İŞLETME İLKELERİ

Bir işletmenin Delphi tekniği ile rakiplerini tanımaya çalışması çevresel belirsizliğe neden olan faktörlerin etkilerini azaltmak için dış çevre ile uyum sağlama politikalarından “Dış çevreyi analiz etmek için tahmin tekniklerinden yararlanmak” kapsamına girmektedir. Cevap A seçeneğidir.

İşletmelerin faaliyetlerine yön veren çevresel faktörler incelenmektedir. Bireylerin davranışları ve alışkanlıkları nasıl ki başta aile olmak üzere bireyin çevresinde bulunan kişi, grup ya da unsurlardan (örneğin iklim ya da kültür) etkileniyorsa işletmelerin faaliyetleri de içerisinde hayatlarını sürdürdükleri teknolojik, ekonomik, politik, kültürel, demografik ve sektörel koşullardan etkilenir.

Yukarıdaki dönüşüm dünyadaki en değerli kaynağın petrol ve doğal gazdan ziyade artık teknoloji olduğunu gösteriyor.

Bir ülkede belirli bir dönemde üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin parasal değeri Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) olarak tanımlanır. Bu nedenle GSYİH artışı ülkede eskiye nazaran daha çok üretim yapıldığı, ekonominin büyüdüğü şeklinde yorumlanır. Büyüyen ekonomiler, işletmeler için daha çok kâr fırsatı anlamına gelir. Ekonominin büyüdüğü dönemlerde işletmeler daha fazla üretim yapmak için yatırımlar yapabilir, yeni ürünler geliştirmeye daha fazla sermaye ayırabilir.

Maskülen-Feminen Kültür: Toplumların iş hayatlarında egemen olan değerleri ifade eder. Yoğun rekabet, daha fazla kazanç elde etme hırsı ve başarı maskülen kültüre ait değerleri ifade ederken iş birliğine verilen önem, zayıfların korunması, fikir ayrılıklarının uzlaşma ile giderilmesi feminen kültüre ait değerleri temsil eder.

Makro çevredeki değişimler sektör ayırt etmeksizin tüm işletmeleri etkilerken mikro çevredeki değişimler öncelikle değişimin gerçekleştiği sektörlerde faaliyette bulunan işletmeleri etkiler. İşletmenin müşterileri, tedarikçileri, rakipleri, sektördeki rekabet, düzenleyici kurumlar ve iş gücü piyasası mikro çevrenin en temel unsurlarıdır.

İşletme sahipleri, işletmenin mülkiyetine sahip olan, üretim faktörlerinin bir araya getirilmesi için gerekli olan sermayeyi işletmeye sağlayan kişilerdir. Genellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerde işletme sahibi aynı zamanda işletmenin yöneticisidir. İşletmelerin ölçeği büyüdükçe, şubelerinin sayısı arttıkça ya da çok sayıda işletmeden oluşan işletme grupları (holdingler) ortaya çıktıkça işletme sahipleri faaliyetleri yönetemez hâle gelir ve işletmeleri amaçlarına ulaştırmaları için profesyonel yöneticiler istihdam ederler.

Orta-Yüksek Düzey Belirsizlik: İşletme birbirine benzeyen az sayıda dış çevre faktöründen etkileniyor ve çevre faktörleri sık sık değişiyor ise orta-yüksek düzey belirsizlik koşulları söz konusudur.

Bu yollardan bir diğeri de dış çevreyi analiz etmek için tahmin tekniklerinden yararlanmak şeklinde ifade edilmektedir.

PEST Analizi: Makro çevre faktörleri olan politik, ekonomik, sosyo-kültürel ve teknolojik çevre faktörlerinin baş harflerinden oluşan PEST analizi, tüm bu faktörlerin birlikte ele alınarak işletme üzerindeki etkilerini tahmin etmeye odaklanır. Analizin işletmeye faydalı olabilmesi için makro çevre faktörlerinin kapsamlı ve güvenilir verilerden yararlanarak değerlendirilmesi gerekir.

Trend (eğilim) analizi, işletmenin geçmiş verileri inceleyerek geleceğe yönelik tahminlerde bulunmasıdır. İleriye yönelik talep tahminleri, gelecekte belirli bir bölgede yaşayacak nüfusun belirlenmesi gibi geçmişe yönelik sağlıklı verilere işletmenin erişebildiği koşullarda trend analizinden yararlanılabilir. Bununla birlikte trendlerin hep aynı şekilde seyredeceğini varsaymak hatalı sonuçlara yol açabilir. Trend analizinde istatistiksel yöntemler ile verilerin geçmişteki seyri incelenerek gelecekte hangi değerleri alacakları tahmin edilmeye çalışılır.

İşgücü  piyasası mikro çevre unsurları arasında yer almaktadır. Bkz., Şekil 2.1 İşletme ve Çevresi

İkame Ürünlerin Varlığı: Aynı ihtiyacı karşılayabilen ürünlere ikame ürünler
adı verilir.

SWOT Analizi: Swot analizi, işletmenin güçlü yönlerini (Strengths), zayıf yönlerini (Weaknesses), işletmenin karşılaşacağı fırsatları (Opportunities) ve tehditleri (Threads) sistematik bir şekilde incelemeyi sağlar.

Bkz., Dış Çevreye Uyum Politikaları, sayfa 50.

Orta-Yüksek Düzey Belirsizlik: İşletme birbirine benzeyen az sayıda dış çevre faktöründen etkileniyor ve çevre faktörleri sık sık değişiyor ise orta-yüksek düzey
belirsizlik koşulları söz konusudur.

Düşük-Orta Düzey Belirsizlik: İşletme çok sayıda farklı dış çevre faktöründen etkileniyor ve çevre faktörlerindeki değişim yavaşsa işletme düşük-orta düzey çevresel belirsizlik koşullarında faaliyet göstermektedir

Delphi Tekniği: Delphi tekniğinde, işletme yöneticileri sektörlerini tanıyan, deneyim sahibi uzmanlara geleceğe yönelik beklentilerini sorarlar. Beklentiler, belirli bir olay, yeni bir teknoloji ya da ürün ile ilgili olabilir. Uzmanların birbirlerinden habersiz bir şekilde görüşlerini bildirmelerinin ardından işletme yöneticileri tüm görüşleri derler ve tekrar uzmanlara gönderirler. Böylece tüm uzmanların fikir alışverişi sonucunda bir uzlaşmaya varmaları ile geleceğe ilişkin izlenimler elde edilmiş olur.

Bkz., Şekil 2.1 İşletme ve Çevresi

Bkz., Şekil 2.1 İşletme ve Çevresi