İŞLETME İLKELERİ - Deneme Sınavı - 6

Küresel işletmelerin en temel farklılığı çok dilli ve çok kültürlü bir çevrede farklı sosyal, siyasal, hukuki, teknolojik, mali ve coğrafik çevrelerde iş yapmak zorunda olmalarından kaynaklanmaktadır. Bu kadar çok değişkeni bir arada düşünerek işletme faaliyetlerini en etkin ve verimli bir şekilde yerine getirebilmek küresel işletmelerin süreçlerini zorlaştırmakta ve çok farklı risklerle karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. Küresel işletmelerin gittikleri ülkelerde karşılaşabilecekleri riskler değerlendirildiğinde en sık karşılaşılan risk, döviz kurunun dalgalanmasından kaynaklanan değer kaybetme riskidir. Bunun yanında karşılıklı yapılan anlaşmalarda istenmeyen yanlış anlamalar ya da yorumlamalar, toplumsal ve yönetimsel rahatsızlıklar, kotalar, ilave vergiler ise diğer riskler arasındadır. İşletmelerin bu risklerle karşılaşma ihtimallerini en aza indirebilmek için küresel pazarlara girmeden önce alabilecekleri bazı önlemler bulunmaktadır. Bu önlemler arasında;
• Patent başvuruları yapmak,
• Gidecekleri ülkedeki ticari haberleri taramak,
• Araştırma kurumlarından profesyonel tavsiyeler almak,
• Uluslararası ticari fuarlara katılmak,
• Uluslararası ticari sigorta yaptırmak,
• Yerel işletmeler ile ortaklık oluşturmak, sayılabilir

Küresel İşletme Amaçları
Pazarlama
• İşletmenin toplam pazar payı (küresel, bölgesel ve ulusal)
• Satışlarda yıllık artış oranı
• Yerel pazarlar arasındaki ölçek ekonomisi için koordinasyon
Üretim
• Küresel üretimde ölçek ekonomisi sağlamak
• Maliyetler ve kalite kontrolü
• Düşük maliyetli üretim yöntemleri geliştirme
Finansal
• Ulus ötesi faaliyetlerde etkili finansman
• Vergiler (en az vergi ödeme)
• Optimal sermaye yapısı
Araştırma-Geliştirme
• Küresel patentli yeni ürünler geliştirme
• Üretim teknolojisini geliştirme
• Dünya çapında ar-ge laboratuvarları açma
Kârlılık
• Uzun dönemde kârı artırmak
• Yatırımın ve varlıkların geri dönüşümü

Temel rekabet stratejileri: Rekabette üstünlük sağlayabilmek için işletmeler fiyat, kalite, zaman ve çeşitlilik olmak üzere dört farklı konuda strateji geliştirebilir. Bu grupta maliyet liderliği, farklılaşma ve odaklanma stratejileri olmak üzere 3 farklı strateji belirlenebilir.

Sınır ötesi küresel strateji: Sınır ötesi küresel stratejide, küresel işletme dünya pazarlarına çok farklı alanlarda çok farklı ürünler sunmaktadır. Bu strateji bir ya da daha fazla endüstride oldukça geniş bir ürün yelpazesi gerektirdiği için elde edilmesi en güç stratejidir, denilebilir. Tek bir pazara odaklanarak çalışmaya göre geniş bir ürün yelpazesi ve farklı endüstrilerde çalışmak, çok daha fazla kaynak gerektirmektedir. Buna karşın bu strateji, ölçek ekonomisi ve çok fazla ülkede üretim ve satış ağı kurabilmek gibi konularda ise rakiplerine oranla bir üstünlük sağlamaktadır.

Küresel işletmelerde strateji belirleme, diğer işletmelerin strateji belirleme sürecine benzemekle beraber hem ana işletme hem de her bir dış ülkede bulunan işletme için gerçekleştirilmektedir. Küresel işletmelerin küresel çevrenin çok farklı olması, bilgiye ihtiyaç duyulduğu zaman ulaşmakta zorluk çekilmesi, coğrafik olarak çok farklı bölgelerde bulunması, politik, yasal, siyasal, ekonomik ve pazar farklılıklarının olması nedeniyle stratejik kararlar verirken çok dikkatli olmaları gerekmektedir. Küresel işletmelerin strateji geliştirme süreci 7 aşamalı bir süreçtir ve bu süreç ;

1. Misyon, amaç ve hedeflerin belirlenmesi:

2. Dış çevredeki fırsat ve tehditlerin belirlenmesi:

3. İç analiz:

4. Rekabet analizlerinin yapılması:

5. Stratejinin seçilmesi:

Rekabet üstünlüğü için genel stratejiler: İşletmeler, faaliyetlerini devam ettirebilmek için en uygun stratejiyi belirlemeden önce, tüm alternatif stratejileri incelemeli ve işletmenin faaliyet alanına ve yapısına en uygun stratejiyi seçmelidir. Bu grupta 6 strateji bulunmaktadır.
• Temel rekabet stratejileri: Rekabette üstünlük sağlayabilmek için işletmeler fiyat, kalite, zaman ve çeşitlilik
olmak üzere dört farklı konuda strateji geliştirebilir. Bu grupta maliyet liderliği, farklılaşma ve odaklanma stratejileri olmak üzere 3 farklı strateji belirlenebilir.
• Büyüme ve gelişme stratejileri: İşletmeler daha fazla kâr elde edebilmek için büyümek istemektedir. Bu grupta
bütünleşme ve çeşitlendirme olmak üzere iki tür strateji oluşturulabilir.
• Dış büyüme stratejileri: İşletmenin başka işletmeler ile iş birliği yaparak büyümesini ifade etmektedir. Son yıllarda en çok kullanılan yöntemlerden biridir.

• Durgun büyüme ve durumunu koruma stratejileri: İşletmenin faaliyet gösterdiği alanda gelişim sağlayarak riskli alanlardan kaçınmasıdır. Bu stratejilerde işletme benzer ya da aynı ürünleri pazara sunmakta ve yavaş büyümeyi tercih etmektedir.
• Kendine gelme ve tasarruf stratejileri: Bu stratejilerde işletme, olumsuz etki yapan dış etkileri elimine
ederek faaliyetlerinin verimliliğine yoğunlaşmaktadır.

Küresel rekabet gücünü belirleyen işletme içi faktörler: İşletmenin ürettiği ürünlerin kalitesi,
maliyeti, fiyatı küresel piyasalardaki rekabet gücünü etkileyen önemli unsurlardır. Üretim maliyetleri arasından da iş gücü maliyeti, sermaye maliyeti, ithalat maliyeti, vergi maliyeti, sosyal güvenlik maliyeti ve benzeri maliyet faktörleri önemli olmaktadır. İşletme verimliliği, kârlılığı, işletme içinde kullanılan bilgi teknolojileri, örgüt ve yönetim yapısı, kaynakların etkin kullanımı, yenilikçilik ve yaratıcılık gibi faktörler de küresel rekabeti etkileyen işletme içi faktörler arasındadır.

İşletmelerin rekabet gücünü belirleyen işletme içi ve işletme dışı pek çok faktör bulunmaktadır. Küresel çevrede faaliyette bulunan işletmelerin de rekabet gücünü etkileyen faktörler, iç ve dış faktörler olmak üzere iki grupta toplanabilir:

a) Küresel rekabet gücünü belirleyen işletme içi faktörler. İşletmenin ürettiği ürünlerin kalitesi, maliyeti, fiyatı küresel piyasalardaki rekabet gücünü etkileyen önemli unsurlardır. Üretim maliyetleri arasından da iş gücü maliyeti, sermaye maliyeti, ithalat maliyeti, vergi maliyeti, sosyal güvenlik maliyeti ve benzeri maliyet faktörleri önemli olmaktadır. İşletme verimliliği, kârlılığı, işletme içinde kullanılan bilgi teknolojileri, örgüt ve yönetim yapısı, kaynakların etkin kullanımı, yenilikçilik ve yaratıcılık gibi faktörler de küresel rekabeti etkileyen işletme içi faktörler arasındadır.

b) Küresel rekabet gücünü belirleyen işletme dışı faktörler. Rekabeti etkileyen işletme dışı faktörlerden birisi devletin ekonomideki yeri ve ekonomiye olan müdahalesidir.

Ülke içi ekonomik istikrar rekabet gücünü etkileyen bir diğer dış etmendir. Enflasyon işletme maliyetlerini olumsuz yönde etkilediği için küresel işletmelerin yatırım kararları üzerinde de olumsuz etki yaratmaktadır.

Sistemi biraz daha açıklamak istersek, birbirleriyle etkileşimli beş bileşenden oluştuğunu söyleyebiliriz:
• Girdi
• Süreç
• Çıktı
• Geri Bildirim,
• Kontrol

Üretim ve pazarlama fonksiyonları ise işletmenin temel fonksiyonlarını oluşturmaktadır. Bu fonksiyonlar ürün ve hizmetlerin üretilmesi ve bunların müşterilere iletilmesi ile ilgili
gelir yaratan faaliyetlerdir. Finans, insan kaynakları, ar-ge, muhasebe, kurumsal iletişim ve halkla ilişkiler ise işletmenin yardımcı fonksiyonları olarak kabul edilmektedir. İşletmenin temel faaliyetlerine destek veren ve böylece değer yaratan faaliyetlerdir.

Yönetimin dört temel fonksiyona sahip olduğunu ve bu fonksiyonların da planlama, örgütleme, yönlendirme ve kontrol olduğunu söyleyebiliriz

İşletmelerde üretim faaliyetleri veya işlevleri arasında sayılabilecek, üretim ile ilgili kişilerin görev ve sorumluluğunda olan başlıca konu ve faaliyetler şunlardır:
• Üretim Sistem ve Stratejisini Düzenleme
• Üretim Planlama
• Ürün ve Hizmet Tasarımı
• Üretim Sürecini Planlama
• Kalite Kontrol
• Yer Seçimi
• İşyeri Düzenleme
• Tedarik Zinciri Yönetimi

Pazarlama karması olarak adlandırılan bu faaliyetler ürün, dağıtım, tutundurma ve fiyat olmak üzere dört grupta toplanmaktadır.

İşletmenin ihtiyaç duyduğu fonların en uygun koşullarda sağlanması ve bu fonların en etkin biçimde kullanılması ile ilgili faaliyetler olarak tanımlanabilir.

Muhasebe, mali nitelikteki işlemleri ve olayları para ile ifade edilmiş şekilde kaydetme, sınıflandırma, özetleyerek rapor etme ve sonuçları yorumlama bilimi ve sanatıdır

Halkla ilişkiler faaliyetleri araştırma, planlama, uygulama ve değerlendirme olmak üzere dört aşamalı bir süreçten geçmektedir.

Uygulama
Bu aşama halkla ilişkiler çalışmasının en zor ve en önemli aşamasıdır. Planlama aşamasında belirlenen mesajlar, kararlaştırılan araç ve yöntemlerle, belirlenen hedef kitleye ulaşılır. Planlama aşamasında gözden kaçan eksikler ve hatalar var ise düzeltici tedbirlerin alındığı aşamadır. Hedef kitle, araç ve yöntemler arasında uyumun sağlanmasına çalışılır.

Temel araştırmada incelenen konunun anlaşılması ve tam bilginin elde edilmesine çalışılır. Bilginin uygulanabilirliği veya uygulamadaki değeri araştırmacıyı ilgilendirmez.

Girdi, sisteme giren ve işlenecek tüm unsurlara verilen addır. Örneğin,ham maddeler, enerji, veri ve insan çabası birer girdidir. Bilgi yönetimi ise çıktı olarak değerlendirilmektedir.