İŞLETME HUKUKU

Cebri icrada tarafların alacaklı ve borçlu tarafta yer alabilmeleri için gerçekte alacaklı ve/veya borçlu sıfatına sahip olmaları, başka bir deyişle taraf sıfatının ispat edilmesi gerekmez.

Borçlu borcunu rızasıyla yerine getirmediğinde, alacaklı devletin cebri icra organlarına başvurarak hakkını zorla elde etme imkanına sahiptir. Bu durum borçlunun sorumluluğu olarak adlandırılır.

Takip talebi, alacaklının icra dairesine başvurarak alacağının cebri icra yoluyla tahsil edilmesini talep etmesidir.

Ödeme emri icra dairesi tarafından borçluya gönderilen ve takip konusu borcun belirli bir süre içinde ödenmesi ihtarını içeren resmi bir belgedir.

Ödeme emrine itiraz etmeyen borçlu, ödeme emrinin tebliğinden itibaren 7 gün içinde veya itirazı kaldırılmış veya iptal edilmiş ise bu kararın tebliğinden itibaren 3 gün içinde (İİK m. 75, I), icra dairesine mal beyanında bulunmalıdır

Mal beyanında bulunmayan borçlu, alacaklının talebi üzerine, mal beyanında bulununcaya kadar üç ayı geçmeyecek şekilde ve bir defaya mahsus olmak şartıyla tazyik hapsine mahkum edilir (İİK m. 76)

İcra ve iflâs Kanunu’na göre elinde kayıtsız şartsız para borcu ikrarı içeren, imzası borçlu tarafından ikrar edilmiş adî senet veya noterlikçe onaylı senet ya da resmi dairelerin veya yetkili makamların verdikleri belgelerden biri (örneğin aciz belgesi) bulunan alacaklı, itirazın kendisine tebliğinden itibaren 6 ay içinde, icra mahkemesinden itirazın kesin kaldırılmasını talep edebilir.

Alacaklının alacağı bir adî (resmi olmayan) senede dayanmaktaysa ve senet altında imza borçlu tarafından inkar edilmişse, alacaklının başvurabileceği yol icra mahkemesinden itirazın geçici kaldırılmasını talep etmektir

İlâm, mahkemece davanın esası hakkında verilen kararın (hükmün) imzalanıp mühürlendikten sonra, yazı işleri müdürü tarafından taraflara verilen nüshasıdır.

Masanın teşkilinde görevli iflâs organı iflâs dairesidir.

B, C, D ve E seçeneğinde yer alan önermeler doğru olup yanlış cevap A seçeneğidir. Alacaklı, bir para alacağını tahsil edebilmek için ilâmsız icra takibi yapmak istiyorsa başvurabileceği yol genel haciz yoluyla takip yapmaktır. Buna karşılık, para alacağı bir kambiyo senedine bağlanmış ise alacaklı bir başka ilâmsız takip türü olan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takibi de tercih edebilir (İİK m. 167, I). Buna göre para alacakları bakımından alacaklıya bir seçimlik hak tanınmıştır.

Rehnin veya ipoteğin paraya çevrilmesi sonucunda, alacaklı alacağını tamamen tahsil edemezse veya edemeyeceği anlaşılırsa, alacaklıya rehin açığı belgesi verilir (İİK m. 152, I). Rehin açığı belgesi borç ikrarını içeren senet niteliğindedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

A, B, D ve seçeneğinde yer alan önermeler doğru olup yanlış cevap C seçeneğidir. Buna göre iflas yoluyla takibin takipli iflas ve takipsiz (doğrudan) iflas olmak üzere iki türü bulunmaktadır.

İflâs alacaklıları, alacaklarını tahsil edebilmek için alacaklarını masaya kaydettirmelidir. Bu nedenle, tasfiye şeklinin iflâs dairesince ilanıyla birlikte, müflisin alacaklılarına alacaklarını iflâs masasına kaydettirmeleri için 1 ay süre verilir (İİK m. 219, II, b. 2). Doğru cevap D seçeneğidir.

Müflis tasfiye devam ederken, belirli koşulları yerine getirmek suretiyle, alacaklıları ile anlaşarak veya tüm borçlarını ödeyerek iflâsın kaldırılmasına karar verilmesini talep edebilir. Borçlu bütün alacaklıların taleplerini geri aldıklarına veya bütün borçlarını ödediğine dair yazılı belge sunarsa ya da iflâs için konkordato talebi edilmişse, asliye ticaret mahkemesinden iflâsın kaldırılması talep edilebilir (İİK m. 182).

A, B, D ve E seçeneklerinde yer alan önermeler yanlış olup doğru cevap C seçeneğidir. Genel haciz yoluyla takip, takip talebi ile başlar ve borcun rızayla ödenmemesi halinde satış ve paylaştırma ile sona erer. Genel haciz yoluyla takibin temel aşamaları, takip talebinin icra dairesine verilmesi, icra dairesince ödeme emrinin gönderilmesi, takibin kesinleşmesi, haciz, satış ve paraların paylaştırılması şeklinde sıralanabilir.

Ödeme emrini alan borçlu, tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde ödeme emrine, takibin yapıldığı icra dairesinde itiraz edebilir (İİK m. 62, I). Doğru cevap B seçeneğidir.

Borçlunun ödeme emrine itiraz etmemesi veya itirazının icra mahkemesince kaldırılması nedeniyle takibin kesinleşmesi üzerine, aslında borçlu olmadığı bir parayı cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kalan borçlu ise görevli ve yetkili mahkemede, paranın kendisine iade edilmesi için istirdat davası açabilir (İİK m. 72, VII). Doğru cevap C seçeneğidir.

İcra ve İflâs Kanunu’na göre, alacaklılar aşağıdaki sıralamaya uygun şekilde ödenir (İİK m. 140, II; m. 206):
1. Rehinli alacaklar
2. Devletin satılan malın aynından kaynaklanan vergi, resim gibi kamu alacakları
3. İmtiyazlı alacaklar (işçi alacakları, nafaka alacakları vb.)
4. İmtiyazsız alacaklar
Bu sıralamada önde yer alan alacak grupları ödenmeden, sonra gelen alacaklar ödenemez. Doğru cevap B seçeneğidir.

Menfi tespit davasında borçlunun lehine karar verilirse, daha sonra borçlu aleyhine icra takibi başlatılması mümkün olmadığı gibi, varsa daha önce başlatılmış olan icra takibi iptal edilir ve borçlu takip konusu borcu ödemekten kurtulur. Menfi tespit davası borçlunun lehine sonuçlanırsa, icra takibi hemen durur, mahkeme kararının borçlunun lehine sonuçlanması üzerine, icra işlemleri eski hale iade edilir (İİK m. 72, II). Ancak borçlu aleyhine karar verilmesi halinde borçluya yönelik icra takibi başlatılmasına yönelik bir engel yoktur. Doğru cevap B seçeneğidir.