İŞLETME YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 23

Henry L.Gantt, kendi adıyla anılan Gantt grafikleri ve geliştirdiği primli ücret sistemiyle Taylor’un görüşlerine katkıda bulunmuştur.

Alfred P. Sloan, yönetimin merkezileşmesinin karar vermeye hız ve esneklik kazandıracağını, ancak bunun üst düzey yöneticilerinin sorumluluklarını ve görev yüklerini daha da artıracağını söyleyerek Taylor’un görüşlerine katkıda bulunmuştur.

Max Weber örgütleri; karizmatik, geleneksel ve akılcı-yasal olmak üzere üçlü bir sınıflandırma yaparak analiz etmekte ve akılcı-yasal örgütü “ bürokrasi” olarak adlandırmaktadır.

Max Weber örgütleri; karizmatik, geleneksel ve akılcı-yasal olmak üzere üçlü bir sınıflandırma yaparak analiz etmektedir.

C. Northcote Parkinson, yöneticilerin ve çalışanların sayısının işin kendisinden bağımsız olarak genişleyebileceğini söylemiş ve bu görüşünü “Parkinson Yasası” olarak adlandırarak bürokrasinin halk dilinde kırtasiyecilik anlamında kullanılmasına bilimsel olarak açıklık getirmiştir.

Neo-klasik yönetim kuramı temelde klasik yönetim kuramının görüş ve ilkelerine dayanır, ancak bunlara yenileri eklenmiş özellikle insan unsuru öne çıkartılarak, insanın örgüt içinde nasıl davrandığı, davranışının nedenleri ve örgüt yapısı ile davranış arasındaki ilişkiler irdelenmiştir. Bu nedenle, “davranışsal yönetim kuramı” olarak da adlandırılmıştır.

McGregor, Klasik Yönetim Kuramı tarafından öne sürülen görüşleri “X Kuramı”, Neo-klasik Yönetim Kuramı tarafından öne sürülen görüşleri ise “Y Kuramı” olarak adlandırdığı ve yöneticilerin davranışlarıyla ilgili varsayımlara dayanan bir model yardımıyla açıklamaya çalışmıştır.

Herzberg’in Hijyen Modeli; başarı, tanınma, işin içeriği, sorumluluk ve yükselme olarak belirlenen iş tatmini nedenleriyle; iş güvencesi, adil ücret sistemi, ast-üst arasındaki olumlu ilişkiler, uygun çalışma koşulları gibi iş tatminsizliği nedenleri arasında benzerlik olmadığı ya da bu iki duygunun (tatmin ve tatminsizliğin) birbirinin karşıtı olmadığı varsayımına dayanmaktadır.

Misyon, organizasyonun amacını, çevresini (iç ve dış), değerlerini ve gitmek istediği yönü genel hatlarıyla ortaya koyan ifadedir.

İşletme organizasyonlarında amaç belirlemenin dört temel nedeni vardır. Şimdi sırasıyla bunları açıklayalım. Bunlardan ilki; organizasyonda bulunan bireylere rehberlik etmeleri ve müşterek bir yön göstermeleridir. Amaçların belirlenmesi sayesinde çalışanlar, organizasyonun nereye gittiğini ve oraya varmanın neden önemli olduğunu daha kolay anlarlar. İkincisi; amaçların belirlenmesi aynı zamanda çalışmaların planlama faaliyetlerini de olumlu yönde etkiler. Etkili bir amaç belirleme, iyi planlamayı beraberinde getirir ve iyi planlama da gelecek için yeni amaçlar belirlenmesini sağlar. Üçüncüsü; amaçların, organizasyon çalışanları için bir motivasyon kaynağı olmasıdır. Kesin ve nispeten zor amaçlar, çalışanları daha sıkı çalışmaya yöneltir. Özellikle amaçlara ulaşılması durumunda çalışanların kazanacakları bir ödül varsa, motivasyon oranı artış gösterir. Son olarak amaçlar; değerlendirme ve kontrol açısından etkili bir mekanizmadır. Amaçların ne kadarının gerçekleştiğine bakarak, geçmiş performansın değerlendirmesi yapılabilir. Böylece elde edilen sonuçlar bir sonraki amaçların belirlenmesine ışık tutabilir.

Bir işletme organizasyonu içinde amaçlar, farklı seviyelerde belirlenir. Daha önce de bahsedildiği üzere dört temel amaç vardır. Bunlar misyon, stratejik, taktik ve fonksiyonel amaçlardır.

Planlama fonksiyonunu bir süreç olarak ele alındığımızda bu süreci oluşturan aşamaları aşağıda belirtildiği gibi sıralayabiliriz :

• İşletme misyon ve vizyonunun açıklanması • İşletme amaç ve hedeflerinin belirlenmesi • Varsayımların belirlenmesi • İşletmenin amaçlarına ulaştıracak seçeneklerin belirlenmesi • Alternatifler arasından seçim yapılması

Stratejik planlara kıyasla daha kısa zaman dilimlerini içerir.

Tek kullanımlık bir plan, gelecekte tekrarlanma olasılığı oldukça düşük faaliyetler için uygulanır. Program, proje ve bütçe tek kullanımlık planların en yaygın üç uygulanma biçimidir.

Pek çok durum etkili amaç belirleme ve planlama sürecine engel olabilmektedir. Bunlardan en yaygın olanları arasında şunlar vardır: uygun olmayan amaçlar, uygun olmayan ödül sistemi, dinamik ve karmaşık çevre, amaç belirlemede gönülsüz davranışlar, değişime direnç gösterme ve kısıtlamalar’dır

Bütün yöneticiler, belli bir seviyeye kadar planlamaya katılır. Pazarlama satış müdürü, pazar belirleme, pazara giriş yapma ve satış arttırmaya yönelik planlara dahil olurken; üretim müdürleri maliyet düşürücü programları ve envanter kontrol yöntemlerine dair planların hazırlanmasına katkı sağlar. Genel bir kural olarak bakıldığında organizasyon büyüdükçe, temel planlama faaliyetlerinin tek tek yöneticilerin değil konuyla ilgili yöneticilerden oluşan gruplarca gerçekleştirildiği görülür.

Orta süreli bir planın, uzun süreli planlara kıyasla değişime uğrama oranı yüksektir. Orta vadeli planlar genellikle 1-5 yıl arasında bir zaman dilimini kapsayan planlardır

Ludwig Bertalanffy örgüt teorilerine “bütüncül bir bakış açısıyla çevresiyle etkileşim halinde ve dolayısıyla değişime uyum sağlayan (dinamik) sistem” anlayışını getirmiştir. Tıpkı yaşayan bir sistem (organizma) olan insan gibi işletmeler de çevrelerinden etkilenen birer sistemdir. Bir organizma olan insan; sindirim, boşaltım, dolaşım vb. alt sistemlere sahiptir ve bunların birbirlerine olan etkileriyle değerlendirilmelidir. Alt sistemlerden birindeki bir aksaklık sistemin tümünün işlerliğini yitirmesine neden olabilir.

Her sistem bir amacı gerçekleştirmek için vardır. Parçalar arasında paylaşılan ortak bir amaç yoksa sistem değil, topluluk oluştururlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

İşletme somut, yapay, cansız, deterministik, dinamik ve açık bir sistemdir. Doğru cevap A seçeneğidir.