İŞLETME YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 24

Koordinasyon: İşletmede gerçekleştirilen tüm faaliyetlerin birbirini takip edecek, tamamlayacak ve bütünleyecek şekilde olmasını sağlayan unsurdur. Doğru cevap E'dir.

Sorumlulukları açısından yöneticileri; genel yönetici, fonksiyonel yönetici, proje yöneticisi olarak sınıflandırabiliriz. Doğru cevap A'dır.

Nitelikleri açısından yöneticileri; hümanist nitekliklere sahip yöneticiler, vicdan sahibi yöneticiler ve ambisyon sahibi yöneticiler olarak sınıflandırılmaktadır.

Hümanist nitekliklere sahip yöneticiler, insanın doğuştan gelen olumsuz özelliklerinden yani bencillik, çıkarcılık ve fevrilikten sıyrılmış, çağdaş, entellektüel özelliklere sahip yöneticilerdir. Doru cevap C'dir.

Profesyonel yönetici, yöneticilik işini kazanç sağlamak amacıyla yapan, yöneticilik alanında ustalaşmış ve uzmanlaşmış kimse anlamına gelmektedir. Bu kimse, yöneticilik konusunda mesleki eğitim almış ve deneyim kazanmış, işin tüm inceliklerini veya açıklarını çalışarak kavramış ve işletmede farklılık yaratabilecek bir düzeye ulaşmıştır. Profesyonel yöneticileri diğer yöneticilerden ayıran önemli özellikler vardır. Şöyle ki;

Doğru cevap E'dir.

Üretim ve pazarlama işletmenin temel; yönetim genel; insan kaynakları, muhasebe, finansman, araştırma ve geliştirme, halkla ilişkiler destekleyici fonksiyonlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Birinci Çevre (Yakın Çevre): İşletmenin birinci çevresini işletmeyle çok yakın etkileşimde bulunan kamuoyu(tüketiciler), finansal kurumlar (bankalar, sigorta şirketleri, leasing ve factoring şirketleri), sendikalar, rakipler satıcılar (tedarikçiler), alıcılar (müşteriler), devlet (vergi daireleri, çeşitli bakanlık ve kamu kurumları) oluşturmaktadır. Doğru cevap B'dir.

İlişki (liaison) rolü: Bu rolde yönetici kendi çalışma arkadaşları ve örgüt dışındaki kişiler arasında yer alarak bilgi kaynakları oluşturmakta ve iletişim merkezi görevini üstlenmektedir. Başka değişle, iç ve dış temasları doğrultusunda bilgi sağlayabileceği bir ağ oluşturmakta; üst düzey yöneticiler bu rolü bilgi elde etmek için kullanırken, orta düzey yöneticiler günlük iş akışının sağlanmasında kullanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Fonksiyonel yetki; yöneticilerin, başka bölümlerdeki çalışanlar tarafından gerçekleştirilen, ancak kendi bölümlerinin uzmanlık alanına giren özel çalışma konuları hakkında, başka bir bölüm çalışanına emir verip iş istemelerine olanak tanıyan yetki türüdür. Yukarıdaki örgüt şemasında çapraz bir çizgiyle gösterilmiştir. Örneğin, satış müdürünün muhasebe müdürünün altındaki maliyet muhasebesi elemanından bir ürünün birim maliyetine dair bilgi isteyebilmesini sağlayan yetki fonksiyonel yetkidir. Fonksiyonel yetki amaca yönelik bir işin yerine getirilmesinden sonra ortadan kalkmaktadır. Fonksiyonel yetkinin temelinde belli bir konuda bilgi ve deneyim sahibi olan uzmanlara olan güven duygusu bulunmaktadır. İşletmede işlerin daha hızlı yapılmasını sağlayarak zamandan tasarruf sağlar ve işletmeye esneklik kazandırır. Doğru cevap D'dir.

Sistem yaklaşımındaki temel unsur, bütüncül bir bakış açısıyla sistemin varoluş amacını gerçekleştirmesidir. Bu nedenle alt sistemler sistemin bütününe katkı sağlayacak bir ilişki düzeni içerisindedir.

Entropi termodinamiğin ikinci yasasıdır. Sistemin düzensizliğinin ölçüsüdür. Sistemlerin bozulmaya eğilimli olmalarını, başka deyişle, doğadaki tüm sistemlerin sonunda kendisini yok etmeye eğilimli olmasını ifade etmektedir.

Sinerji, bütünün kendisini oluşturan parçaların toplamından daha fazla ve daha anlamlı bir değer yarattığını ifade etmektedir. Bir sistemin alt sistemleri birleşerek tüm parçaların toplamından çok daha büyük bir güce sahip olan bütünü oluşturmaktadırlar. En çok bilinen tanımıyla sinerji 2+2=5 ifadesiyle ve “birlikten kuvvet doğar” deyişiyle açıklanabilir.

Durumsallık yaklaşımı, “En iyi tek bir örgüt yapısı yoktur.” önermesini kabul etmektedir. Koşullara göre örgütün yapısı ve yönetim tarzı farklılık gösterecektir.

Mekanik örgüt yapısı dış çevrenin sabit olduğu durumlarda iç çevre; kurallar ve prosedürlerin kullanımının olduğu hiyerarşik bir özellik taşımakta başka deyişle örgüt ve kararların merkezden verildiği formel (biçimsel) bir yapıya sahip olmaktadır

Organik örgüt yapısı hızla değişen çevreye uyum sağlayabilecek esneklikte olduğu için bu özelliğiyle rekabet üstünlüğü elde edebilen bir örgüt yapısı türüdür.

Teknoloji, bilimin pratik yaşam gereksinimlerinin karşılanmasına ya da insanın çevresini denetleme, biçimlendirme ve değiştirme çabalarına yönelik uygulamaların bütünüdür.

Rutin işlerde kullanılan teknoloji iş çeşitliliğinin düşük yani istisnaların az olduğu, işin planlanabilirliğinin de yüksek olduğu işlerde kullanılır. Başka deyişle aynı tür girdilerle yapılan, işe dair tekniklerin bilindiği ve belirsizliğin az olduğu durumları ifade etmektedir.

Örgüt ile teknoloji arasındaki ilişkiyi araştıran Charles Perrow, Woodward ve Thompson’ın aksine bir araştırma yapmamış ancak sınıflandırması yapmıştır. Perrow işin çeşitliliği ve işin analiz edilebilirlik (planlanabilir olma) özelliğine göre rutin (routine), mühendislik (enginering), ustalık (craft ) ve rutin olmayan (nonroutine) işler kullanılan teknoloji türlerini temelde

• rutin işler (rutin teknoloji) ve

• rutin olmayan işler (rutin olmayan teknoloji)
şeklinde temelde ikiye ayırmıştır.

Bağlı teknolojiler üretim sürecinin ve girdi ile çıktının standart olduğu durumlarda kullanılır. Bu teknoloji türüyle üretim bandında olduğu gibi üretim süreci standarttır ve büyük miktarlarda standart girdi ile standart çıktı elde edilir.

Taylor’un kurucusu olduğu bilimsel yönetim yaklaşımı temelde sosyal tarafların (işveren ve işçilerin) karşılıklı yükümlülüğü ve ortaklaşa amacı olan refahın yükseltilebilmesi için birbirlerini desteklemeleri ve işbirliği yapmaları gerektiği görüşüne dayanmaktadır.

Taylor’un bilimsel yönetim yaklaşımı, işletme yönetiminin başarısını dört temel ilkenin uygulanmasına bağlamaktadır. Bunlar; (1) Gerçek bir bilimsel çalışmanın yapılması, (2) İşçilerin bilimsel yöntemlerle seçilmesi ve sürekli olarak eğitilmesi, (3) Üzerinde bilimsel çalışma yapılan iş ile bilimsel olarak seçilip eğitilen işçilerin bir araya getirilmesi ve bu işçilere yüksek ücret ödenmesi, (4) Sosyal tarafların sürekli dostluğuna dayanan bir işbirliğinin gerçekleştirilmesi.