Örgütsel yapı biçimsel ilişkileri belirlediği kadar, biçimsel olmayan ilişkilerin ortaya çıktığı yerdir. Kontrol sürecinde biçimsel ve biçimsel olmayan ilişkiler birlikte değerlendirilmelidir.
Kontrol tarafsız olmalıdır. Örgüt, insan ilişkileri sistemi olduğundan duygusal davranışlar ortaya çıkabilir. Kontrol tarafsız olmazsa kontrol etkinliğinin
nesnel ölçütlere ve standartlara dayandırılmasıyla mümkün olabilir.

KONTROL SÜRECİ:

* Standartların Belirlenmesi

* Performansın Ölçülmesi

* Performansın ve Standartların Karşılaştırılması

* Düzeltici Önlemlerin Alınması

Düzeylerine Göre Kontrol Türleri;

* Yönetim Denetim Sistemleri

* Operasyonel Denetim Sistemleri

* Finansal Denetim Sistemleridir.

Kaynağına Göre Kontrol Türleri;

* Pazar Kontrolü

* Bürokratik Kontrol

* Klan Kontrolüdür.

Dengeli başarı göstergesinin boyutları şunlardır;

* Finansal Boyut

* Müşteri Boyutu

* İçsel Süreçler Boyutu

* Öğrenme ve Gelişme Boyutudur.

Koordinasyon (Eşgüdümleme), örgütlerin etkin bir şekilde işleyebilmesi için örgütsel unsurların uygun bir şekilde bir araya getirilmesine koordinasyon adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Koordinasyon sayesinde her bölüm diğer bölümlerin ne yaptığından haberdar ve diğer bölümlerle uyumlu şekilde faaliyette bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Birimler, çalışanlar ve yönetim arasındaki işbirliği ve iletişimin etkin ve kaliteli olması, koordinasyon fonksiyonunun başarıyla yerine getirildiğinin göstergesidir. Koordinasyon eksikliğinde birimler ve çalışanlar arasında çatışmalar artacak, işbirliği ve takım çalışması azalacak, iletişimsizlik nedeniyle faaliyetler aksayacak ve sorunlara çözüm bulunması gecikecek, zaman kaybı yaşanacak, sinerji elde edilemeyecek, amaca yöneltmede (emir-komuta) motivasyon eksikliği oluşacaktır. Doğru cevap C'dir.

Koordinasyon fonksiyonu, örgüt yapılanmasındaki hiyerarşik kaynağı açısından dikey, yatay ve merkezi olmak üzere üçe ayrılır. Bir işletmede ast ve üstleri arasındaki koordinasyona dikey koordinasyon adı verilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bir işletmede koordinasyonun sağlanması için bir takım ilkelere göre hareket etmek gerekir. Bu ilkeleri dört başlık altında toplamak mümkündür.

-İlgili sorumlu kişiler arasında doğrudan görüşmeler yapılmalıdır.

-Koordinasyon, planlama yapılırken ve politikalar oluşturulurken daha
başlangıçta temin edilmelidir.

-Bir sorun ile ilgili bütün faktörlerin karşılıklı olarak birbiri üzerindeki
etkileri göz önüne alınarak koordinasyon yapılmalıdır.

-Koordinasyon sürekliliği olan bir işlem olarak düşünülmelidir.

Doğru cevap B'dir.

Bir işletmede koordinasyonun sağlanması uygulanabilecek teknikler arasında iyi ve basit bir örgüt yapısının kurulması, plan ve programların uyumlaştırılması, iyi düzenlenmiş iletişim yöntemleri ve araçlarından yararlanma, gönüllü koordinasyonun özendirilmesi ve gözetim yoluyla koordinasyonun sağlanması vardır. Doğru cevap C'dir.

Yetki, başkalarını amaçlara doğru yönlendirmek ve onlara iş yaptırabilmek için yöneticinin sahip olduğu bir haktır.

Yöneticinin sahip olduğu güç kaynakları; ödüllendirme gücü, zorlayıcı güç, yasal
güç, uzmanlık gücü ve karizmatik güçtür.

YÖNETİCİ

Yöneticidir 
Düzeni sürdürür 
Koruyucudur 
Sistem ve yapı merkezlidir 
Kontrol eğilimlidir 
Kısa vadeli bakış açısına sahiptir 
Nasıl ve ne zaman sorularına önem verir 
Alt yönetsel kademelere odaklanır 
Mevcut durumu kabul etme eğilimi gösterir 
Yerleşik normlara uygun kişilerle çalışır 
İşi doğru yapandır