İŞLETME İLKELERİ

İhtiyaç

Girişimci

Girişimci; kendini gerçekleştirme arzusu olan, bağımsız iş yapabilme isteği duyan ve bir işletme kurma ya da devralma işlemi gerçekleştirirken kâr elde etme güdüsüyle hareket ederek bir risk üstlenen kişidir (Tutar ve Altınkaynak, 2014: 14).

İnovasyon

Ürünlerde, üretim süreçlerinde, pazarlama yöntemlerinde veya yönetsel faaliyetlerde yapılan ve ticari olarak bir değer taşıyan yenilikler veya önemli iyileştirmeler şeklinde (Yiğit 2012: 71) tanımlanan inovasyon günümüzde işletmelerin karşı karşıya kaldığı önemli bir kavramdır.

Piyasa

İşletmecilik alanında ürünler, tüketici alışkanlıkları açısından, çoğunlukla Copeland’ın geliştirdiği yaklaşım doğrultusunda sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflar için genel olarak şu çerçeve çizilmektedir (Kavak, Sığındı, 2012: 51-53).

Kolayda Mallar: Tüketicilerin az çaba sarf ederek satın almaya niyetli oldukları, genelde diğer ürünlere göre daha sık satın alınan, göreli olarak daha düşük fiyatlara sahip ürün grubudur.

Üretim Faktörleri

Tarihin ilk çağlarında üretim yapabilmek için doğa ve emek yeterliydi. Örneğin karnı acıkan in­san meyveleri toplayarak ya da hayvanları yakalaya­rak karnını doyurabilmekteydi. Daha sonra çeşitli araç gereçlerin sermaye şeklinde üçüncü üretim faktörü olarak ilk iki faktöre katıldığını görmek­teyiz. Günümüzde ise ilk üç faktöre girişimcilik faktörü de eklenmiştir (Şimşek ve Çelik, 2015: 13). Ekonomistler, bu dört temel girdiyi ifade et­mek için üretim faktörleri terimini kullanır; doğal kaynaklar, sermaye, insan kaynakları ve girişimci­lik.

Yönetim

Yönetim süreci yaklaşımında anlatıldığı üze­re Fayol işletmedeki faaliyetleri 6 gruba ayırmış ve bunların en önemlisinin yönetim olduğunu vurgulamıştır. Aynı şekilde yönetim fonksiyonu­nu da beş fonksiyondan oluşan bir süreç olarak tanımlamıştır. Aşağıda bu fonksiyonlar kısa kısa anlatılacaktır.

Planlama

Örgütleme

Yönlendirme

Koordinasyon

Kontrol

İşletmeler temel olarak üretim, pazarlama ve finansman fonksiyonlarına sahiptir. Buna göre bir­takım mal ve hizmetlerin üretilmesi ile tüketiciye ulaştırılması üretim ve pazarlama fonksiyonları ile ilgili olurken işletme faaliyetlerinin yürütülmesin­de gerekli olacak mali kaynakları oluşturmak ve kaydetmek muhasebe ve finansman fonksiyonları ile mümkün hâle gelmektedir. Nitekim tüm bu faaliyetleri planlamak, yürütmek ve kontrol etmek için yönetim fonksiyonu öne çıkmaktadır. İnsan kaynakları, Ar-Ge ve Halkla İlişkiler gibi günümüz işletmelerinde öne çıkan bazı süreç ve işler ile de işletmelerin yerine getirdikleri yan fonksiyonlardan bahsedilebilir. Söz konusu edilen tüm bu fonksi­yonlar, işletmenin kârlı, etkin ve verimli bir şekilde iş yapabilmesi için bir arada ve birbirlerini destek­leyecek şekilde yürütülmelidir.

Muhasebe ve Finans

İşletme faaliyetlerinin yürütülmesinde hem finansman sağlamak hem de gerekli kayıtları tutmak önem­li bir işletme fonksiyonu olarak öne çıkmaktadır. Muhasebe; mali nitelikteki işlemleri anlamlı ve güvenilir ilgili kaynaklardan toplanması, doğruluklarının saptanması, kaydedilmesi, sınıflandırılması, raporlanması, analiz edilerek ve yorumlanarak ilgili taraflara iletilmesi süreci olarak tanımlanmaktadır (Sağlam, 2014).

Piyasa

İşletmecilik alanında ürünler, tüketici alışkan­lıkları açısından, çoğunlukla Copeland’ın geliştir­diği yaklaşım doğrultusunda sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflar için genel olarak şu çerçeve çizilmekte­dir (Kavak, Sığındı, 2012: 51-53).

Beğenmeli Mallar: Tüketicilerin fiyat ve kalite karşılaştırması yaparak satın aldıkları ürünlerdir. Tü­keticiler bu ürünleri satın almadan önce kendilerine en fazla tatmini sağlayacak olan ürünü bulmak için alternatifler arasında bir değerlendirme yaparlar.

Yukarıda da izah edildiği üzere işletme, belir­lemiş olduğu amaçları gerçekleştirmek için baş­kalarının (kişi ve/veya kurumların) ihtiyaçlarını karşılamak üzere, üretim faktörlerini belirli bir uyum içerisinde ve belli oranda bir araya getire­rek mal veya hizmet üreten ve/veya pazarlayan, ekonomik, teknik, sosyal ve hukuki birimlerdir. Bu kapsamda işletmeyi daha iyi anlayabilmek adına ihtiyaç kavramını, üretim faktörlerini, ürün kavramını, üretim faktörlerini bir araya getirerek ürün üreten girişimciyi açıklamak ge­rekmektedir.